شماری از اعضای کابینه، وزیران و والیان حکومت پیشین و برخی از فعالان مدنی میگویند، نظام کنونی برای کنترول اوضاع جاری در کشور کوتاه آمدهاست و برای حل چالشهای موجود به برگزاری لویه جرگه نیاز جدی محسوس است.
آنان تأکید کردند که لویه جرگه به معنی تخریب نظام نیست، بلکه برای حل کاستیها و چالشها کمک کند.
آنان روز پنج‌شنبه «۱۸عقرب ۱۳۹۶» با برگزاری نشستی گفتند که لویه جرگه عنعنوی، آخرین آدرس برای مهار اوضاع بحرانی روان در کشور است.
غورزنگ سیال رئیس روند مدنی جوانان افغان گفت، تجربههای گذشته نشان دادهاند که مشکلات کشور از راه برگزاری لویه جرگه حل شدهاند.
او افزود:
"از طریق این‌گونه جرگهها مشکلات مهم و بزرگی در کشور حل شدهاست و حالات کنونی نیز نیاز به برگزاری جرگه عنعنوی دارد، تا مشکلات کنونی حل گردند."
با گذر تاریخ معاصر افغانستان تا به کنون ۱۱ لویه جرگه عنعنوی در کشور برگزار شدهاست و تنها در زمان حکومت حامد کرزی رئیس جمهور پیشین افغانستان، چهار لویه جرگه عنعنوی بر پا شدهاست و جایگاه قانونی را نیز بر خودش گرفتهاست.
این خواستها در حالی مطرح میگردند که حامد کرزی رئیس جمهور پیشین نیز در بیستم ماه میزان سال روان در یک نشست خبری گفت که برای حل چالشهای موجود در کشور، نیاز به برگزاری لویه جرگه است.
از سوی دیگر، عبدالرحیم ایوبی عضو ولسی جرگه و یکی دیگر از اشتراک کنندهگان این نشست گفت، افغانستان در حال مبدل شدن به میدان جنگهای نیابتی امریکا، روسیه، ایران، پاکستان و شماری دیگری از کشورها است.
وی تأکید میورزد که برای برگزاری لویه جرگه عنعنوی، دلایل دارند و این جرگه میتواند برای حل چالشهای موجود در کشور طرح داشته باشد.
او افزود:
"لویه جرگۀ را که ما میخواهیم، دلایل، استدال و منطق برای آن داریم، ما برای پایان بحران موجود راه حل داریم. ما برای طالبان دعوت میدهیم که بیایید و در این جرگه اشتراک کنید."
ریاست جمهوری در حالیکه در این باره جزئیات بیشتر نمیدهد، اما میگوید که چگونگی میکانیزم و ترکیب لویه جرگه در قانون اساسی کشور وضاحت دارد.
شاه‌حسین مرتضوی سرپرست دفتر سخنگوی ریاست جمهوری به رادیو آزادی گفت که برای پایان وضعیت نابسامان در کشور بهترین راه، عمل کردن به قانون اساسی کشور است.
او افزود:
"میکانیزم و ترکیب لویه جرگه و فراخوانی آن در قانون اساسی وضاحت دارد و ما انتظار داریم که تمامی جریانهای سیاسی و شهروندان کشور قانون اساسی را مبنا و معیار عمل قرار داده و با عمل به قانون اساسی میتوانیم دموکراسی را در افغانستان به حیث یک ارزش و فرهنگ نهادینه سازیم."
مرتضوی افزود، حکومت از اقدام هر آن افرادی استقبال میکند که برای حل چالشها و اوضاع امنیتی با حکومت کمک کند.
گزارش: نظیفه محبوبی
