بدخشان از جمله ۱۲ ولایتی است که بر بنیاد گزارش مشترک سال گذشته دولت افغانستان و دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم ملل متحد يا (یو.ان.او.دی.سی) بیشترین کوکنار در آن کشت می‌شود.
در سال روان بار دیگر بالای بیش از پنج هزار هکتار زمین در این ولایت کوکنار کشت شده و دهاقین توانسته اند تمامی ترياک آن را جمع آوری کنند.
محمد قائد افندی رئیس مبارزه علیه مواد مخدر بدخشان در صحبت با رادیو آزادی گفت، نهادهای خارجی که در سال های گذشته برنامه محو مزارع کوکنار را تمویل می‌کردند، در سال روان کمک نکردند و آنان نیز نتوانستند تا کمپاین محو مزارع کوکنار را اجراء کنند.
وی گفت: "امسال در بدخشان در (۵۵۰۰) هکتار زمین تریاک کشت شده بود که دهاقین ترياک آنرا جمع آوری کردند؛ از یک طرف وزارت مبارزه علیه مواد مخدر با وزارت داخله مدغم شد و از سوی دیگر نهادهایی که این برنامه را تمویل می‌کردند، نه وزارت داخله را تمویل کردند و نه ما را؛ بناً بدون کدام امکانات کار را آغاز کردیم، اما به دلیل عدم همکاری موفق نشدیم."
در کنار کشت کوکنار در بدخشان، گروه‌های مافیایی چندین کارخانه تولید هیرویین را نیز در این ولایت ایجاد کرده‌اند و سال گذشته نیروهای هوایی نظامیان خارجی چندین کارخانه را مورد حملات هوایی قرار دادند.
بحرالدین که خود دهقان است می‌گوید، هنوز نیز در برخی از ولسوالی‌های بدخشان جمع آوری ترياک ادامه دارد و هیچ نهاد دولتی مانع دهاقین نمی‌شود.
وی افزود: " همه ساله ریاست مبارزه با مواد مخدر گروه های کاری داشتند که مزارع کوکنار را تخریب می‌کردند، اما امسال در بدخشان چنین کاری نشد و هیچ مزرعه کوکنار از سوی این اداره محو نگردید. تمام دهاقین توانستند که کوکنار خود را به خوبی جمع آوری کنند و هنوز هم در بسیاری ولسوالی‌های سردسیر بدخشان دهاقین مصروف جمع آوری ترياک هستند."
عبدالصمد فعال مدنی بدخشان به این باور است که عدم اجرای عملیات محو مزارع کوکنار سبب می‌شود تا سال آینده دهاقین بیشتر تشویق شوند و در نتیجه بدخشان شاهد کشت و تولید مواد مخدر بیشتر خواهد بود.
وی افزوز: "حاصلات کشت کوکنار همه ساله با یک تخریب نسبی روبرو بود، ولی امسال قطعاً تخریب نشده و هیچ حرکتی از طرف حکومت و ریاست مبارزه با مواد مخدر برای نابودی کشت کوکنار صورت نگرفته و مردم با خاطر آسوده ترياک شان را جمع کردند. اگر وضعیت به همین منوال پیش برود، سال‌های دیگر سر تاسر بدخشان شاهد کشت کوکنار خواهد بود."
محمد هاشم اورتاق معیین مبارزه علیه مواد مخدر وزارت داخله نبود امکانات را از عوامل عدم اجرایی عملیات محو مزارع کوکنار در سال‌جاری شمسی می‌داند.
" کمک مالی که باید از سوی کمک کنندگان بین‌المللی داده می‌شد، به وقت آن داده نشد. دوم این که بیشترین کشت کوکنار در ساحات تحت کنترول طالبان و گروه های مسلح صورت گرفته و نیاز بود که ما با یک قوای منظم به آنجا برویم. همین دو علت بود که ما نتوانستیم برنامه محوه مزارع کوکنار را عملی کنیم."
به تازگی دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد گفته است که کشت کوکنار و قاچاق مواد مخدر در افغانستان زمینه را برای شورشیان مساعد می‌کند که صدها میلیون دالر بدست آورند.
یوری فیداتوف مسئول این دفتر روز (سه‌شنبه ۱۰ سپتمبر) در مجلس شورای امنیت سازمان ملل متحد در رابطه با افغانستان گفت: "چالش‌های مانند مواد مخدر، جنایات اقتصادی و مالی، فساد اداری، پول‌شویی و تمویل تروریزم هنوز هم ثبات افغانستان را تهدید می‌کنند."
به گفته او، این چالش‌ها به پلان‌های اقتصادی حکومت افغانستان نیز ضربه می‌زند.
آقای فیداتوف گفت بعضی خبرهای خوب هم در این رابطه وجود دارند: "کار روی یک سروی جریان دارد و تا ماه اکتوبر نشر خواهد شد، ولی چیز واضح اینست که کشت کوکنار در افغانستان نسبت به سال‌های ۲۰۱۷ و ۲۰۱۸ کاهش یافته است."
فیداتوف دلیل کاهش را محدود شدن بازار و آب و هوا خواند.
وی گفت تلاش‌های حکومت افغانستان و کشورهای دیگر منطقه را در این راستا که از سوی ملل متحد حمایت می‌شود نیز نمی‌توان نادیده گرفت.
او تاکید کرد که در این بخش دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد در کابل همکاری تخنیکی فراهم می‌کند.
وی افزود: "تیم‌های سیار بازداشت و واحدهای کنترول که با حمایت (یو.ان.دی.سی) تشکیل شده‌اند در سال گذشته در حدود هشت صد کیلوگرام هرویین، بیش از ۱.۲ تُن تریاک و تقریباً ۹ تُن چرس را توقیف کردند."
آقای فیداتوف همچنان گفت همکاری منطقه‌ای سبب شده که سطح قاچاق مواد مخدر افغانستان "از شمال این کشور بسمت روسیه کاهش" پیدا کند.
او گفت دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد در بخش تقویت و حمایت از دهقانان همکاری دارد تا از این طریق هم کشت کوکنار در افغانستان کاهش یابد.
هلمند، ارزگان، فراه، کندهار، ننگرهار و بدخشان ولایاتی اند که سال گذشته در صدر فهرست ۱۲ ولایتی قرار داشتند، که بیشترین کوکنار در آنها کشت شده بود و بر بنیاد تخمین ریاست‌های مبارزه علیه مواد مخدر این ولایات، در سال روان بار دیگر سطح کشت کوکنار در این ولایات بلند بوده است.
