این سیستم دافع هوای موشکی ۱۷۵ میلیارد دالری که به گفته ترمپ از الهامگیری از سیستم دفاعی اسرائیل، «گنبد آهنین» نشأت گرفته، قرار است با استقرار تجهیزات دفاعی در فضا، امنیت امریکا را در برابر تهدیدهای موشکی فزاینده از سوی کشورهایی چون روسیه و چین تأمین کند.
دونالد ترمپ در اعلام رسمی این طرح از آن بهعنوان «تحولی بنیادین» یاد کرد و گفت که «گنبد طلایی» نه تنها توانایی رهگیری موشکهایی را دارد که از سوی دشمنان در آنسوی جهان شلیک میشوند، بلکه قادر است موشکهای پرتابشده از فضا را نیز رهگیری و منهدم کند. به گفته او، مرحله اصلی این پروژه باید تا پیش از پایان دوره ریاستجمهوریاش (در سال ۲۰۲۹) عملیاتی شود، گرچه منابع پنتاگون تأکید کردهاند که این جدول زمانی ممکن است خوشبینانه باشد.
گنبد طلایی شامل لایههای مختلفی از تجهیزات و فناوریهای دفاعی خواهد بود که در مراحل مختلف پرتاب موشک، از جمله پیش از پرتاب، هنگام اوجگیری، در مرحله میانی و در نهایت در مرحله ورود مجدد به جو، قابلیت رهگیری دارند. برای اجرای این طرح، وزارت دفاع امریکا سه گزینه مختلف، کوچک، متوسط و بزرگ، را ارائه کرده و ترمپ گزینهای میانلایهای را برگزیده است؛ طرحی که شامل استقرار رهگیرهای مستقر در فضا خواهد بود.
برای نظارت بر اجرای این پروژه، ژنرال مایکل گوتلاین، معاون فعلی فرمانده عملیات فضایی، بهعنوان مسئول اصلی منصوب شده است. این انتخاب در حالی انجام شده که شرکتهای بزرگی مانند اسپیسایکس، لاکهید مارتین و ریتیون نیز قرار است نقشهای کلیدی در توسعه و تولید اجزای مختلف گنبد طلایی ایفا کنند.
مواضع چین و روسیه
این پروژه بزرگ اگرچه در داخل امریکا با حمایت قابلتوجهی در کنگره مواجه شده، اما واکنش تند و نگرانکنندهای از سوی رقبای جهانی امریکا به همراه داشته است. چین با ابراز «نگرانی جدی»، این طرح را دارای «ماهیتی تهاجمی» دانسته و آن را موجب تسریع در نظامیسازی فضا و آغاز رقابت تسلیحاتی جدیدی توصیف کرده است. سخنگوی وزارت خارجه چین گفته که این پروژه اصول امنیت جمعی را نقض میکند و به توازن راهبردی جهانی آسیب میزند.
در همین حال، روسیه که در ابتدا از طرح «گنبد طلایی» بهشدت انتقاد کرده و آن را تهدیدی برای ثبات استراتیژیک خوانده بود، اکنون لحن نرمتری در پیش گرفته است. دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین، در اظهار نظری کمسابقه گفت: «این موضوعی حاکمیتی برای ایالات متحده است. اگر امریکا احساس کند در معرض تهدید موشکی است، طبیعی است که سیستم دفاعی توسعه دهد.» با این حال، او تأکید کرد که تحولات آینده نیازمند ازسرگیری گفتوگوهای استراتیژیک میان مسکو و واشنگتن خواهد بود.
این در حالیست که پنتاگون هشدار داده، پیشرفت سیستم موشکی چین و روسیه، از جمله توانمندیهایی چون موشکهای مافوق صوت و ماهوارههای مسلح، نیاز به دفاع پیشگیرانه را بیش از پیش ضروری کرده است. یکی از فرماندهان نیروی فضایی امریکا نیز گفته این مأموریتها پیشتر هرگز در فضای نظامی اجرا نشدهاند و انجام آنها مستلزم توسعه قابلیتهای کاملاً جدیدی در فضاست.
در سطح داخلی، ترامپ پروژه گنبد طلایی را بخشی از وعدههای انتخاباتی خود میداند و آن را در امتداد سیاستهای موسوم به «وعده دادم، عمل کردم» معرفی میکند.