طالبان فعالیت یوتیوبرها و ممثلین کندهار را ممنوع کردند

یک توتیوبر زن افغان (عکس آرشیف)

شماری از کاربران شبکه‌های اجتماعی، یوتیوبرها و ممثلین در ولایت کندهار می‌گویند که ریاست امر به معروف و نهی از منکر حکومت طالبان در این ولایت فعالیت‌های آنان را ممنوع کرده‌است.

آنان به رادیو آزادی گفتند که از سوی این اداره احضار شده‌اند و به آنان گفته شده که نشر تصاویر موجودات زنده بر اساس قانون آنان "در اسلام ناروا" است و اجازه ندارند که دیگر چنین فعالیت‌هایی را انجام دهند.

فضل‌الحق هادی هنرپیشه و یوتیوبر این ویدیو خداحافظی خود با علاقه‌مندان و بیننده‌گانش را به اشتراک گذاشته و گفته است که حکومت طالبان فعالیت‌های او و تمام فعالان کندهار را ممنوع کرده‌است.

این باشنده ولایت کندهار روز چهارشنبه ۱۰ سپتمبر در صفحه فیس‌بوک خود این موضوع را منتشر کرده‌است.

آقای هادی که تقریباً ده سال است در این عرصه فعالیت داشته و اکنون منع شده، روز پنجشنبه به رادیو آزادی گفت: «ما در همین بخش تمثیل، در یوتیوب و شبکه‌های اجتماعی فعالیت داشتیم، اما وقتی ریاست امر به معروف ولایت کندهار به ما اطلاع داد که دیگر نباید از موجودات ذی‌روح عکس‌برداری کنیم و این تصاویر را منتشر نماییم، بر همین اساس دیگر اجازه نداریم که ادامه دهیم و نمی‌توانیم تمثیل کنیم. بیشتر بخش‌های تمثیل ما درباره مسائل اجتماعی و رسوم ناپسند و منفی جامعه بود تا مردم دیگر آن‌ها را انجام ندهند. ما اغلب تبلیغات نیز تهیه می‌کردیم، اما درآمدی نداشتیم. در افغانستان کسی نمی‌تواند از شبکه‌های اجتماعی درآمد کسب کند. درآمد ما از تبلیغات بود که حالا آن را نیز متوقف کرده‌اند.»

پنج سال است که از طریق یوتیوب و فیس‌بوک در بخش تمثیل فعالیت می‌کردم.

محمد نعیم ریحان یک ممثل، یوتیوبر و فعال شبکه‌های اجتماعی دیگر در ولایت کندهار نیز که در پلتفرم‌های مختلف فعالیت داشت، با چنین مشکل مواجه شده‌است.

او نگرانی خود را درباره این ممنوعیت به رادیو آزادی چنین بیان کرد: "من پنج سال است که از طریق یوتیوب و فیس‌بوک در بخش تمثیل فعالیت می‌کردم. حالا این فعالیت را برایم متوقف کرده‌اند. مسئولان امر به معروف در کندهار مرا خواستند و گفتند که این کار در اسلام ناروا است و دیگر نمی‌توانی خودت را در رسانه‌ها ظاهر کنی."

آن‌ها می‌گویند که روزهای سه‌شنبه و چهارشنبه، برابر با ۹ و ۱۰ سپتمبر در یک نشست با مسئولان ریاست امر به معروف و نهی از منکر حکومت طالبان در ولایت کندهار، به آن‌ها گفته شده که اگر این ممنوعیت را عملی نکنند، با برخورد قانونی مواجه خواهند شد.

حالا نمی‌دانیم که چه کاری باید انجام دهیم و جایگزین این فعالیت ما چه خواهد بود.

یک یوتیوبر دیگر در همین ولایت که از ده سال به این طرف در این بخش فعالیت داشته و به دلیل حساسیت موضوع نخواست نامش در گزارش ذکر شود، به شرط تغییر صدایش به رادیو آزادی گفته است: "ما خواسته شدیم و حضوری در ریاست کندهار حاضر شدیم . آن‌ها به‌صورت مفصل برای‌مان توضیح دادند که باید به این فعالیت نقطه پایان بگذاریم. به‌گونه‌ای صحبت کردند که فعلاً فقط توصیه می‌کنیم، اما اگر تخلفی صورت گیرد، ممکن است شما را به پنجه شریعت و قانون بسپاریم و با شما برخورد قانونی صورت خواهد گرفت. حالا نمی‌دانیم که چه کاری باید انجام دهیم و جایگزین این فعالیت ما چه خواهد بود."

ما تلاش کردیم تا در این مورد نظر ریاست امر به معروف و نهی از منکر حکومت طالبان در ولایت کندهار را دریافت کنیم، اما رحمت‌الله طیب، مسئول محتسبین در این اداره و سیف‌الاسلام خیبر، سخنگوی وزارت مربوطه، تا زمان نشر این گزارش به پرسش‌های رادیو آزادی پاسخ ندادند.

با این حال، طبق قانون امر به معروف و نهی از منکر طالبان که در ماه اکتبر سال ۲۰۲۴ توسط وزارت عدلیه منتشر شده، در ماده ۱۷ و در سه بند نخست آن، انتشار تصاویر یا ویدیوهای موجودات ذی‌روح (زنده) ممنوع اعلام شده‌است.

این درحالی‌ست که برخی رسانه‌های داخلی از ولایت بلخ نیز گزارش داده‌اند که پخش برنامه‌های تلویزیون ملی که اکنون تحت اداره طالبان قرار دارد بر اساس همین قانون و به دستور والی بلخ متوقف شده‌است.

اما حکومت طالبان به‌طور رسمی در این مورد اظهار نظر نکرده‌اند.

قابل ذکر است که پس از توشیح این قانون، حکومت طالبان در حدود ۱۷ ولایت کشور ممنوعیت‌هایی را بر نشر تصاویر موجودات زنده در رسانه‌ها اعمال کرده یا تلاش‌هایی برای توقف آن انجام داده‌اند.

با آن هم رسانه‌های دولتی تحت کنترل طالبان مانند رادیو تلویزیون ملی و خبرگزاری باختر هنوز هم تصاویر و ویدیوهایی از برخی نشست‌ها را منتشر می‌کنند.

نهادهای مختلف حامی رسانه‌ها و خبرنگاران، سازمان‌های حقوق بشری و سازمان ملل متحد پیش‌تر این اقدامات محدودکننده طالبان را محکوم کرده‌اند و آن را نقض آزادی بیان دانسته اند.