درگیری‌های تازه میان جنگجویان وابسته به گروه تندرو دولت اسلامی و طالبان ده‌ها هزار غیرنظامی را در ننگرهار و کنر، دو ولایت شرقی افغانستان، آواره کرده‌است.
سیدا گل به تازگی در نتیجۀ درگیری میان دو گروهِ ستیزه‌جو در دره‌های دور افتادۀ سرسبز و پوشیده از درخت در ننگرهار بی‌جا شده‌است.
بر بنیاد برآورد تازۀ یک ادارۀ سازمان ملل متحد بیش از ۵۰ هزار غیرنظامی در نتیجۀ درگیری‌های ماه گذشته از ولسوالی‌های خوگیانی و شیرزاد ننگرهار بی‌جا شده‌اند.
سیدا گل از محلی در شهر جلال آباد در صحبت با رادیو آزادی حکایت کرد که جنگ مردم محلی را وحشت‌زده و دستپاچه کرده بود. او افزود: "از کسی کودکش گم شده بود و از کسی هم مادرش. مردم همه دار و ندارشان را در خانه گذاشتند و تنها خود را نجات دادند."
عطاالله خوگیانی سخنگوی والی ننگرهار به رادیو آزادی گفت که نزدیکِ ۱۵۰۰ خانواده از ولسوالی‌های خوگیانی و شیرزاد آواره شده‌اند. اما بر بنیاد گزارش دوم ماه می دفتر هماهنگی امور بشردوستانۀ سازمان ملل متحد، "اوچا" بیش از ۵۶ هزار غیرنظامی که، مشمول بیش از هشت هزار خانواده می‌شوند، از این دو ولسوالی گریخته‌اند.
دلسوز: جنگجویان داعش دوست و دشمن نمی‌شناختند. بالای هر کس شلیک می‌کردند. بر خانه طالبان هم حمله می‌کردند و بر خانه مردم عادی هم
در ولسوالی چپه درۀ کنر، ولایتِ همجوارِ ننگرهار، مردم محلی در ماه مارچ آواره شدند و بسیاری از آنان کمک اندک یا هیچ کمکی دریافت نکرده‌اند.
احمدالله دلسوز یکی از هزاران آوارۀ است که در نتیجۀ درگیری سنگین میان جنگجویان وابسته به گروهِ دولت اسلامی و طالبان در وادی پوشیده از درخت و تماشایی چپه دره بی‌جا شده‌است.
دلسوز بیست ساله و شاگرد صنف یازدۀ مکتب است. خانوادۀ دوازده نفری‌اش همه دار و ندارشان را در روستای زیبا و خوش آب و هوای سیری ترک کرده‌اند: خانه، باغچۀ میوه و یک کشتزار کوچک.
او به رادیو آزادی بیشتر گفت: "جنگجویان داعش دوست و دشمن نمی‌شناختند. بالای هر کس شلیک می‌کردند. بر خانه طالبان هم حمله می‌کردند و بر خانه مردم عادی هم. با مردم رفتار خراب می‌کردند. همه می‌ترسیدند و فرار می‌کردند."
دلسوز حکایت کرد که، مردم محلی از دیدن جنگجویان نقابپوش گروه داعش دچار دلهره می‌شدند؛ چونکه این گروهی فو‌‌ق‌العاده رادیکال می‌خواهد قوانین سختگیرانهای را بر ساکنان منطقه اعمال کند.
پدر دلسوز دو سال پیش درگذشت. اکنون او تنها نان آور و سرپرست خانواده است. آن‌ها خانه محقری را در اسدآباد مرکز ولایت کنر به چهار هزار روپیۀ پاکستانی معادل بیش از ۲۳۰۰ افغانی ماهانه کرایه کرده‌اند. روپیه به عنوان پول محلی در بخش‌های افغانستان که با پاکستان سرحد مشترک دارند، مورد داد و ستد قرار می‌گیرد.
دستمزدِ روزانۀ دلسوز چیزی معادل بیش از ۱۵۸ افغانی است. او گفت: "مردم مشکلات فراوانی دارند. آن‌ها به همه چیز نیاز دارند، مانند سرپناه و وسیلۀ سردکننده، زیرا هوا گرم شده می‌رود. فقط مقداری مواد غذایی دریافت کرده‌ایم."
