نوید احمد، بازیکن ۱۹ سالۀ شطرنج باشنده ولایت کندز است.
او می‌گوید از ده‌سالگی، زمانی که پدرش شطرنج بازی می‌کرد، به این بازی علاقه‌مند شد و از همان زمان تا اکنون، شطرنج رفیق راهش بوده است.
به گفته نوید احمد، تصمیم طالبان برای توقف بازی شطرنج، ضربه بزرگی بر روحیه‌اش وارد کرد.
«کسی که عاشق شطرنج بود، کسی که این بازی را دوست داشت، اول خودم خیلی خیلی جگرخون شدم از شنیدن این خبر که شطرنج در افغانستان منع شده، چون خودم آرزو داشتم روزی از ولایت خود به ولایت دیگر سفر کنم و با هم‌سن و سال‌های خود حضوری شطرنج بازی کنم و در مسابقات اشتراک نمایم.»
این علاقمند شطرنج می‌گوید، علاوه بر بازی روی تخته، برنامه‌های مختلف شطرنج را در موبایلش نیز نصب کرده که به گونه آنلاین و آفلاین بازی می‌کند.
نوید احمد درباره آنچه از بازی شطرنج آموخته، چنین گفت:
شطرنج بازی صبر است و به ما می‌آموزد که در زندگی روزمره، هر کاری که می‌کنیم باید در آن صبر داشته باشیم
«شطرنج بازی صبر است و به ما می‌آموزد که در زندگی روزمره، هر کاری که می‌کنیم باید در آن صبر داشته باشیم،همچنان وقتی کاری را انجام می‌دهیم، باید آن را سنجیده انجام دهیم؛ چون یک اشتباه در تخته، می‌تواند بازی را به باخت تبدیل کند و در زندگی روزمره هم یک اشتباه می‌تواند زندگی یک انسان را ویران بسازد.»
این در حالی است که یکشنبه، بیستم جولای، برابر با روز جهانی شطرنج است.
شعار امسال این روز، «هر حرکت مهم است» تعیین شده است؛ شعاری که یادآور می‌شود چه در تخته شطرنج و چه در زندگی، هر تصمیم می‌تواند مسیر زندگی افراد را تغییر دهد.
هرچند این روز به ابتکار فدراسیون جهانی شطرنج (فیده) پس از سال ۱۹۶۶ میلادی در بسیاری از کشورهای جهان گرامی داشته می‌شود، اما سازمان ملل متحد آن را در دوازدهم دسمبر سال ۲۰۱۹ میلادی به رسمیت شناخت.
بیستم جولای، روز تأسیس فدراسیون جهانی شطرنج در سال ۱۹۲۴ است.
با آن که افغانستان نیز عضویت این فدراسیون را دارد؛ اما اکنون این بازی اندیشه و تدبیر، در این کشور ممنوع اعلام شده است.
ادارۀ ورزش حکومت طالبان، شطرنج را در ماه می سال جاری به دلیل آنچه مشکلات در سطح رهبری فدراسیون شطرنج افغانستان و ملاحظات شرعی دربارۀ این بازی عنوان شده، تا زمان نامشخصی به حالت تعلیق درآورد.
رادیو آزادی تلاش کرد نظر طالبان را دربارۀ احتمال آغاز دوبارۀ این بازی بپرسد؛ اما اتل مشوانی، سخنگوی ادارۀ ورزش حکومت طالبان به پرسش‌های رادیو آزادی پاسخ نداد.
با این حال، شطرنج‌بازان افغان مقیم خارج از کشور می‌گویند فعالیت‌های خود را ادامه داده‌اند.نورمحمد سلطانی، کارشناس و بازیکن شطرنج در بریتانیا، در صحبت با رادیو آزادی گفت:
«ما مهاجرینی که در انگلستان استیم، همیش کلب‌های شطرنج داریم و با نهادهای کلب‌های شطرنج ارتباط مستقیم داریم، حتی بعضی افغان‌ها عضو فعال همان کلب‌ها هستند و در مسابقات ملی نیز شرکت کردند و مقام‌های خوبی هم به‌دست آوردند.»
شطرنج یک بازی دو نفره است که روی تخته چهارخانه دو رنگه با ۳۲ مهره دو رنگ انجام می شود.
این بازی نخست در دربار شاهان عرب، چین، هندوستان و مغولان رایج بود و از این رو، به «بازی شاهانه» نیز شهرت یافت.
اسماعیل جمشیدی، رئیس پیشین فدراسیون شطرنج افغانستان، دربارۀ این بازی می‌گوید:
«شطرنج علم است، سپورت است و هنر است، به همین خاطر، کسی که مانع آن می‌شود، در واقع یک جفای بزرگ در برابر علم، هنر و سپورت مرتکب می‌شود.»
پیش از این برخی از شطرنج‌بازان باتجربه به رادیو آزادی گفته اند که شطرنج نه تنها یک بازی سرگرم‌کننده؛بلکه یک ابزار مهم آموزشی است که به تقویت مهارت‌های تفکر منطقی، ستراتژیک و صبر در نوجوانان و جوانان کمک می‌کند.
به گفته‌ی آنان، محروم شدن از این بازی فُرصت‌های رشد فکری و ذهنی زیادی را ،از علاقمندان به ویژه جوانان می‌گیرد و می‌تواند به کاهش انگیزه و امید در میان آنان منجر شود.