واکنش‌های داخلی و جهانی به اعدام علنی یک مرد در بادغیس؛ «استدیوم ورزشی مکان ترویج ترس و خشونت نیست»

مردان افغان پس از تماشای اعدام علنی یک مرد در ورزشگاه فوتبال در ولایت فراه در ۱۱ اپریل ۲۰۲۵، محل را ترک می‌کنند. (عکس آرشیف)

یک روز پس از اعدام علنی فردی متهم به قتل از سوی حکومت طالبان در استدیوم ورزشی شهر قلعه ‌نو ولایت بادغیس، شماری از باشنده‌گان این ولایت، ورزشکاران و فعالان اجتماعی انتقاد کرده‌، می‌گویند که استدیوم‌های ورزشی نباید برای چنین اعمال خشونت‌آمیز به کار گرفته شوند.
این رویداد بر ذهن مردم تاثیر گذاشته.

یکی از باشنده‌گان ولایت بادغیس که نخواست نامش در گزارش ذکر شود، روز جمعه، ۲۵ میزان در صحبت با رادیو آزادی گفت: «با اجرای قصاص آن فرد در استدیوم، ذهنیت ما در مورد رفتن به استدیوم کاملاً تغییر کرده‌است. احساس می‌کنم اگر دوباره به استدیوم بروم، با ذهنیتی متفاوت خواهم رفت. این رویداد بر ذهن مردم تاثیر گذاشته و خودم هم دیگر با آن شور و شوق و هیجانی که قبلاً داشتم، نمی‌توانم بروم، چون هر بار این صحنه در ذهنم تکرار می‌شود.»

از ماه حمل سال جاری تا کنون، در ولایت‌های بادغیس، فراه و نیمروز دست‌کم پنج نفر، بیشتر شان در استدیوم‌ها، در محضر عام اعدام شده‌اند.

ستره محکمه حکومت طالبان روز پنج‌شنبه ۲۴ میزان در اعلامیه‌ا‌ی که در صفحه اکس (تویتر سابق) ادعا کرده است فردی‌ که اخیراً اعدام شد، اسماعیل نام داشت و او یک مرد و یک زن به نام‌های دوست ‌محمد و کلبرگ را که باشنده‌گان ولسوالی جوند بودند، با شلیک گلوله کشته بود.

ورزشگاه‌ها باید برای تشویق و رقابت سالم، تربیه نسل جوان و تقویت روحیه ملی استفاده شوند.

در اعلامیه همچنان ادعا شده که این پرونده «پس از بررسی دقیق در سه محکمه ابتدایه، استیناف و تمیز» به ستره محکمه ارجاع شده بود و در نهایت این حکم صادر شد.

شماری از ورزشکاران افغان نیز می‌گویند استدیوم‌های ورزشی برای تشویق فعالیت‌های ورزشی و رقابت سالم ساخته شده‌اند، نه برای ترویج ترس و خشونت.

انجنیر محمد نعیم بارکزی، یکی از ورزشکاران رشته‌‌های رزمی، در صحبت با رادیو آزادی گفت: «ورزشگاه‌ها باید برای تشویق و رقابت سالم، تربیه نسل جوان و تقویت روحیه ملی استفاده شوند، نه برای انعکاس ترس و خشونت. از نهادهای ملی و بین‌المللی حقوق بشر و همچنان از جامعه ورزشی افغانستان انتظار داریم که در برابر چنین اقدامات نگران‌کننده خاموش نمانند.»

فعالان اجتماعی چی می‌گویند؟

برخی از فعالان اجتماعی افغان نیز می‌گویند اعدام متهمان از سوی حکومت طالبان در استدیوم‌های ورزشی، تصویر این مکان‌ها را در ذهن مردم تخریب و زخمی می‌کند.

مجیب لحاظ، یکی از آن‌ها، در صحبت با رادیو آزادی گفت: «وقتی چنین رویدادی در یک استدیوم ورزشی انجام می‌شود، برای همیشه تصویر یک قتل‌گاه را در ذهن مردم به‌جا می‌گذارد. این‌گونه مکان‌ها که باید تضمین‌کننده سلامت روانی جامعه باشند، پس از چنین رویدادهایی روان مردم را تخریب و زخمی می‌کند.»

اقدام خلاف اصول بین‌المللی و موازین حقوق بشر

این اعدام از سوی شماری از نهادهای بین‌المللی حقوق بشری نیز محکوم شده‌است.

ولکر ترک، کمیشنر شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد و ریچارد بنت گزارش‌گر ویژه این سازمان در امور حقوق بشر افغانستان، اعدام اخیر در بادغیس از سوی حکومت طالبان را محکوم کرده‌‌اند.

آن‌ها این اقدام را خلاف اصول بین‌المللی و موازین حقوق بشر دانسته و خواهان توقف فوری این روند شده‌اند.

پیش ازین نیز نهادهای بین‌المللی حقوق بشر و فعالان افغان این حوزه، اعدام‌های علنی از سوی حکومت طالبان در استدیوم‌های ورزشی را محکوم کرده بودند.

سازمان ملل متحد هشدار داده بود که ادامه اعدام‌های علنی، میزان وحشت را در جامعه افزایش داده و مردم را در برابر خشونت بی‌‌حس می‌سازد، اما حکومت طالبان این روند را «تطبیق شریعت» گفته‌اند.

سازمان ملل متحد، شمار اعدام‌‌های علنی در افغانستان را که پس از بازگشت دوبارهٔ طالبان به قدرت اجرا شده بودند، ۱۰ مورد اعلام کرده بود، اما با این مورد تازه، شمار آن به ۱۱ رسیده است.

بیشتر این اعدام‌ها در استدیوم‌های ورزشی انجام شده‌اند.