مصور، باشنده ولسوالی سپین غر ولایت ننگرهار می‌گوید که از یک هفته به اینسو، بیشتر مواشی او و مردم قریه‌شان به بیماری «دهان و پا» یا «طبَق» مبتلا شده و از بین رفته‌اند.
او به رادیو آزادی گفت:
گوسفندان برخی از مردم در پاهای‌شان طبَق گرفت، گاوهای برخی دیگر حتی از بین رفتند. این مرض خیلی زیاد شده است
«بدبختانه طبَق شیوع یافت و اکثر مردم مواشی‌شان را از دست دادند. کسانی که مواشی خریده بودند، متحمل زیان‌های اقتصادی زیادی شدند. در اینجا زندگی اطرافی است، همه مردم با عاید همین مواشی زندگی می‌کنند، می‌فروشند و اقتصادشان را اداره می‌کنند. گوسفندان برخی از مردم در پاهای‌شان طبَق گرفت، گاوهای برخی دیگر حتی از بین رفتند. این مرض خیلی زیاد شده است. در اینجا کسی به خدمات وترنری دسترسی ندارد. تنها کسانی که توان مالی دارند، نزد داکتران خصوصی می‌برند و بقیه مواشی‌شان از بین می‌رود.»
باشندگان ولایت کنر نیز از شیوع گسترده این بیماری میان مواشی خبر می‌دهند.
حاجی کامل خان، باشنده ولسوالی چوکی ولایت کنر در صحبت با رادیو آزادی گفت از مسئولان خواست تا تیم‌های وترنری را هرچه زودتر به مناطق‌شان بفرستند.
«این مرض در منطقه ما خیلی زیاد شده است. مواشی نمی‌توانند غذا بخورند، پاهای‌شان فلج می‌شود و بیشترشان می‌میرند. خدمات وترنری خیلی ضعیف است. این بیماری بسیار شدید گسترش یافته و بسیاری از مواشی را مبتلا کرده است. ما از مسئولان می‌خواهیم که تیم‌های قوی و عاجل وترنری به مناطق ما بفرستند تا به این مواشی دارو بدهند. اگر از گسترش این بیماری جلوگیری نشود، مردم ما حتی مجبور به ترک مناطق‌شان خواهند شد.»
این مشکل تنها در شرق افغانستان نیست، بلکه مالداران برخی ولایات جنوب و جنوب غرب نیز شکایت مشابه دارند.
گل آقا، باشنده و مالدار ولسوالی چهاربرجک ولایت نیمروز، به رادیو آزادی گفت که بیماری «طبَق» در قریه آن‌ها نیز در میان مواشی شیوع یافته است:
"در یکی از قریه‌های نزدیک ما، این بیماری گاوها و گوسفندان را مبتلا کرده است. تا حالا تلفاتی نداشتیم، اما شمار زیادی از حیوانات بیمار اند. خواست ما این است که در اینجا یک داکتر وترنر داریم، برای او باید ۲۴ ساعت برق فراهم شود تا بتواند دواها را در یخچال‌ها با کیفیت درست نگهداری کنند، زندگی تمام مردم اینجا وابسته به مالداری و زراعت است، چون هیچ شغل یا تجارت دیگری در اینجا وجود ندارد و همه به همین مالداری و زراعت مصروف‌اند."
عبدالغفار کاکړ، باشنده ولسوالی سپین بولدک ولایت کندهار نیز به رادیو آزادی گفت:
«گاوهای ما را طبَق گرفت و کشت، اینجا نه تنها طبَق، بلکه بیش از بیست نوع دیگر امراض وجود دارد. ما از سازمان ملل و نهادهای دیگر می‌خواهیم که برای ما مالداران دوا بدهند. زندگی ما به همین مالداری بسته است. اینجا همه با مواشی روزی به‌دست می‌آورند. کشت و زراعت اصلاً وجود ندارد.»
در این حال، سازمان خوراک و زارعت ملل متحد (FAO) نیز هشدار داده که این بیماری ویروسی حیوانی دهان و پا (FMD) در سراسر افغانستان در میان مواشی شیوع یافته و میلیون‌ها راس گاو، گوسفند و بز را به گونه جدی تهدید می‌کند.
این سازمان در ۲۵ می در صفحه ایکس خود نوشته که باز بودن مرزها، حرکت مکرر مواشی، تغییرات اقلیمی، محدودیت در واکسین حیوانات، کمبود خدمات وترنری و فشارهای محیطی از عوامل عمده این بیماری است.
FAO گفته که با وترنران محلی همکاری می‌کند تا از گسترش بیشتر این ویروس جلوگیری شود و افزوده کهه در سال ۲۰۲۴، حدود ۸۰۰ هزار رأس مواشی را واکسین کرده است
وزارت زراعت،آبیاری و مالداری حکومت طالبان نیز شیوع این بیماری را تأیید می‌کند و می‌گوید که با همکاری نهادهای جهانی برای مهار سریع آن تلاش‌هایی را آغاز کرده است.
غلام محمد کاظم، سخنگوی این وزارت به رادیو آزادی گفت:
«معاینات و نظارت بر مواشی، کمپاین‌های واکسین، آگاهی‌دهی در بازارهای مالداری و تدابیر احتیاطی از جمله اقدامات وزارت زراعت است. علاوه بر این، در دواخانه‌های حیوانی کشور، واکسین بیماری طبَق در دسترس است. این اقدام در مبارزه با این بیماری مفید واقع می‌شود و مالداران در صورت مشاهده علایم بیماری می‌توانند با کارمندان وزارت زراعت همکاری کنند.»
وترنران این بیماری را خطرناک و ویروسی دانسته می‌گویند که باعث تلفات بالا به ویژه نزد حیوانات جوان و کاهش تولید شیر و گوشت می شود و در تمامی حیوانات نشخوارکننده دیده می‌شود.
به گفته آنان علایم آن شامل تب شدید، افزایش ترشحات دهانی، زخم در دهان و پاهای حیوان است و با گرم شدن هوا به سرعت گسترش می‌یابد.
شرافت اسد داکتر وترنر در گفتگو با رادیو آزادی گفت:
«برای درمان این بیماری می‌توان از انتی‌بیوتیک استفاده کرد، اما بهترین راه پیش‌گیری آن، واکسین به‌موقع است؛ یعنی قبل از ابتلای حیوان به این مرض. اگر حیوان قبلاً مبتلا شده باشد، واکسین به جای فایده، ضرر می‌رساند.»
قابل یادآوری است که بیش از نیمی از نفوس افغانستان به مالداری مشغول‌اند و از این طریق معیشت شان را تامین می‌کنند.
افزون بر افغانستان، در شماری از کشورهای دیگر نیز از گسترش سریع این ویروس خطرناک در میان مواشی گزارش و هشدار داده شده است.