گزارش تحقیقی از کشته شده‌گان در اعتراض‌های ایران

با گذشت بیش از ۵۰ روز از اعتراضات در ایران، هنوز در مورد تعداد و هویت کسانی که به ضرب گلوله یا دنده نیروهای حکومتی کشته شده‌اند، ابهامات زیادی وجود دارد.

سازمان‌های حقوق بشری عمدتاً بدون اعلام جزئیات و هویت کشته شده‌گان آمارهای متفاوتی ارائه داده و تعداد کشته شده‌گان را بیش از ۳۰۰ نفر اعلام کرده‌اند.

رادیو فردا، بخش ایران رادیو اروپای آزاد/ رادیو آزادی تا لحظۀ انتشار این گزارش می‌تواند هویت ۲۰۷ تن از کشته شده‌گان را تأیید کند که ۳۶ نفر آن‌ها کودکان زیر ۱۸ سال و ۱۶ نفر هم زنان هستند. این احراز هویت از طریق منابع مستقل رادیو فردا و نیز تماس با خانواده‌ها و نزدیکان کشته شده‌گان انجام شده‌است.

دست‌کم نیمی از قربانیان در سیستان و بلوچستان کشته شده‌اند. به عبارت دیگر، شمار کشته‌های تأیید شده در این ولایت محروم ۱۰۲ نفر است که برابر با تعداد کشته‌ها در ۱۵ ولایت دیگر ایران است.

ولایت آذربایجان غربی با ۱۹ کشته در رده دوم و ولایت کردستان با ۱۷ نفر در رده سوم قرار دارند. تعداد تأیید شده کشته‌ها در مازندران ۱۶ نفر، تهران ۱۴ نفر، کرمانشاه ۱۱ نفر، گیلان ۹ نفر و البرز ۸ نفر است.

همچنین بررسی‌ها و راستی‌آزمایی‌های رادیو فردا نشان می‌دهد:

  • در قزوین، ولایت مرکزی و کهگیلویه و بویراحمد هر کدام دو نفر کشته شده‌اند
  • در خراسان رضوی، اصفهان، ایلام، اردبیل و همدان هر کدام یک نفر کشته شده‌اند
  • ۲۹ تا ۳۰ سنبله، و ۴ تا ۵ عقرب، خونین‌ترین زمان‌ها بوده است
  • قربانیان بر اثر اصابت گلوله‌های جنگی و ساچمه‌ای، یا ضرب و جرح با باتوم یا دنده، کشته شده‌اند

این تنها آمار کشته شده‌گانی است که رادیو فردا توانسته است هویت آن‌ها را تأیید کند. به نظر می‌رسد با توجه به گزارش‌ها و ویدیوهایی که در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده و شدت خشونتی که نیروهای امنیتی و نظامی علیه معترضان به کار می‌برند، تعداد واقعی قربانیان بسیار زیادتر ازین باشد.

مقامات قضایی و امنیتی ایران از ارائه آمار رسمی و دقیق تعداد کشته شده‌گان این اعتراضات سرباز زده‌اند و مسئولیت اقدامات خشونت‌بار خود را بر ‌عهده نگرفته‌اند.

خانواده‌های تعدادی از کشته شده‌گان به رادیو فردا گفته‌اند که تحت فشار قرار گرفته اند تا سکوت کنند و یا جان‌باخته خود را بسیجی (شبه نظامیان و زیر مجموعهٔ سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و از بازوهای قدرت جمهوری اسلامی ایران به شمار می‌رود که مأموریت جذب، آموزش، سازماندهی و به کارگیری نیروهای داوطلب مردمی را در راستای تحقّق اهداف انقلاب اسلامی و حفظ دستاوردهای آن بر عهده دارد) اعلام و روایت حکومت را درباره نحوه کشته شدن آن‌ها تکرار کنند. در کردستان، کرمانشاه و آذربایجان غربی، خانواده‌های کشته شده‌گان تحت فشار قرار گرفته اند احزاب کُرد را مسئول کشته شدن عزیز خود اعلام کنند.

در سیستان و بلوچستان که بیشترین تعداد کشته شده‌گان از ۸ میزان تاکنون به این ولایت تعلق دارد، تعداد کشته شده‌گان بسیار بیشتر از آماری است که رادیو فردا توانسته راستی‌آزمایی کند.

کمپاین فعالان بلوچ که مقر آن در بریتانیا است، در آخرین به جزئیات خود اسامی ۹۶ نفر از کشته شده‌گان را تنها در یک روز، یعنی ۸ میزان، منتشر کرده است. وب‌سایت حال‌وش هم اسامی ۱۰۴ تن از کشته شده‌گان در این روز را منتشر کرده است.

رادیو فردا با بررسی این فهرست‌ها و کمک گرفتن از منابع محلی، خانواده‌ها و نزدیکان جان باختگان اسامی ۹۱ تن از کشته شده‌گان در ۸ میزان، جمعه خونین زاهدان، یک نفر در ۱۰ میزان در زاهدان و همچنین اسامی ۱۰ نفر در ۱۳ عقرب در شهر خاش را منتشر می‌کند.

ولایت آذربایجان غربی

کشته‌شدگان در اعتراض‌های استان آذربایجان غربی

ولایت اردبیل

کشته‌شدگان در اعتراض‌های استان اردبیل

ولایت اصفهان

کشته‌شدگان در اعتراض‌های استان اصفهان

ولایت البرز

کشته‌شدگان در اعتراض‌های استان البرز

ولایت ایلام

کشته‌شدگان در اعتراض‌های استان ایلام

ولایت تهران

کشته‌شدگان در اعتراض‌های استان تهران

ولایت خراسان رضوی

کشته‌شدگان در اعتراض‌های استان خراسان رضوی

ولایت سیستان و بلوچستان

کشته‌شدگان در اعتراض‌های استان سیستان و بلوچستان

ولایت قزوین

کشته‌شدگان در اعتراض‌های استان قزوین

ولایت کردستان

کشته‌شدگان در اعتراض‌های استان کردستان

ولایت کرمانشاه

کشته‌شدگان در اعتراض‌های استان کرمانشاه

ولایت کهگیلویه و بویراحمد

کشته‌شدگان در اعتراض‌های استان کهگیلویه و بویراحمد

ولایت گیلان

کشته‌شدگان در اعتراض‌های استان گیلان

ولایت مازندران

کشته‌شدگان در اعتراض‌های استان مازندران

ولایت مرکزی

کشته‌شدگان در اعتراض‌های استان مرکزی

ولایت همدان

کشته‌شدگان در اعتراض‌های استان همدان

گزارش تحقیقی رادیو فردا، بخش ایران رادیو اروپای آزاد/ رادیو آزادی