کار چرکین کودکان معدنچی در افغانستان

کودکان معدنچی در ولسوالی نهرین بغلان، کارهای خطرناک و کمرشکن را انجام می‎دهند.

ولسوال نهرین حضور کودکان زیر سن ۱۸ سال را درین معادن تائید می‎کند.

مقام‎های کابل هیئتی را برای بررسی این موضوع به محل می‎فرستند.

خان محمد پانزده ساله بجای رفتن به مکتب به معدن زغال سنگ می‎رود.

فقر و تنگدستی پای این پسر با قامت نحیف را که از فراگیری آموزش محروم است، به این معدن کشانده‎است.

وی می‌گوید:

"مکتب را رها کرده‎ام، چقدر بد کردیم."

خان محمد در یکی از معادن ولسوالی نهرین ولایت بغلان به عمق دوصد متر کار شاقه می‎کند و عاید روزانه‎اش هشتصد افغانی است.

خان محمد می‌افزاید:

"من بر مرکب زغال بار می‌کنم."

ده‌ها کودک دیگر مانند خان محمد در معادن ذغال سنگ نهرین کار شاقه می‌کنند و

برخی از کودکان معدنچی ساعت‌‎ها دور از خانه و کاشانۀشان درین معادن مصروف کار اند.

مثل این کودک که می‌گوید:

"روزانه ۱۲ تا ۱۳ ساعت کار می‎کنم. مکتب نمی‎روم."

سید عبیر، معدنچی دیگریست که از ناچاری خطر های جدی ناشی از کار کردن درین معادن را پذیرفته ‏است.

سید عبیر می‌گوید:

"هیچ کار نیست. اگر ایران بروم و یا ترکیه، غرق می‏شوم. مجبور هستم همین جا کار کنم."

سید عبیر هم کار می‌کند و هم درس می‌خواند، او نیمه شب به معدن می‎آید و صبح وقت به مکتب می‎رود، شبکاری عبیر خالی از خطر نیست.

به باور کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان، احتمال سوء استفاده جنسی در جریان کار ازین کودکان وجود دارد.

محمد موسی محمودی، رئیس اجرایی این کمیسیون به رادیو آزادی گفت:

"در معادن وقتی که نظارت درست وجود ندارد، ممکن است سوء استفاده‎های از کودکان صورت بگیرد که بر رشد شخصیت اطفال بسیار اثر گذارست و ضرر دارد. زمانی که ما تحقیق ملی را در بارۀ پدیدۀ منفور بچه بازی انجام دادیم، در بسیار موارد اطفالی که فقیر و در معرض خشونت‌ها بودند، در بعضی موارد معروض سوء استفاده جنسی هم بوده‌اند."

انتظار محمودی اینست که حکومت افغانستان با کسانی که زمینۀ کار شاقه را برای کودکان فراهم می‌سازند، برخورد جدی کند.

به گفته فضل‌الدین مرادی ولسوال نهرین شرکت هاشمی گروپ، مسئولیت مدیریت معادن این ولسوالی را به عهده دارد.

بر اساس خبرنامۀ که حدود سه سال پیش در ویب سایت وزارت معادن و پترولیم افغانستان نشر شده، توافقنامۀ استخراج معادن ولسوالی نهرین بغلان میان این وزارت و شرکت هاشمی گروپ برای مدت ده سال به امضأ رسیده‎است.

محمد امان، یک مسئول محلی شرکت هاشمی گروپ در نهرین می‌گوید:

"این صوف شماره ۳ شین دره است که تازه حفر شده، حدود ۱۸۰ تا ۱۹۰ متر طول دارد. به شکل خوب و ستندرد تحکیم شده‎است. پکه هوا دارد. وسایل ایمنی از قبیل حرارت سنج و همه چیز دارد. سه یا چهار انجینیر این کار پیش می‎برند."

بر اساس مادۀ ۱۳ قانون کار، افراد زیر سن ۱۸ سال نمی‎توانند کار کنند.

