برای صدها هزار مهاجر افغان در ایران شاید خبر خوب باشد که آن‌ها سند قانونی به دست می‌آورند.
این نکته در اعلامیه‌ای مشترک مقام‌های افغانستان و ایران به دنبال سفر محمد حنیف اتمر سرپرست وزارت خارجۀ افغانستان به تهران برجسته ساخته شده است.
بر اساس این اعلامیه، دو جانب توافق کرده اند تا در چهارچوب سند جامع همکاری‌های استراتژیک و با امضای توافق‌نامه دوجانبه، حضور مهاجران افغان در ایران قانونمند شود.
گران هیواد سخنگوی وزارت خارجۀ افغانستان هم در پیامی که به رسانه‌ها فرستاده، به این نکته اشاره کرده است: "هر دو جانب توافق کردند تا کار قانونمند سازی حضور اتباع افغانستان در ایران را به شمول تمدید کارت اقامت، تثبیت هویت، توزیع تذکره و صدور پاسپورت آغاز کنند."
ایران در چهار دهه گذشته میزبان میلیون‌ها پناهجوی افغان بوده است. وزارت امور مهاجرین و عودت کنندگان افغانستان آمار می‌دهد که در حال حاضر تا دو نیم میلیون شهروند این کشور در ایران بسر می‌برند.
وزارت تعاون، کار و رفاۀ اجتماعی ایران می‌گوید که حالا حدود هفت صد هزار شهروند افغانستان به صورت غیرقانونی در آن کشور زندگی می‌کنند.
مقام‌های ایرانی در دیدار با سرپرست وزارت خارجۀ افغانستان خواسته اند تا شهروندان این کشور را شناسایی و تثبیت هویت کند و در نتیجه، آن‌ها از شرایط بهتری برخوردار شوند.
گاه و ناگاه، برخورد با مهاجران افغان در ایران که حتی به رویدادهای مرگبار هم انجامیده، به عنوان یکی از مسایل جنجال برانگیز باقی مانده است.
اهانت، لت‌وکوب، شکنجه، در دریا انداختن و به آتش کشیدن موتر از رویدادهای اند که نیروهای ایرانی در چند ماۀ اخیر به ارتکاب آن در برابر مهاجران افغان متهم شده اند.
رویداد نخست در ۱۲ ثور هنگامی رخ داد که مرزبانان ایرانی، پس از لت‌وکوب و شکنجۀ چندین کارجوی افغان، از آن‌ها خواستند تا خود شانرا در آب هریرود بیندازند. تحقیق افغانستان نشان می‌دهد که ۱۲ تن در این رویداد جان باختند.
سپس یک موتر حامل مهاجران افغان در میانه‌های ماۀ جوزا در ولایت یزد ایران هدف شلیک پولیس قرار گرفت. در این رویداد سه شهروند افغانستان کشته شدند و هفت تن دیگر زخم برداشتند.
در اعلامیه‌ای مشترک حکومت‌های افغانستان و ایران که دوشنبه "دوم سرطان" نشر شد، آمده است که تهران از پیشرفت در تحقیقاتش معلومات داده است.
سخنگوی وزارت خارجۀ افغانستان هم در پیامش به رسانه‌ها از تعهد ایران یاد آوری کرده است: "جانب جمهوری اسلامی افغانستان و جمهوری اسلامی ایران، روی مصونیت، زندگی بهتر و رعایت حقوق بشر در قبال اتباع افغانستان که در ایران حضور دارند، توافق کردند. جانب جمهوری اسلامی ایران از رویۀ خوب و مدارا با اتباع افغانستان که در آن کشور حضور دارند، اطمینان داد."
محمد حنیف اتمر سرپرست وزارت خارجۀ افغانستان سفر دو روزه‌اش به ایران را یکشنبه (اول سرطان) آغاز کرد و شام دوشنبه پایان داد و به کابل بازگشت. او در این سفر با وزیران خارجه، داخله، تعاون، کار و رفاه اجتماعی و مشاور امنیت ملی ایران دیدار کرد.
مقام‌های ایرانی در گفت‌وگوهای‌شان با آقای اتمر اطمینان داده اند که تا حد توان‌شان از پروسۀ صلح افغانستان حمایت خواهند کرد.
دو جانب در اعلامیه‌ای مشترک دیروز همچنان گفته اند که تدابیر جدی را برای جلوگیری از قاچاق و رفت و آمد غیرقانونی در مرزهای دو کشور به اجرا می‌گذارند.
ایران و افغانستان با هم ۹۳۶ کیلومتر مرز مشترک دارند و این مرز راه بزرگ قاچاق شهروندان افغانستان به ایران و از آنجا به ترکیه و کشورهای اروپایی دانسته می‌شود.
