نوبل اقتصاد ۲۰۲۵ به سه استاد به خاطر پژوهش دربارۀ رشد اقتصادی اهدا شد

جول موکیر، فیلیپ آغیون و پیتر هاویت روز دوشنبه ۲۱ میزان به پاس پژوهش‌های خود دربارهٔ چگونگی نقش نوآوری و نیروهای «تخریب خلاق» در پیشبرد رشد اقتصادی و ارتقای سطح زندگی در سراسر جهان برندهٔ جایزه نوبل اقتصاد سال ۲۰۲۵ شدند.

تحقیقات آنها توضیح می‌دهد که چگونه فناوری منجر به پیدایش محصولات و روش‌های تولید جدید می‌شود که جایگزین نمونه‌های قدیمی‌تر شده و در نتیجه موجب بهبود استانداردهای زندگی، سلامت و کیفیت حیات انسان‌ها می‌گردد.

آکادمی سلطنتی علوم سویدن، که این جایزه را اهدا می‌کند، در بیانیه‌ای گفت: «در طول دو قرن گذشته، برای نخستین‌بار در تاریخ، جهان شاهد رشد اقتصادی پایدار بوده است. این رشد موجب خروج شمار عظیمی از مردم از فقر و بنیان‌گذاری شکوفایی امروز ما شده است.»

آکادمی افزود که برندگان جایزه همچنین نشان داده‌اند چنین پیشرفتی را نباید امری بدیهی دانست. دو نفر از برندگان هشدار داده‌اند که سیاست‌های تجاری دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور امریکا، می‌تواند به رشد اقتصادی لطمه بزند.

در حالی که اکثر اقتصاددانان رشد اقتصادی را موتور محرک رفاه می‌دانند، برخی دیگر آن را به خودی خود امری مطلوب نمی‌پندارند.

جایزه نوبل اقتصاد سال گذشته به دارون عجم‌اوغلو، سایمن جانسون و جیمز رابینسن برای پژوهش دربارهٔ نابرابری اقتصادی تعلق گرفت. جانسن به‌ویژه اشاره کرده بود که منافع ناشی از نوآوری فناورانه اغلب به نفع نخبگان قدرتمند منحرف می‌شود.

در عین حال، دربارهٔ میزان رشد اقتصادیِ قابل‌دوام در برابر تغییرات اقلیمی ناشی از انسان و تخریب محیط زیست نیز مناقشه‌ای جدی وجود دارد.

این جایزه معتبر که عنوان رسمی آن «جایزه علوم اقتصادی بانک مرکزی سویدن به یاد آلفرد نوبل» است، آخرین جایزهٔ نوبل امسال محسوب می‌شود و مبلغ آن ۱۱ میلیون کرون سویدن (حدود ۱٫۲ میلیون دالر) است.

جول موکیر، استاد پوهنتون نورث‌وسترن امریکا، نیمی از جایزه را دریافت کرد. نیم دیگر میان فیلیپ آغیون، استاد در کالج دو فرانس و مکتب عالی تجارتی «اینسید» در پاریس و همچنین مکتب اقتصاد لندن، و پیتر هاویت، استاد پوهنتون براون در ایالات متحده، تقسیم شد.