این گفتههای شیر محمد، باشنده ولایت ننگرهار است.
او میگوید بهدلیل بیکاری و فقر شدید، قادر نیست غذای کافی و مناسب برای فرزندانش تهیه کند.
شیر محمد به رادیو آزادی گفت:
"بهخاطر وضعیت بسیار بد، فرزندم دچار سوءتغذیه شدید شده،مشکل این است که اینجا کار نیست و امکاناتی نداریم که غذای خوب برایشان تهیه کنیم."
این تنها مشکل شیر محمد نیست؛ رادیو آزادی در گزارشهای قبلی نیز بارها به نگرانیهای والدین در خصوص سوءتغذیه کودکان پرداخته است.
صندوق حمایت از کودکان سازمان ملل متحد (یونیسف) روز شنبه، دهم جوزا اعلام کرد که اخیراً بیش از ۸۲۹ هزار کودک در افغانستان دچار سوءتغذیه شدید تشخیص داده شدهاند.
این نهاد افزود، در افغانستان بیش از ۲۲ میلیون نفر، از جمله ۱۲ میلیون کودک، به کمکهای فوری بشردوستانه نیاز دارند.
پښتونگل باشنده کابل که مادر ۹ کودک (۶ دختر و ۳ پسر) است، میگوید از نبود سرپناه مناسب و ممنوعیت آموزش دختران از سوی طالبان رنج میبرد.
پښتونگل به رادیو آزادی گفت:
"فعلاً در یک خانه کرایی زندگی میکنیم که یک حویلی خراب و دو اتاق دارد، جای زندگی نیست. کار نیست، وظیفه نیست، دختران را به مکتب نمیگذارند. زندگی بسیار پر از مجبوریت و درد است که میگذرانم."
او افزود که در سال ۲۰۲۲ بهخاطر آموزش و تربیه بهتر دخترانش ناچار شد کشور را ترک کرده و به پاکستان برود، اما در آنجا هم نتوانست زندگی کند و دوباره به افغانستان برگشتانده شد.
عبدالغفار کاکر، باشندۀ ولایت کندهار، نیز میگوید که از ممنوعیت تحصیل دختران رنج میبرد:
"چهار پسر و چهار دختر دارم. تصمیم داشتم همهشان درس بخوانند، اما متأسفانه آموزش دخترانم از صنف ششم به بالا متوقف شد. این برای ما یک آرمان از دست رفته است."
پس از بازگشت طالبان به قدرت، دختران بالاتر از صنف ششم از رفتن به مکتب منع شدهاند.
سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی ملل متحد (یونسکو) اخیراً گفته است که در حال حاضر ۱.۴ میلیون دختر در افغانستان از آموزش محروماند، و اگر این ممنوعیت تا سال ۲۰۳۰ ادامه یابد، بیش از ۴ میلیون دختر از آموزش بینصیب خواهند شد.
با این حال، در فضای ناامیدی، برخی والدین میگویند با استفاده از امکانات موجود، برای رشد استعدادهای فرزندانشان، بهویژه در زمینههای هنر و ورزش، تلاش کردهاند.
یک باشنده ولایت ننگرهار که خود را محبزی شینواری معرفی می کند ، میگوید پسر هشت سالهاش در ورزش کریکت استعداد خوبی دارد و او با آگاهی از این توانمندی فرزند اش او را تشویق و حمایت کرده است.
این مهارتها نیاز به تشویق، آموزش و راهنمایی درست دارند تا کودک در آینده به یک شخصیت قوی تبدیل شود."
تعلیم و تربیه، صحت روانی و جسمی، تغذیه، ارزشهای اخلاقی و اجتماعی، محیط زیست، حق بازی و تفریح، و آگاهی از حقوق، از مسائل مهم در تربیه کودک بهشمار میروند.
جامعهشناسان تأکید میکنند که نقش پدر و مادر در تربیه کودک حیاتی و بسیار مهم است.
آنان انتقاد میکنند که در جامعه افغانستان، تربیه کودک تنها وظیفه مادر پنداشته میشود، در حالیکه به باور آنان، این یک مسئولیت مشترک میان والدین است.
فضلغنی حقمل، جامعهشناس، در گفتگو با رادیو آزادی گفت:
"در تربیه فرزندان، مسئولیت پدر و مادر بسیار مهم و حیاتی است؛ چون اولین معلم کودکان، پدر و مادرشان هستند و نقش کلیدی در تربیه آنها دارند.
اگر فرض کنیم کودک در مکتب تعلیم میبیند، در خانه از والدین تربیه میگیرد. وظیفه پدر و مادر این است که فرزندانشان را به تعلیم تشویق کنند، از اعمال ناپسند باز دارند، حس مسئولیتپذیری به آنها بیاموزند، محبت کنند، تا صفات یک پدر و مادر خوب را داشته باشند و فرزندانشان را سالم تربیه و پرورش دهند."
یکشنبه اول جون، روز جهانی والدین است که برابر با یازدهم جوزا بوده و در افغانستان به عنوان روز کودک نیز گرامی داشته میشود.
مجمع عمومی سازمان ملل متحد در سال ۲۰۱۲ این روز را به این عنوان نامگذاری کرد و هدف آن را ستایش و بزرگداشت از نقش حیاتی والدین در رشد و تربیه کودکان اعلام کرد.
موضوع این روز در سال ۲۰۲۵ "آموزش والدین" است و بر این تأکید دارد که پدران و مادران برای پرورش کودکان در محیط امن ومحبت آمیز، نیازمند زمان، منابع و حمایت هستند.