در تصاویر که خبرنگار رادیو آزادی از محل فرستاده، خان محمد ۱۵ ساله در معدن شین دره دیده می‎شود.

اما محمد امان می‎گوید، که درین معدن معدنچیان زیر سن کار نمی‎کنند.

محمد امان می‎افزاید:

"حدود ۱۰ تا ۲۰ نفر اینجا کار می‎کنند. یک نفر حدود ۱۷ یا ۱۸ ساله است. اطفال زیر سن کار نمی‎کنند."

اما فضل‎الدین مرادی، ولسوال نهرین تائید می‎کند، که در معادن این ولسوالی، از قانون کار افغانستان تخطی شده‎است.

آقای مرادی با ابراز اینکه با وصف تلاش‎ها از کار شاقۀ این کودکان جلوگیری نشده‎است می‌گوید:

"کودکان همان قریه استند که در اطراف معدن خانه دارند و زنده‌گی می‌کنند. بین سنین ۱۵ و ۱۶ ساله اند نه پایین تر. استفاده ازین کودکان در استخراج معادن قانونی نیست، اما این کودکان بخاطر مشکلات اقتصادی خود شان می‎روند و استخراج می‎کنند. ما کوشش می‎کنیم تا از طریق پروژه‎ها زمینۀ کار را برای مردم مساعد بسازیم تا جلو کار شاقۀ این کودکان گرفته شود."

بهره برداری غیر فنی از معادن مشکلی دیگری خوانده می‎شود که می‎تواند جان معدن‎چیان را با خطر مواجه بسازد.

یک ارباب محل به رادیو آزادی گفته‎است، تلفات افراد به شمول کودکان در معادن نهرین در گذشته بالا بوده‎است.

اما محمد امان، نمایندۀ شرکت هاشمی گروپ مطمئن است که در استخراج معادن مربوط به آنها از ابزار پیشرفته و حرفه‌یی استفاده می‌شود.

وزارت معادن و پترولیم جلوگیری از کار کودکان در معادن را یکی از وظایف اساسی خودش می‌داند.

اما این وزارت ظاهراً از کار ده‌ها کودک زیر سن در معادن نهرین بی‌خبرست.

مُحی‌الدین نوری، سخنگوی وزارت معادن و پترولیم در این مورد اظهار داشت:

"هیئت وزارت معادن و پترولیم و گروه کاری بخاطر بررسی این قضیه به محل اعزام خواهد شد. ما در مورد استخراج معادن نهرین و در صورتی که ثابت شود که کودکان در آنجا استفاده شده‌اند، طبیعی است که در چارچوب قوانین افغانستان قضیه را به نهاد های تنفیذ قانون راجع می‌سازیم و انتظار داریم که با نشر گزارش شما بتوانیم در جهت رسیده‌گی به این قضیه به شکل بهتر رسیده‌گی کنیم."

وزارت کار و امور اجتماعی، شهدا و معلولین نیز تصمیم گرفته‌است تا درین مورد تحقیق کند.

واصل نور مهمند، معیین این وزارت به روز دوشنبه در صحبت با رادیو آزادی در مورد رسیده‌گی به این قضیه این گونه اطمینان داد:

"من همین فردا این موضوع را بررسی می‌کنم و رئیس کار و امور اجتماعی ولایت بغلان مکلفیت دارند که فوراً بروند و این معادن را از نزدیک ببینند و از طریق آمریت کار ریاست کار و امور اجتماعی بغلان این موضوع را بررسی کنند و برای ما گزارش بدهند. بعد با مقامات وزارت معادن رسماً در تماس می‌شویم که همان اطفال دوباره با خانواده‌های شان مدغم شوند و به عوض شان می‌توانند بزرگسالان را استخدام کنند."

آقای مهمند باور دارد، که یگانه مشکل، تطبیق نشدن قانون در افغانستان است.

با آنکه مقام‌های افغان اطمینان می‌دهند که جلو کار شاقۀ کودکان را می‌گیرند، اما مشخص نیست که چی سرنوشت در انتظار کودکان مانند خان محمد ۱۵ ساله‎است.