پنج سال می‌شود که من این بیماری را دارم.
او روز دوشنبه ۲۲ سپتمبر به رادیو آزادی گفت که بیماری شکر نخستین بار در هنگام بارداری برایش تشخیص داده شد و اکنون برای کنترل بیماری مجبور است هر روز دارو مصرف کند و انسولین تزریق کند.
«پنج سال می‌شود که من این بیماری را دارم. علایمش تشنگی است، من زیاد تشنه می‌شوم، بیشتر آب می‌نوشم. علایم دیگرش پرخوری، نوشیدن و ادرار کردن زیاد است و زمانی که شکر بلند برود معمولاً آدم بی‌حوصله می‌شود. من همیشه کنترل می‌کنم که زیاد بلند نرود، ولی گاهی وقت که پرهیز خود را مراعات نکنم، بلند می‌رود، سردرد می‌شوم، همرای اولادها جگرخون می‌شوم و غالمغال می‌کنم. اما هر روز تابلیت می‌خورم و پیچکاری می‌کنم.»
با وجود تداوی زیاد و تطبیق پیچکاری‌های مختلف، بالاخره در ماه حمل امسال جانش را از دست داد.
مصور، یک باشنده شهر کابل، می‌گوید در اوایل امسال شوهر خواهرش که حدود ۳۰ سال سن داشت، در نتیجه مبتلا شدن به بیماری سرطان معده، جانش را از دست داد.
«شوهر خواهرم که قبلاً به بیماری سرطان معده مبتلا شده بود، با وجود تداوی زیاد و تطبیق پیچکاری‌های مختلف، بالاخره در ماه حمل امسال جانش را از دست داد و فعلاً خانم جوان و چهار فرزند خردسال از او باقی مانده است که با مشکلات اقتصادی روبه‌رو هستند.»
گزارش تازۀ سازمان جهانی صحت
این در حالی است که به‌تازگی سازمان جهانی صحت (WHO) اعلام کرده است که ۴۳ درصد از مرگ‌ومیرها در افغانستان ناشی از بیماری‌های قلبی، دیابت، سرطان و بیماری‌های مزمن تنفسی است.
این سازمان یک‌شنبه ۲۱ سپتمبر در گزارشی با عنوان «اپیدمی پنهان بیماری‌های غیرساری و شرایط سلامت روان در افغانستان» پیش‌بینی کرده است که تا سال ۲۰۳۰، این بیماری‌ها عامل ۶۰ درصد از مرگ‌ومیرها خواهند بود، که عمدتاً زنان را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
بر اساس آمار WHO، بیماری‌های قلبی به‌تنهایی سالانه جان بیش از ۴۰ هزار نفر را در افغانستان می‌گیرد.
این سازمان همچنین گفته که سرطان‌های پستان و دهانه رحم از جمله سرطان‌های شایع در این کشور است.
دبلیو ایچ او ابراز نگرانی کرده است که بیشتر بیماران تنها در مراحل پیشرفته بیماری به مراکز درمانی مراجعه می‌کنند، زمانی که به گفته این سازمان درمان اثربخشی بسیار کمتری دارد.
وزارت صحت عامه حکومت طالبان اما ارقام ارائه‌شده تازه درباره مرگ‌ومیر ناشی از بیماری‌های غیرساری در افغانستان را رد کرده است.
شرافت زمان، سخنگوی این وزارت، روز دوشنبه ۲۲ سپتمبر در صحبت با برخی رسانه‌های داخلی گفته که این آمار تخمینی است و بلندتر از ارقام اصلی است.
او تأکید کرده تا سازمان‌های بین‌المللی باید قبل از نشر چنین ارقام با وزارت صحت عامه حکومت طالبان هماهنگی کنند.
در این حال داکتران توصیه می‌کنند که برای جلوگیری از مبتلا شدن به این بیماری‌ها، مردم باید از عوامل پیدایش آن دوری کنند.
داکتر الله‌داد ابراهیم، متخصص امراض داخله عمومی، عامل بروز این بیماری‌های غیرساری نزد افراد را این‌گونه توضیح داد: «این دسته از امراض، امراض غیرساری است. عوامل ایجادکننده‌اش بیشتر نحوه سبک زندگی و دیگر مبحث ژنیتکی است. دیگر آنچه که باعث ایجاد این امراض می‌شود، استفاده از نصوار و سگرت در بین پیران و جوانان، رژیم غذایی ناسالم، چربی بیش از اندازه، استفاده زیاد از مواد قندی، کم‌تحرک بودن، نداشتن ورزش منظم، بیشتر بودن فشارهای روانی–اجتماعی، این همه عامل می‌شود که افراد دچار مشکل شده و بعداً مرگ زودرس فرا برسد.»
او افزود که راه‌های جلوگیری از مبتلا شدن به امراض قلبی، دیابت، سرطان‌ها و امراض مزمن تنفسی ترک دخانیات، به‌ویژه سگرت و نصوار، کم‌خوردن چربی و نمک، ورزش منظم، گرفتن رژیم غذایی سالم و استفاده بیشتر از سبزیجات است.
سازمان جهانی صحت همچنان در ادامه گزارش تازه خود گفته است که سلامت روان به یکی از چالش‌های فوری افغانستان تبدیل شده است.
به گفته این سازمان، سال‌ها جنگ، آفات طبیعی و آوارگی، زخم‌های روانی عمیقی بر جای گذاشته‌اند، به‌ویژه در میان خانواده‌هایی که از پاکستان و ایران بازگشته‌اند.
در ادامه آمده که با وجود این نیاز روزافزون، شفاخانه‌های ولایتی و مراکز درمانی اولیه همچنان فاقد خدمات سلامت روان هستند و بسیاری از گروه‌های آسیب‌پذیر بدون مراقبت باقی مانده‌اند.
سازمان جهانی صحت در حالی از خطر مرگ‌ومیر ناشی از بیماری‌های غیرساری در افغانستان ابراز نگرانی کرده که شماری از بیماران و خانواده‌های‌شان در برخی موارد از عدم تشخیص درست و دوای باکیفیت در افغانستان شکایت کرده‌اند.