حکومت ترکیه بهگونهٔ رسمی در این باره چیزی نگفته، اما خبرگزاری رسمی این کشور، انادولو، ناوقت دوشنبه ۲۲ دسمبر گزارش داد که فرد بازداشتشده «مهمت گورن» نام دارد و شهروند ترکیه است.
براساس گزارش انادولو، مهمت گورن مسئول طراحی حملات انتحاری علیه غیرنظامیان در ترکیه، افغانستان، پاکستان و شماری از کشورهای اروپایی بوده است.
در این گزارش آمده است که گورن پس از سفر از ترکیه به مناطق مرزی افغانستان و پاکستان، در پایگاههای داعش فعالیت داشته و بهتدریج به جایگاه رهبری در این گروه رسیده بود.
به گفتهٔ انادولو، پس از شناسایی محل اختفای مهمت گورن توسط سازمان اطلاعات ترکیه، او بازداشت و سپس به ترکیه منتقل شد. با این حال، جزئیاتی در مورد چگونگی هماهنگی و اجرای این عملیات ارائه نشده است.
این نشان میدهد که کشورهای منطقه مانند ترکیه، پاکستان و شاید تا حدی افغانستان، عقب پرده در چارچوب همکاریهای استخباراتی علیه گروههای شورشی بینالمللی مانند داعش با هم کار میکنند
حکومت طالبان و پاکستان رسماً در این مورد هنوز چیزی نگفته اند اما یک منبع طالبان به رادیو آزادی گفت که عملیات استخبارات ترکیه در آنسوی خط دیورند در پاکستان انجام شده است.
سمیع یوسفزی، خبرنگار و آگاه امور سیاسی، احتمال همکاری میان ترکیه، پاکستان و تا حدی حکومت طالبان در بازداشت این عضو داعش خراسان را مطرح میکند.
"بازداشت از سوی استخبارات ترکیه، پس از خبر بازداشت سخنگوی داعش در پاکستان، نشان میدهد که کشورهای منطقه مانند ترکیه، پاکستان و شاید تا حدی افغانستان، عقب پرده در چارچوب همکاریهای استخباراتی علیه گروههای شورشی بینالمللی مانند داعش با هم کار میکنند."
پاکستان نیز روز جمعه اعلام کرد که یکی از اعضای ارشد شاخهٔ خراسان داعش به نام سلطان عزیز عزام را بازداشت کرده است.
بازداشت او نخست از سوی تیم ناظران تحریمهای سازمان ملل متحد گزارش شده بود.
پیش از این، یک منبع حکومت طالبان هفتهٔ گذشته به رادیو آزادی تأیید کرده بود که نیروهای طالبان عملیاتی را بر یک مخفیگاه داعش در ولایت بدخشان انجام دادهاند.
این منبع گفت که این مخفیگاه مربوط به افرادی بوده که در حملات اخیر بر اتباع چین در تاجیکستان دست داشتهاند. به گفتهٔ او، جنگجویان حاضر در این مخفیگاه اتباع خارجی بودند، اما جزئیات بیشتری ارائه نشد.
در حملات ۲۶ و ۳۰ نومبر بر ولسوالیهای شمسالدین شاهین و درواز تاجیکستان، پنج کارگر چینی کشته و پنج تن دیگر زخمی شدند.
حکومت تاجیکستان در آن زمان گفته بود که این حملات از خاک افغانستان سازماندهی شده است.
اگر همکاری صادقانه میان کشورها ایجاد نشود، تهدید داعش بزرگتر خواهد شد
حکومت طالبان پس از بازگشت به قدرت در اگست ۲۰۲۱، همواره تهدید گروه داعش را کماهمیت خوانده و ادعا کرده است که این گروه در افغانستان سرکوب شده است.
اما محمد اسحاق اتمر، استاد پوهنتون در برلین جرمنی، و آگاه امور امنیتی، هشدار میدهد که در صورت نبود همکاری منطقهای، تهدید داعش خراسان میتواند جدیتر شود.
"پس از سقوط جمهوریت، تمرکز این گروه فراتر از افغانستان رفته است. ما اثرات آن را در کشورهای آسیای میانه، مانند روسیه و تاجیکستان، دیدهایم. اگر همکاری صادقانه میان کشورها ایجاد نشود، این تهدید بزرگتر خواهد شد".
شاخهٔ خراسان گروه داعش در سالهای اخیر مسئولیت برخی از مرگبارترین حملات در افغانستان، پاکستان و فراتر از آن را بر عهده گرفته است.
این گروه در مارچ ۲۰۲۴ با حمله به یک سالون کنسرت در حومهٔ مسکو، بیش از ۱۴۰ نفر را کشت.
در تازهترین مورد، دو مهاجم در نخستین روز جشن مذهبی یهودیان موسوم به حنوکا، در ساحل بوندای شهر سیدنی استرالیا به سوی غیرنظامیان تیراندازی کردند که دستکم ۱۵ کشته برجای گذاشت.
حکومت استرالیا براساس تحقیقات ابتدایی اعلام کرد که مهاجمان، که پدر و پسر بودند، از گروه داعش الهام گرفته بودند.
شورای امنیت سازمان ملل متحد در گزارش تازهٔ خود دربارهٔ افغانستان که چند روز پیش منتشر شد، اعلام کرد که شمار جنگجویان شاخهٔ خراسان داعش در افغانستان به حدود دو هزار نفر میرسد.
در این گزارش آمده است که هدف این گروه انجام حملات در سطح جهانی و نمایش توانایی جذب نیرو و منابع مالی است.
براساس این گزارش که بر بنیاد اطلاعات کشورهای عضو شورای امنیت تهیه شده، گروههایی مانند داعش خراسان، تحریک طالبان پاکستان، القاعده، جنبش اسلامی ترکستان شرقی، جماعت انصارالله و اتحاد المجاهدین پاکستان در افغانستان حضور دارند.
حکومت طالبان پیش از این، این ادعاها را رد کرده و مدعی شده که هیچ گروه شورشی در افغانستان فعالیت ندارد و به هیچ گروهی اجازه نمیدهد از خاک این کشور علیه دیگران استفاده کند؛ تعهدی که طالبان در توافقنامهٔ دوحه در سال ۲۰۲۰ با ایالات متحده سپردهاند.
اما شورای امنیت سازمان ملل متحد این ادعا طالبان را «بیاعتبار» خوانده و گفته است که داعش خراسان در بخشهایی از افغانستان مدارس ایجاد کرده و به کودکان، بهویژه افراد زیر ۱۴ سال، آموزشهای ایدئولوژیک و انتحاری میدهد.