محمد ناصر یکی از جوانان افغان در کابل است که پس از بازداشت از سوی پولیس ترکیه به افغانستان اخراج شدهاست.
او روز پنجشنبه «۴ جدی» به رادیو آزادی گفت که از راههای غیر قانونی و بخاطر پیدا کردن کار به ترکیه رفته بود، اما پس از بازداشت از سوی پولیس ترکیه و سپری کردن سه ماه روزهای دشوار در کمپ، دوباره به افغانستان اخراج شدهاست: "وقتی در ترکیه بازداشت شدم بسیار برخورد خراب همرای ما کردند، لتوکوبام کردند، وقتی در کمپ بردند مثل یک زندانی با ما برخورد میکردند، نان درست نداشت، در یک هفته یک روز برنج میداد بقیه مکمل گندم جوشانده برای ما میدادند، هر وقت دل خود شان میشد ما را غذا میدادند، وقتی افغانستان رسیدم اینجا هم بیکاری و مشکلات بسیار زیاد است که بلکل خسته شدیم."
وقتی در ترکیه بازداشت شدم بسیار برخورد خراب همرای ما کردند، لتوکوبام کردند
یک پناهجوی دیگر افغان در ترکیه که میگوید مدت اقامهاش در این کشور تمام شده، بدون گرفتن ناماش به رادیو آزادی گفت که اکنون نیز پناهجویان افغان در معرض بازداشت و اخراج اجباری قرار دارند: "مهاجرین اینجا با خطر اخراج اجباری روبهرو هستند، شخصاً خودم در معرض دیپورت شدن قرار دارم، در طول سال جاری من خودم سه بار برای تمدید اقامه اقدام کردم که دو بار برایم اقامه کوتاه مدت داده شد، اما بار سوم را من مطمئن نیستم که برایم اقامه داده میشود یا خیر؟ این برایم بسیار نگرانکننده است."
بازداشت، اخراج و در معرض بازداشت و اخراج قرار گرفتن پناهجویان افغان در ترکیه درحالیست که تازه اداره مهاجرت این کشور گزارش داده که تا ۱۸ دسمبر سال جاری بیش از ۱۵۲ هزار پناهجو به دلیل نداشتن اسناد قانونی اقامت در ترکیه بازداشت شدهاند.
این اداره حکومت ترکیه گفته که بیشتر بازداشت شدهگان از سوی پولیس این کشور، پناهجویان افغان هستند که تعداد شان به بیش از ۴۲ هزار نفر میرسد.
شخصاً خودم در معرض دیپورت شدن قرار دارم، در طول سال جاری من خودم سه بار برای تمدید اقامه اقدام کردم که دو بار برایم اقامه کوتاه مدت داده شد
بر اساس معلومات اداره مهاجرت ترکیه، بعد از افغانها، بیشترین تعداد پناهجویان بازداشت شده را به ترتیب شهروندان سوریه، ازبکستان، ترکمنستان و ایران تشکیل میدهند.
معلومات این اداره نشان میدهد که بازداشت پناهجویان در سال ۲۰۲۵ در مقایسه با سال قبل آن کاهش یافته است.
این اداره میافزاید که در سال ۲۰۲۴، پولیس ترکیه بیش از ۲۲۵،۰۰۰ پناهجو، به شمول بیش از ۶۵،۰۰۰ افغان را در شهرهای مختلف این کشور بازداشت کردند.
ادارهٔ مهاجرت ترکیه در ماه عقرب امسال نیز از بازداشت دهها هزار مهاجر فاقد اسناد قانونی از کشورهای افغانستان، ازبکستان، ترکمنستان، ایران، مراکش، عراق، مصر و سودان خبر داده و گفته بود که افغانها بزرگترین گروه را در میان آنان تشکیل میدهند.
بازداشت افغانها در ترکیه در حالی شدت گرفته که در ماههای اخیر، ایران و پاکستان نیز روند بازداشت و اخراج اجباری افغانها را افزایش دادهاند و روزانه هزاران نفر از این دو کشور اخراج شده و به افغانستان بازگردانده میشوند.
بیشتر در این باره: روز جهانی مهاجرین؛ مهاجرین افغان در کشورهای همسایه در چه وضعیتی بسر میبرند؟سازمان عفو بینالملل در اواخر ماه قوس سال جاری گزارش داد که تنها ایران و پاکستان در سال روان بیش از ۲،۶ میلیون مهاجر افغان را اخراج کرده و ترکیه و تاجکستان نیز هزاران افغان دیگر را به افغانستان بازگردانده اند.
این سازمان تأکید کرده که با وجود مستند بودن سرکوب حقوق بشر از سوی طالبان، شماری از کشورها از جمله ایران، پاکستان، ترکیه، تاجکستان، جرمنی و اتریش تلاش میکنند افغانها را به کشوری بازگردانند که در آن نقض گسترده و سیستماتیک حقوق بشر، بهویژه حقوق زنان و دختران، جریان دارد.
سازمان عفو بینالملل تأکید کرده بود که تشدید بحران بشری، کمبود شدید خدمات اولیه، بیکاری گسترده و پیامدهای ناگوار رویدادهای طبیعی، سطح خطر و آسیبپذیری بازگشت کنندهگان را بهطور چشمگیری افزایش داده است.
ترکیه به علت نزدیکی به یونان، یکی از مسیرهای کلیدی ترانزیتی برای مهاجرین افغان و مهاجرینی از برخی کشورهای دیگر است که تلاش میکنند از این طریق به اروپا برسند.
مهاجرین افغان اما اغلب در عملیاتهای پولیس که هدف آن جلوگیری از مهاجرتهای غیر قانونی است، هدف قرار میگیرند.
ترکیه در سال ۲۰۱۶ با اتحادیهٔ اروپا توافقنامۀ جلوگیری از مهاجرت غیرقانونی امضا کرد، اما با آن هم این کشور در حال حاضر میزبان بیش از ۲،۵ میلیون پناهجو است که بیشتر آنها شهروندان افغانستان و سوریه و اند.