در این گزارش که سه‌شنبه، ۲۷ ماه جوزا تحت عنوان «شاخص جنسیتی افغانستان سال ۲۰۲۴» منتشر شده، آمده است که این، گسترده‌ترین ارزیابی دربارهٔ توان‌مندسازی زنان و برابری جنسیتی در افغانستان پس از بازگشت دوبارهٔ طالبان به قدرت به‌شمار می‌رود.
در گزارش آمده است که پس از بازگشت دوبارهٔ طالبان به قدرت، زنان افغان از معیارهای جهانی توسعهٔ انسانی عقب‌مانده‌اند.
بر اساس گزارش، افغانستان پس از یمن، دومین کشور در جهان است که بیش‌ترین شکاف جنسیتی میان زنان و مردان را دارد.
ارزیابی یو ان ومن نشان می‌دهد که ۷۶ درصد این نابرابری در بخش‌های صحت، آموزش، دسترسی به خدمات مالی و مشارکت در تصمیم‌گیری‌ها وجود دارد.
بزرگ‌ترین سرمایهٔ افغانستان، زنان و دختران این کشورند. ظرفیت آنان نادیده گرفته شده.
این شاخص همچنین نشان می‌دهد که زنان افغان به‌طور اوسط تنها ۱۷ درصد از ظرفیتِ واقعی خود را به‌کار می‌برند، در حالی‌که این رقم در سطح جهان به ۶۰.۷ درصد می‌رسد.
در گزارش به‌نقل از سیما باهوس، رئیس اجرایی بخش زنان سازمان ملل متحد، آمده است که: «بزرگ‌ترین سرمایهٔ افغانستان، زنان و دختران این کشورند. ظرفیت آنان نادیده گرفته شده، اما با این‌حال، آنان همچنان مقاومت می‌کنند؛ زنان افغان از یک‌دیگر حمایت می‌کنند، کسب‌و‌کار راه‌اندازی می‌کنند، کمک‌های بشری را می‌رسانند و در برابر بی‌عدالتی‌ها صدای‌شان را بلند می‌سازند.»
گزارش افزوده که زنان افغان تقریباً به‌طور کامل از زندگی اجتماعی، اقتصادی و سیاسی محروم شده‌اند، و ممنوعیت بر آموزش متوسطهٔ دختران باعث شده است که میزان تکمیل آموزش در مقطع دوم به صفر برسد. حتی بر دسترسی آن‌ها به آموزش‌های صحی نیز محدودیت وضع شده است.
بخش زنان سازمان ملل متحد همچنین گفته است که بازار کار افغانستان از نظر جنسیتی بیش‌ترین شکاف را دارد؛ تنها ۲۴ درصد زنان بخشی از نیروی کار هستند، در حالی‌که این رقم در میان مردان به ۸۹ درصد می‌رسد.
آن‌ها تنها نفس می‌کشند.
در همین حال، شماری از دختران و زنان افغان می‌گویند که محدودیت‌های طالبان بر آموزش و کار آنان روز‌به‌روز افزایش می‌یابد.
یکی از باشندگان کابل که نخواست نامش در گزارش گرفته شود، به رادیو آزادی گفت: «زنان افغان در طی چهار سال گذشته، فشارها و محدودیت‌های زیادی را تجربه کردند. آن‌ها تنها نفس می‌کشند، ولی از نگاه روحی و روانی خیلی ضربه دیده‌اند که جبران آن سال های سال را در بر می‌گیرد تا زنان افغان یک‌بار دگر به زندگی آرام خود برگردند.»
یکی از باشندگان ولایت ننگرهار، به‌شرط فاش‌نشدن نامش به رادیو آزادی گفت که در افغانستان هر روز با محدودیت‌های سخت‌تری روبه‌رو می‌شود: «وضعیت زنان در افغانستان با گذشت هر روز خراب‌تر می‌شود، و سلسلهٔ محدودیت‌ها جاری‌ست. در زندگی زنان افغان به‌عوض تغییرات مثبت، تغییرات منفی می‌آید.»
بالای کسانی که حقوق اساسی ما را از ما گرفته‌اند، فشار بیاورند.
یکی از باشندگان ولایت لغمان که او نیز نخواست به‌دلیل حساسیت موضوع نامش در گزارش گرفته شود، گفت که جامعهٔ جهانی و سازمان ملل متحد باید طالبان را وادار به پاسخ‌گویی کنند: «جامعهٔ جهانی و ملل متحد باید در این بخش به‌شکل جدی کار کنند و بالای کسانی که حقوق اساسی ما را از ما گرفته‌اند، فشار بیاورند و آن‌ها را مجبور به پاسخ‌گویی کنند.»
حکومت طالبان مدعی است که حقوق زنان در چارچوب شریعت اسلام در افغانستان تأمین است، اما پس از بازگشت دوبارهٔ طالبان به قدرت در افغانستان، محدودیت‌های گسترده‌ای بر زنان، به‌ویژه در زمینه‌های آموزش و کار، وضع شده است؛ آن‌چه که با انتقادهای شدید جامعهٔ جهانی مواجه شده است.
بخش زنان سازمان ملل متحد در گزارش خود هشدار داده است که بی‌توجهی جهانی به وضعیت زنان در افغانستان می‌تواند حقوق زنان را در سایر کشورها نیز با تهدید روبه‌رو کند.
این نهاد همچنین گفته است که نبود کمک‌های بشر‌دوستانه باعث بسته‌شدن صدها مرکز خدماتی برای زنان و کودکان شده که بیش از یک‌میلیون زن و دختر را تحت تأثیر قرار داده است.