هم اکنون سازمان یونسکو در حال بازسازی و مرمت منارهای هرات می‌باشد.
بلندی پنج منار مصلی، از نقاط دور دست شهر هرات هم چشم‌ها را خیره و دل‌ها را بی‌قرار برای دیدن این شاهکارهای معماری می‌کند.
اما این منارها به بازسازی و مرمت نیاز دارند و کاشی‌های سنتی اطراف آن‌ها نیز تخریب شده‌اند.
آریا رئوفیان، رئیس اطلاعات و فرهنگ هرات می‌گوید هیئتی از باستان شناسان سازمان علمی، فرهنگی یونسکو و کشور ترکمنستان به خاطر بررسی وضعیت منارها در ماه حمل سال جدید به هرات سفر می‌کنند.
وی گفت:
"عنقریب که گروه‌های باستان شناسان مرکز، جمع همکاران ما از یونسکو به هرات بیایند، این همآهنگی‌ها صورت گرفته کشور دوست ترکمنستان هم علاقمند به همکاری است در مصلی هرات، انشاءالله امسال هم برنامه کاوش‌های باستان شناسی در این منطقه آغاز شود و هم در ارتباط به بناهای که در آن ساحه وجود دارد، برای احیای آن بناها اجراآت می‌شود."
خمیدگی یکی از منارهای هرات از نقاط دور دست نمایان است. وجود ریشه‌های خشتی بیست متری در چهار اطراف منارها، مانع فروپاشی این بنای تاریخی شده است.
اما میر محمد صدیق، یک تن از کارشناسان فرهنگی در هرات می‌گوید که باید یونسکو دیوار احاطوی در قسمت شرقی را تا آخرین قسمت ریشه منارها اعمار می‌کرد.
وی گفت:
"دیوار گذاشتند بالای ریشه حداقل سه متر فاصله دارد، یعنی آن ریشه از او گذاشتند، برای مردم، یعنی این‌ها [یونسکو] باید به عجله این کار را نمی‌کرد و بعداً به هر نحو ممکن دولت و مقام‌های مربوطه مردم مجاب می‌کردند که همین ملک ملی است، ملک دولت است و ملک عام مردم است که آن‌ها پس عقب نشینی می‌کردند و آن پس می آید به داخل مصلی هرات."
یونسکو در سال ۱۳۹۳ هجری شمسی بودجه ۱.۲ میلیون دالری برای بازسازی و مرمت این بناها اختصاص داده و به گفته رئیس اطلاعات و فرهنگ هرات تاکنون در حدود ۵۰۰ هزار دالر امریکایی برای بازسازی منارها به مصرف رسانده‌اند.
نجیب الله محبی، منشی شورای ولایتی هرات بر ثبت آبده‌های تاریخی مخصوصاً منارها به فهرست یونسکو تأکید می‌کند:
"مطمیناً قرار گرفتن آثاری که در آبدات هرات وجود دارد در یونسکو با آمدن هیئت [یونسکو] می‌تواند یک روشنایی بسیار خوبی باشد که حداقل ما بتوانیم این آثار را برای آیندگان خود حفظ کنیم."
مطالعات تخنیکی، نصب سانسورها برای تشخیص میزان لرزش و ساخت دیوار احاطوی منارها، اقداماتی اند که از سوی یونسکو در چند سال گذشته انجام شده است.
ساخت این منارهای خشتی به دوره‌های «آل کورت» و «تیموریان»هرات به بیش از ۱۵۰۰ سال قبل از امروز بر می‌گردد.
حاکمان آن وقت با ساخت ۱۰ منار عظمت‌شان را به رقیبان‌شان نشان دادند، اما ۵ منار به دلیل جنگ‌ها و مشکلات محیطی تخریب شده‌اند.
این منارها یکی از مهمترین میراث‌های تاریخی افغانستان قلمداد می‌شوند و هر نوع بی‌توجهی در قبال مرمت و حفاظت از این منارها، غیر قابل جبران خواهد بود.
اما بازسازی این بناهای ارزشمند تاریخی از فروپاشی آن جلوگیری و زمینه را به شمولیت آن‌ها به لیست میراث‌های فرهنگی جهان هموار و پای هزاران گردشگر خارجی را به این ولایت خواهد کشاند.
شاه پورصابر، هرات