مادر دلسوز، شبنم می‌گوید که، ادارۀ محلی باید به آن‌ها کمک کند: "هوا گرم شده می‌رود و رمضان هم است. کمکی دریافت نکرده‌ایم."
والی کنر: داعشیان زیارتگاه‌ها و مساجد را خراب می‌کنند و به بزرگان احترام نمی‌گذارند. آن‌ها مکتب‌ها را تعطیل می‌کنند.
مقام‌های محلی می‌گویند بیش از ۳۰۰۰ خانواده مجبور به ترک ولسوالی چپه دره شده‌اند. عبدالستار میرزکوال، والی کنر، به رادیو آزادی گفت که، به غیرنظامیان آواره کمک‌های ضروری مانند سرپناه، مواد خوراکی و پول نقد فراهم کرده‌اند.
وی می‌گوید: اطلاعات آن‌ها نشان می‌دهد که، ۴۰۰ جنگجوی داعش در بخش‌های از ولسوالی‌های چپه دره، مانوگی و سوکی در کنر فعال هستند. به گفتۀ میرزکوال، با وجودِ تلاش‌های تبلیغی قوی، جنگجویان داعش نتوانسته‌اند توجۀ مردم محلی را به خود جلب کنند.
او به رادیو آزادی گفت: "آن‌ها زیارتگاه‌ها و مساجد را خراب می‌کنند و به بزرگان احترام نمی‌گذارند. آن‌ها مکتب‌ها را تعطیل می‌کنند. مردم کنر چنین اقداماتی را نمی پسندند."
میرزکوال می‌گوید جنگجویان وابسته به گروه دولت اسلامی تلاش کردند با ایجاد یک دهلیز زمینی از کنر به ولایت شمالشرقی بدخشان راه پیدا کنند، اما به کردنِ این کار قادر نشدند.
شاخۀ ولایت خراسان گروه تندرو دولت اسلامی در منطقۀ سرحدی میان افغانستان و پاکستان اوائل سال ۲۰۱۵ اعلام موجودیت کرد. دیری نگذشته بود که جنگجویان این گروه در چند منطقۀ ولایت ننگرهار در نزدیکی پاکستان جای گرفتند.
به نظر می‌رسد که، نیروهای افغان و همکاران بین‌المللی‌شان هنوز نتوانسته اند جنگجویان داعش را از لانه های شان در مناطق کوهستانی ننگرهار بیرون کنند. اکنون این گروه به یک تهدید جدی امنیتی مبدل شده است.
نیکولاس کی نمایندۀ ارشد ملکی ناتو در افغانستان در گفتگوی اختصاصی با رادیو آزادی در ماه اپریل گفت که، تهدیدِ جنگجویان وابسته به گروه دولت اسلامی در افغانستان باید جدی گرفته شود.
او افزود: "در حال حاضر، حضور جنگجویان به بخش‌های از [مناطق کوچک] محدود است. اما آن‌ها پایدار هستند و مسئول حملات تروریستی وحشیانه سرخط ساز علیۀ اهداف غیرنظامی در کابل و جاهای دیگر بوده اند."
مقام‌ها مدعی اند که، در برابر جنگجویان داعش در افغانستان پیشرفت چشمگیر کرده اند. به گفتۀ میرزکوال برخی از خانواده‌های آواره به چپه دره بازگشته اند و اینکه طالبان به سمت ولایت لغمان عقب نشینی کرده و نیروهای امنیتی افغانستان مناطق تحت کنترول آنان را اکنون در دست دارند.
اما زندگی دلسوز و خانواده‌اش در اسدآباد چندان تغییر نکرده است. در کنار نگرانی در مورد مصونیت و معیشت خانواده‌اش، او از بی بهره ماندن خود و خواهران و برادرانش از آموزش ناراحت است. او به رادیو آزادی گفت: "در آنجا پس از صنف ششم دختران اجازه ندارند درس بخوانند. دو، سه برادرم شاگرد مکتب بودند. اکنون نگرانم که آنان از مکتب دور میمانند. آنان بی سرنوشت هستند."
برای شنیدن گزارش لینک زیر را کلیک کنید.
