سفر والی طالبان به تاجیکستان در میان نگرانی‌های امنیتی دوشنبه

(چپ) سیدمؤمن یتیم‌اف، رئیس کمیته امنیت تاجیکستان، با (راست) محمد یوسف وفا، والی طالبان برای ولایت بلخ

در حالی که تاجیکستان همواره نگرانی‌های جدی در مورد حضور و فعالیت گروه‌های تروریستی در افغانستان ابراز کرده است، دفتر مقام ولایت بلخ به تازگی از سفر والی حکومت طالبان، محمد یوسف وفا، به تاجیکستان خبر داده است.

بر اساس اعلامیه که روز پنجشنبه ۲۳ اکتوبر از سوی سخنگوی این دفتر در شبکه‌ی ایکس منتشر شده وفا با دعوت رسمی برای شرکت در نشست مشترک با وزارت سرحدات تاجیکستان به دوشنبه، پایتخت این کشور، سفر کرده است.

در این اعلامیه آمده است که در این نشست بر گسترش روابط با همه کشورها بر پایه منافع ملی تأکید شده و تصریح گردیده است که ناامنی در افغانستان به سود هیچ کشوری، به‌ویژه همسایگان، نیست.

شماری از کارشناسان امور دیپلوماتیک و روابط بین‌الملل، سفر نماینده حکومت طالبان به تاجیکستان را در چارچوب نزدیکی روابط میان دو طرف مهم ارزیابی می‌کنند.

غوث جانباز، دیپلومات پیشین افغانستان در روسیه، روز پنجشنبه در گفت‌وگو با رادیو آزادی اظهار داشت: "این معلوم است که طرفین می‌خواهند به یکدیگر اطمینان دهند که از اراضی‌شان هیچ خطری متوجه یکدیگر نیست. به طور کلی می‌توان گفت روابط میان حکومت فعلی افغانستان و تاجیکستان به‌گونه‌ای در جریان است که می‌تواند منجر به نزدیکی دو طرف شود."

جمهوری‌های آسیای مرکزی، به ویژه همسایگان افغانستان، در وضعیت شک و تردید قرار دارند

عزیز احمد بارز، کارشناس امور بین‌الملل، می‌گوید روابط تاجیکستان و سایر کشور های آسیای میانه با افغانستان عمدتاً بر اساس نگرانی‌های امنیتی آنها از حضور گروه‌های تروریستی در افغانستان شکل گرفته است: "جمهوری‌های آسیای مرکزی، به ویژه همسایگان افغانستان، در وضعیت شک و تردید قرار دارند و حضور طالبان در افغانستان را تهدیدی برای خود می‌دانند. از این رو مجبور هستند روابط محدود و محتاطانه‌ای با طالبان داشته باشند تا مسائل اقتصادی و تجارتی‌شان تحت تأثیر قرار نگیرد."

همزمان با این، روز پنجشنبه (۲۳ اکتوبر) سومین کنفرانس کشورهای مستقل مشترک‌المنافع (CIS) در زمینه مبارزه با تروریسم و افراط‌گرایی نیز در دوشنبه با حضور بیش از ۱۵۰ نماینده از کشورهای منطقه و همچنین اعضای سازمان همکاری شانگهای برگزار شد.

بر اساس اطلاعات خبرگزاری رسمی تاجیکستان، این نشست قرار است امروز جمعه ۲۴ اکتوبر نیز ادامه داشته باشد، اما در گزارش‌های این خبرگزاری از حضور نماینده حکومت طالبان چیزی ذکر نشده است.

قابل ذکر است که از گذشته تاکنون، تاجیکستان نگرانی‌هایی در مورد موجودیت گروه‌های تروریستی و تولید و قاچاق مواد مخدر در افغانستان داشته است.

علاوه بر تاجیکستان، دیگر کشورهای آسیای میانه، روسیه و پاکستان نیز بارها از فعالیت تحریک طالبان پاکستانی (تی‌تی‌پی) و گروه‌های مختلف تروریستی، از جمله داعش، در افغانستان ابراز نگرانی کرده‌اند؛ اما حکومت طالبان هرگونه حضور گروه تروریستی در این کشور را رد کرده است.

پس از سقوط جمهوری اسلامی افغانستان، تاجیکستان برای به‌رسمیت‌شناختن حکومت طالبان، شرایط مشخصی از جمله تشکیل حکومت فراگیر تعیین کرد و با گذشت بیش از چهار سال از حاکمیت دوباره طالبان، به جز روسیه، هیچ کشور دیگری هنوز حکومت آنان را به‌رسمیت نشناخته است.

با این حال، تاجیکستان همچنان با طالبان روابطی دارد؛ از جمله حضور نماینده تاجیک در کابل و فعالیت قونسلگری وابسته به طالبان در خاروغ، که بالاترین سطح تعاملات دو طرف به شمار می‌رود.

قابل یادآوری است که تاجیکستان پس از بازگشت طالبان به قدرت، برخلاف سایر همسایگان آسیای میانه، سفارت افغانستان در دوشنبه را حفظ کرده است؛ این سفارت هنوز در اختیار ظاهر اغبر، سفیر حکومت پیشین افغانستان، است.

با وجود آن که طالبان بارها اعلام کرده‌اند سفیر و کارکنان این سفارت نماینده آنان نیستند و اسناد صادره آن را معتبر نمی‌دانند، ظاهر اغبر خود را نماینده سیاسی مردم افغانستان در تاجیکستان می‌داند و از سوی حکومت تاجیکستان به مراسم‌ و نشست‌های رسمی دعوت می‌شود و در کنار دیگر سفیران در این نشست ها حضور دارد.