هزاران تن از مردم و فعالین مدنی بامیان طی یک مظاهره مسالمت آمیز از مسجد رهبر شهید تا چوک الیکین مرکز بامیان مخالفت خود را از تصمیم اخیر کابینه حکومت افغانستان مبنی بر تغییر مسیر پروژه توتاپ اعلام کردند.
این مظاهره کننده‌ها با شعارهای "انحراف توتاپ تبعیض آشکار، اشرف غنی عبدالله کجا شد وعده‌ها، در برابر بی عدالتی می ایستیم و حکومت، حکومت، عدالت، عدالت" مظاهره خود را برگزار کردند و از دولت خواستند تا مسیر پروژه توتاپ از ولایت بامیان بگذرد.
صادق علی یار یکی از فعالین مدنی بامیان که در این مظاهره شرکت داشت گفت:
"متأسفانه بزرگترین توهین به مردم مناطق مرکزی این است که بعضی ها استدلال می‌کنند اگر ما برق را از مناطق مرکزی انتقال دهیم هزینه بیشتری لازم دارد، این یعنی برای این مردم کسی هزینه نمی‌کند. یعنی این برق برود به جنوب ولی حاضر نیستند یک مقدار هزینه مصرف کنند تا مردم مناطق مرکزی هم از این برق بهره مند شوند. در حالی که این حق ما است، عدالت این است، انصاف این است، برادری و برابری این است. حق خواستن به معنای دشمنی با کسی نیست."
به گفته مظاهره کننده‌ها مسیر بامیان امن ترین و بهترین مسیر برای انتقال برق توتاپ است اما مقامات حکومتی با تصمیم نا عادلانه خود می‌خواهند تا مردم مناطق مرکزی از برق محروم بمانند:
"نام من یعقوب است امروز برای تظاهرات آمده ام تا برق بیاید و امنیت برقرار شود تا روی راحتی و آسودگی را ببینم."
"نام من اسماعیل است من برای تامین برق در این تظاهرات شرکت کردم. ما در تحریم قرار داریم سرک نداریم، برق نداریم، کارخانه نداریم، کار نداریم و هیچ امکانات برای ما در بامیان میسر نمیشود."
حسن اسدی یک تن از اعضای شورای ولایتی بامیان در مورد موضع شورای ولایتی بامیان گفت:
"موضع شورای ولایتی بامیان همانگونه که در مظاهره دو ماه قبل گفتیم امروز هم حرف ما همین است. هزاران نفر امروز به سرک ها ریخته، ای حکومت چشمت را باز کن و ببین که مردم چه می‌خواهند، مردم عدالت می‌خواهند. تا زمانی که عدالت در کشور برقرار نشود افغانستان روی خوشی و آرامی را نمی‌بیند."
به گفته مظاهره کننده‌ها، این اولین قدم برای دادخواهی از حق مردم بامیان است و آنها تا برآورده شدن خواست شان به حرکت‌های مدنی خود ادامه می‌دهند.
اسماعیل ذکی مسئول شبکه جامعه مدنی و حقوق بشر بامیان در این مورد به رادیو آزادی گفت:
"خوشبختانه امروز جنبش روشنایی در افغانستان به عنوان یک نمادی از حق طلبی تبدیل شده و اگر به این خواست انسانی و حق طلبی مردم ما پاسخ مثبت داده نشود مبارزات مدنی ما از بامیان آغاز و تا دروازه های ارگ ادامه خواهد داشت. تمام مردم مناطق مرکزی و تمام کسانی که از مردم مناطق مرکزی در حکومت وظیفه دارند با حرکت ما هماهنگ هستند و اگر به خواست ما جواب درست داده نشود با دولت وحدت ملی قطع رابطه خواهند کرد."
به گفته مقامات محلی بامیان وزارت انرژی و آب تا سال ۲۰۳۲ هیچ برنامه‌ای برای تامین برق بامیان ندارد و تا آن زمان بامیان باید در تاریکی باشد و تنها یک پروژه برق سولری از طرف تیم بازسازی کشور نیوزیلند در این ولایت ساخته شده که آن هم یک پروژه نا موفق بوده‌است.
توتاپ پروژه انتقال برق وارداتی ۵۰۰ کیلوولت ترکمنستان، ازبکستان و تاجکستان از راه افغانستان به پاکستان می‌باشد.
وزیر انرژی و آب افغانستان چند روز قبل گفت که کمپنی فیشنر جرمنی برای اولین بار مسیر بامیان را برای تطبیق پروژه توتاپ سروی کرده بود.
اما پس از آن مسیر سالنگ در سال ۲۰۱۳میلادی به خواست تمویل کنندگان برای تطبیق این پروژه موثر خوانده شده و کابینه افغانستان در نشست اخیر خود روی این مسیر تعهد کرد.
اما سرور دانش و محمد محقق معاونین ریاست جمهوری و ریاست اجرائیه روی این فیصله اعتراض کرده و خواست بازنگری مسیر پروژه توتاپ را مطرح کرده بودند.
علی احمد عثمانی وزیر انرژی و آب افغانستان به روز سه شنبه گفت که بانک انکشاف آسیایی تعهد کرده است که انتقال ۳۰۰ میگاه وات برق را از طریق پشته سرخ ولایت پروان به بامیان تمویل می‌کند.
از سوی دیگر طاهر زهیر والی بامیان گفته است که پروژه تاتوپ برای برق رسانی به ولایات مرکزی یک پروژه بزرگ بوده باید به اساس ماستر پلان وزارت انرژی و آب افغانستان انتقال برق به ولایات مرکزی تا سال ۲۰۲۴ ادامه پیدا کند:
"پروژه توتاپ وقتی که از مسیر دره شکاری و بامیان بگذرد، می‌تواند زود تر از مورد پیش بینی شده بامیان و مجموع مناطق مرکزی را دارای روشنایی و برق بسازد."
به اساس معلومات برشنا شرکت، افغانستان با داشتن ظرفیت کافی هنوز هم هشتاد درصد برق خود را از کشورهای همسایه وارد می‌کند.
عباس نادری
