این نهادها در گزارش تازه‌ای گفته‌اند که در پی تعلیق یا مسدود شدن این مراکز در ۳۰ ولایت کشور، بیش از سه میلیون نفر از دسترسی به خدمات صحی محروم شده‌اند.
در همین حال، شماری از باشندگان ولایت‌های مختلف افغانستان نیز از نبود مراکز صحی و دشواری در دسترسی به خدمات صحی در مناطق‌شان شکایت دارند.
زمانی که مادر در دوران حاملگی طرف شفاخانه می‌رود طفل در جریان راه از بین می‌رود و یا هم به دلیل خونریزی شدید، مادر از بین می‌رود
یکی از باشندگان ولسوالی اچین ولایت ننگرهار که نخواست نامش در گزارش گرفته شود، در گفتگو با رادیو آزادی گفت کلینیک صحی از آنها خیلی فاصله دارد که به این دلیل مردم محل با مشکلات زیادی روبرو اند: "این چشم دید من است که حتی من خودم نیز با آن مواجه شدیم، زمانی که مادر در دوران حاملگی طرف شفاخانه می‌رود طفل در جریان راه از بین می‌رود و یا هم به دلیل خونریزی شدید، مادر از بین می‌رود، یکی خو در افغانستان سرک‌ها خام است و از طرف دیگر مرکز صحی در حدود یک یا یک و نیم ساعت فاصله دارد که خونریزی مادر در این جریان زیاد می‌شود. "
باشندۀ دیگری از ولسوالی سپین‌غر ولایت ننگرهار، که او نیز نخواست نامش ذکر شود، می‌گوید: "ما از تمام خدمات صحی محروم استیم و با مشکلات گوناگونی رو به‌رو استیم، از مسولان صحت عامه و موسسات امداد رسان می‌خواهیم تا برای ما مرکز خدمات صحی جامع ایجاد کنند تا در جهت صحت مادر و اطفال خدمات بهتر صورت گیرد."
همچنین یکی از کارمندان یک نهاد خیریه در ولایت هرات می‌گوید که مردم این ولایت نیز با مشکلات جدی در زمینه دسترسی به خدمات صحی روبه‌رو اند.
"در اکثریت مناطق دور و نزدیک ولایت هرات، نه تنها در ولسوالی ها بلکه حتی در نواحی شهری هم، مردم به ویژه خانم های شیرده، حامله و کسانی که از حوادث اخیر، خشکسالی و مهاجرت ها متاثر شده اند، به خدمات صحی دسترسی ندارند، به پیمانهء که قبلا امکانات بود و سازمان های جهانی مانند دبلیو اچ او و دیگر سازمان ها در بخش صحت بودجه داشتند، همه قطع شد."
کسانی که از حوادث اخیر، خشکسالی و مهاجرت ها متاثر شده اند، به خدمات صحی دسترسی ندارند
باشندگان ولایت‌های مختلف افغانستان در حالی از نبود خدمات صحی شکایت دارند که سازمان جهانی صحت (دبلیو اچ او) و (کلستر جهانی صحت) در گزارش تازه‌ی خود تأکید کرده‌اند که توقف کمک‌های مالی ایالات متحده منجر به تعلیق یا بسته شدن ۴۲۲ مرکز صحی در ۳۰ ولایت شده است. براساس این گزارش، به دنبال این تعلیق، حدود ۳ میلیون و ۸۰ هزار نفر از شهروندان کشور متاثر شده‌اند.
در ادامه گزارش آمده است که فعالیت ۸۰ مرکز در شرق، ۷۰ مرکز در جنوب شرق، ۶۷ مرکز در مناطق مرتفع مرکزی (دایکندی و بامیان)، ۶۲ مرکز در شمال شرق، ۴۹ مرکز در شمال، ۴۷ مرکز در غرب، ۳۶ مرکز در جنوب و ۱۱ مرکز در کابل، لوگر و میدان وردک متوقف شده است.
سازمان جهانی صحت و نهاد همکارش که شبکه‌ای متشکل از چندین نهاد بین‌المللی است، در گزارش خود افزوده‌اند که دستور حکومت ایالات متحده برای تعلیق کامل کمک‌های بشری به افغانستان، تأثیرات منفی گسترده‌ای بر دسترسی مردم، به‌ویژه اقشار آسیب‌پذیر، به خدمات صحی ضروری و نجات‌بخش داشته است.
این تصمیم در پی فرمان اجرایی دونالد ترمپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده، در ماه جنوری صادر شد که به موجب آن، تمامی کمک‌های خارجی امریکا به حالت تعلیق درآمد. او در آن زمان گفته بود که بیروکراسی آن با منافع امریکا همخوانی ندارد .
نهادهای بین‌المللی هشدار داده‌اند که سیستم صحی افغانستان، که بر اثر دهه‌ها جنگ تضعیف شده، اکنون پس از تعلیق کمک‌های مالی امریکا با بحران شدید روبه‌رو است.
صندوق جمعیت سازمان ملل متحد نیز در اوایل ماه جوزا اعلام کرده بود که به دلیل کاهش بودجه، حدود شش میلیون و سه‌صد هزار نفر، عمدتاً زنان و دختران، در افغانستان دسترسی به مراقبت‌های صحی ابتدایی و حیاتی را از دست خواهند داد.
از سوی دیگر، دفتر هماهنگی امور بشردوستانه سازمان ملل (اوچا) هشدار داده است که اگر روند کاهش بودجه ادامه یابد، تا پایان سال ۲۰۲۵ بیش از ۱۹۰۰ مرکز صحی در افغانستان بسته خواهند شد.