صنعت کلالی در کندز با تهدید رکود مواجه‌است

استفاده از ظروف کلالی در افغانستان سابقه کهنِ دارد، کلالی در گذشته‏ها یکی از صنایع مهم کشور بود.

بر اساس گفتۀ‌های کلالان شهر کندز با افزایش واردات ظروف از کشورهای خارجی، حالا بازار ساخت ظروف کلالی در این ولایت سردتر شده‎است.

گرچه مردم افغانستان از ظروف کلالی کمتر استفاده می‌کنند، اما هنوز هم از این ظروف قدیمی در پرورش و نگهداری گل‌های خانگی وکوزه‏های مخصوص برای نگهداری ماست، دوغ و آب سرد استفاده می‌شوند.

کسانی‌که ظروف گلی را می‌سازند به کلال موسوم اند.

یک‌تن از کلالان شهر کندز بنام اسدالله گفت که این کسب از پدر کلانش به وی میراث مانده‎است.

او افزود:

"تقریباً چهل سال می‌شود که کسبِ کلالی را پیش می‌بریم و نظر به ده سال پیش امسال بسیار کار ضعیف است."

وی بیان نمود، وقتی‏که ظروف از گل تازه ساخته شدند برای خشک کردن به اتاقِ مخصوص برده می‌شوند که درجه حرارت خاص دارد.

پس از خشک شدن رنگ آمیزی می‌گردد و برای پخته شدن رنگ، ظرف داخل کوره داش گذاشته می‌شود و بعد از چند ساعت ظرف از کوره بیرون کشیده می‌شود و برای استفاده آماده می‌گردد.

او همچنان گفت:

"در رستۀ رنگ فروشی کندز این رسته بسته دکاکین کلالی بود، فعلاً در آن‌جا یک دکان کوزه فروشی هم دیده نمی‌ شود."

رفیع‌الله هدایت یک‌تن از فرهنگیان کندز، صنعت کلالی را وابسته به فرهنگ مردم افغانستان دانسته می‌گوید که در سال‌های پیش بیشتر ظروف منازل افغان‌ها را ظروف کلالی تشکیل می‌داد.

او افزود:

"کلالی یکی از صنایع اصلی و مهم مردم افغانستان است که از سال‌های دور به این طرف مردم ما از این تولیدات این صنعت استفاده می‌کنند، ما در گذشته که می‌دیدیم خانه‌ای نبود که در آن چاتی آب نباشد، خُمره ماست نباشد، کوزه آب نباشد، مردم از کاسه‌ها سفالی، چینی‌های سفالی، چاینک‌های سفالی و غیره ظروف سفالی ساخت کشور استفاد می‌کردند و مورد پسند مردم بود."

وی دلیل عمدۀ رکود این صنعت کهن کشور را عدم توجه دولت افغانستان به این صنایع سنتی و وارد شدن انواع ظروف‌ خارجی به بازارهای کشور عنوان می‌کند.

در عین زمان گل آغا که به‌خاطر خرید تنور گلِ از منطقه‌ای انگورباغ آمده‎است می‌گوید نان که در داخل تنور گلی به شکل طبیعی پخته می‌شود نسبت به داش‌های گازی و غیره از کیفیت و لذت خاص برخوردار است.

او افزود:

"تندور کلالی کیفیت بالا دارد و نان که در تندور کلالی پخته می‌شود لذت و طعم خاص می‎داشته باشد."

بر اساس معلومات باستان شناسان، صنعت کلالی در افغانستان از زمانه‎های آریایی‎ها باقی مانده‎است که تاکنون در هر گوشه و کنار این کشور بقایای آن دیده می‌شود.

شایان گفتن‎ است که این صنعت سنتی و ساده کلالی با خود نقاشی‌‌های میناتوری، رنگ آمیزی‎های مختلف و فرهنگ خانواده‎ها را از یک نسل به نسل‎های دیگر منتقل می‌کند.

گزارش: اجمل آرین