مواد انفجاری زیر خاک پنهان و ناشناخته اند و باید پاکسازی شوند.
او به رادیو آزادی گفت که با وجود گذشت چندین ماه از آن حادثه، وضعیت صحی برادرش هنوز خوب نیست: «چند روز پیش برایش دوا خریدیم. دستی که زخمی شده هنوز درد دارد. او در کنار خانه در بالای پلوان آتش روشن کرده بود که ناگهان این حادثه رخ داد. در آنجا یک مرمی بود که به دستش کاملاً آسیب رساند. در منطقه ما که خانهها بسیار است، هنوز مواد منفجره و ماینهای باقیمانده از جنگ وجود دارد. مردم با مشکلات بسیار زیادی روبهرو هستند. این مواد انفجاری زیر خاک پنهان و ناشناخته اند و باید پاکسازی شوند تا مردم دیگر از چنین خطرهایی در امان بمانند.»
این درحالیست که سازمان نجات کودکان (سیف د چلدرنا) از افزایش تلفات افغانها به ویژه کودکان در افغانستان به اثر انفجار ماینها و مواد منفجر ناشده ابراز نگرانی کرده است.
سیف د چلدرن در گزارش تازهی ۶۲ صفحهای خود زیرنام « تأثیرات ویرانگر سلاحهای انفجاری بر کودکان از سال ۲۰۲۰ تا ۲۰۲۵» که روز پنجشنبه ۲۰ نومبر در صفحه ریلیف سازمان ملل متحد منتشر شده، گفته است افغانستان از لحاظ سلاح یکی از آلودهترین کشورهای جهان است که هر ماه بیش از ۵۰ نفر که بیشتر شان کودکان هستند بر اثر ماینهای زمینی و مهمات منفجرنا شده کشته یا زخمی میشوند.
بر اساس این گزارش، در حال حاضر دستکم ۶ اعشاریه ۴ میلیون شهروند افغان در معرض خطر ماینهای زمینی و سایر مواد منفجره باقیمانده از جنگ قرار دارند.
به گفته این نهاد، کودکان حدود ۸۰ درصد کشته و زخمی های این انفجارها را تشکیل میدهند، زیرا آنها بیشتر هنگام بازی، کارهای دهقانی، چراندن حیوانات و یا جمعآوری آهنپاره با مواد منفجره ناشده روبهرو میشوند.
در گزارش سیف د چلدرن آمده که مواد منفجره اکنون اصلیترین عامل آسیبپذیری کودکان در افغانستان است.
این نهاد در گزارش خود به نقل از دفتر هیئت معاونت ملل متحد در افغانستان (یوناما) نوشته که آمارها نشان میدهند از اگست ۲۰۲۱ تا می ۲۰۲۳ مجموعاً ۳۷۷۴ مورد تلفات غیر نظامیان ثبت شده که سه چهارم آن ناشی از مواد انفجاری در مناطق پر جمعیت مانند مکاتب، بازارها و مساجد بوده است.
سازمان نجات کودکان همچنین برآورد کرده که در سال ۲۰۲۵ حدود ۴ اعشاریه ۴ میلیون نفر به کمکهای ماین پاکان نیاز خواهند داشت، رقمیکه نسبت به سال ۲۰۲۴ حدود ۵ درصد افزایش نشان میدهد.
به گفته این نهاد، دلیل این افزایش کشف مناطق بیشتری است که آلوده به ماینها و مواد انفجاری بوده و امکان دسترسی به آنها فراهم شده است.
چیزیکه مقامهای برخی از نهادهای بینالمللی فعال در بخش ماین پاکی درافغانستان نیز بر همین موضوع تأکید کردهاند، اما کمبود بودجه و کاهش کمکهای مالی را بزرگترین مانع در ادامه فعالیتهای خود میدانند.
حدود ۷۰ درصد فعالیت تیمهای ما به دلیل قطع کمکهای بینالمللی محدود یا متوقف شدهاست.
حبیبالله فدا، سوپروایزر یکی از مؤسسات بینالمللی ماین پاکی در افغانستان که نخواست نام مؤسسهاش در گزارش ذکر شود به رادیو آزادی گفت که هرچند هر ماه در سراسر کشور بین ۴۰ تا ۴۵ نفر قربانی ماینها و مواد منفجره میشوند که به گفته او ۸۸ درصد شان کودکان زیر ۱۸ سال هستند، اما به گفته او فعالیت اکثر نهادها به شمول مؤسسه آنها، به دلیل کاهش بودجه و کمبود کمکهای مالی نسبت به گذشته حدود ۷۰ درصد کاهش یافته است.
او به رادیو آزادی گفت: «قبلاً تنها در بخش آگاهیدهی درباره خطر ماینها و مهمات منفجر ناشده، اداره ما ۱۰ تیم داشت، اما متأسفانه اکنون شمار این تیمهای آموزش خطر به ۳ تیم کاهش یافته است. حدود ۷۰ درصد فعالیت تیمهای ما به دلیل قطع کمکهای بینالمللی محدود یا متوقف شدهاست. کمبود بودجه حتی در مناطقی هم مانع فعالیت ما شده که هنوز در آنجا مواد خطرناک وجود دارد. آنها دیگر نمیتوانند همه این مناطق را پاکسازی کنند.»
بر اساس گزارش سازمان نجات کودکان، تنها در سال ۲۰۲۴ در افغانستان ۵۴۳ کودک کشته یا زخمی شدهاند که ۹۰ درصد این تلفات با مواد انفجاری مرتبط بوده است.
در ادامه آمده که پسران بهطور نامتناسبی از این رویدادها آسیب میبینند، بهگونهای که از هر ۱۰ کودک قربانی، ۸ تن آنها پسر هستند، درحالیکه دختران بیشتر در نتیجه حملات بر تأسیسات تعلیمی در معرض خطر قرار دارند.
سیف د چلدرن گفته است که تعداد زیاد افغانها به شمول مهاجران افغان که بهزور از کشورهای همسایه بازگردانده شدهاند، نزدیک به یکپنجم جمعیت افغانستان تحت تاثیر آلودهگی مواد انفجاری باقیمانده از جنگ قرار دارد.
این نهاد همچنین ابراز نگرانی کرده که بسیاری از قربانیان، بهویژه در مناطق روستایی، به خدمات صحی مساوی یا کافی دسترسی ندارند، چیزیکه به شدت آسیبها و پیامدهای انسانی را عمیق میسازد.
اگرچه اندازه دقیق مناطق آلوده به ماین در افغانستان مشخص نیست، اما پیشتر اداره هماهنگی امور بشردوستانه سازمان ملل متحد (اوچا) و شماری از سازمانهای بینالمللی ماین پاکی در گزارشهای خود گفتهاند که نزدیک به یکسوم از ۴۰۱ ولسوالی افغانستان همچنان به ماینها و مهمات منفجر ناشدهی آلوده است که در جریان جنگهای گذشته کارگذاری یا برجا مانده است.
دو سال پیش نیز سازمان «ماین اکشن ریویو» در گزارشی اعلام کرده بود که افغانستان، عراق و کمبودیا از آلودهترین کشورهای جهان از نظر وجود ماین هستند.
این نهاد در همان گزارش گفته بود که بیش از ۵۳ کیلومتر مربع از خاک افغانستان به ماینهای ضد پرسونل آلوده است.