برخی از جوانان و فرهنگیان در غور میگویند که فرهنگ مطالعه در این ولایت در بیش از یک سال گذشته که طالبان به قدرت بازگشته اند، کاهش یافته است.
آنان افزایش فقر، نبود انگیزه و روی آوردن جوانان به کارهای شاق را از عوامل عمده کم شدن فرهنگ مطالعه و کتاب خوانی در میان جوانان غور عنوان می کنند.
شمال الدین شیرزی میگوید در هنگامی که محصل بود زندگی خوب و آرام داشت: "در کنار فامیل دوستان وعلاقهمندی به مطالعه داشتیم همراه صنفیها همچنان دوستان خود."
او میگوید که دیگر از آن روزها خبری نیست، چونکه او در بیش از یک سال گذشته مجبور شده که برای خانواده هفت نفریاش لقمه نانی بیاورد.
شیرزی: ما حالا مجبور هستیم برویم بیل بزنیم و کار بکنیم بخاطر یک لقمه نان بخاطر که نفقه خانواده خود را پیدا بکنیم.
شیرزی ۲۶ ساله باشنده شهر فیروز کوه مرکز ولایت غور، دو سال قبل از رشته کامپیوتر ساینس پوهنتون این ولایت فارغ التحصیل شد.
او به رادیو آزادی گفت که قبل از برگشت طالبان به قدرت در افغانستان، در کنار خواندن درسهای پوهنتون، روزانه دو ساعت کتاب مطالعه میکرد و با دیگر دوستانش برنامههای شعری و کتاب خوانی برگزار میکرد. اما حال بسیاری از چیزها برای او تغییر کرده است: "بعد از تحولات اخیر که در کشور آمد همه چیز زیر و رو شد، همه چیز برهم خورد، حتیٰ نظام برهم خورد، روحیه مردم در زندگی و فکرهای شان مغشوش و درگیر شد تا اینکه امارت اسلامی آمد همه افغانستان را تصرف کرد و بجای اینکه ما برویم یک کتاب مطالعه کنیم همرای دوستان خود یکجا بنشینیم و یک مشاعره برگذار کنیم، نامه نویسی بکنیم، دور هم جمع بشویم و یک مسابقه کتاب خوانی برگزار بکنیم، ما حالا مجبور هستیم برویم بیل بزنیم و کار بکنیم بخاطر یک لقمه نان بخاطر که نفقه خانواده خود را پیدا بکنیم."
او علت کم رونق شدن مطالعه در میان جوانان را این گونه برشمرد: "مردم فعلاً هیچ دلگرمی و هیچ علاقهمندی ندارند، یک رقم روح و روانشان خسته است و دلگرم نیستند که یکجا بنشینند و یک مشاعره برگزار کنند، یک کتاب خوانی بکنند. مردم در کل علاقه به کتابخوانی ندارند این باعث شده که تحولات اخیر و همچنان اکثریت جوانان کشور را ترک بکنند و مصروف کار و بار و غریبی خود هستند، بجای اینکه کتاب مطالعه کنند، مجبور اند بروند یکجا کار بکنند و به خانوادههای خود یک لقمه نان پیدا کنند."
عزت الله ۳۲ ساله محصل در پوهنتون غور با شمال الدین همنظر است.
او فرهنگ مطالعه و کتاب خوانی را با سالهای گذشته اینگونه مقایسه میکند: "قبلاً ما وقتی از دانشگاه رخصت می شدیم کنار دریای هریرود می رفتیم یا پارک زراعت در آنجا هم با جمعی از دوستان هم صنفیهای مان کتاب مطالعه میکردیم. آن وقتها خوب بود، پول بود کار بود مردم نیاز نداشتند . حالا متأسفانه همین یک سال که میشود امارت آمده است وضعیت روحی و روانی ما بسیار خراب است، وضعیت اقتصادی مردم همچنان خراب است، شب و روز به فکر یک لقمه نان و به فکر کار وبار هستند."
عبدالجبار ده سال است که در شهر فیروز کوه غور کتاب میفروشد.
او سطح مطالعه و فروش کتاب را با چند سال پیش مقایسه میکند: "امسال مطالعه کتاب در غور خیلی کم شده، اگر در یک یا دو سال مقایسه کنیم، کتابهای ما تا هفتاد فیصد به فروش میرسید و در آن زمان خیلی مشتری داشتیم. امسال ما کمتر از بیست فیصد کتاب مطالعهای فروخته نتوانستهایم چون مشتری نداریم."
اما مولوی عبدالحی زعیم سرپرست اداره اطلاعات و فرهنگ طالبان در غور روایتی دیگری دارد: "فرهنگ کتاب خوانی در غور زیاد کم نشده، اما اینکه مردم علاقه ندارند به خرید کتاب و همچنان به مطالعه بالعموم اوضاع خیلی منظم نیست. ولایت غور یک ولایت فقیر است، زیادتر مردم مشغول کار و کسبه خود هستند و همچنان زمینه کار هم زیاد مهیا نیست و ولایت غور یک ولایت کوهستانی است، امسال هم خشکسالی است هرکس پشت غریبی خود است."
در ولایت غور پنج کتاب خانه بشمول دو کتابخانه غیردولتی وجود دارد.
اما ذبیحالله فعال مدنی غور به رادیو آزادی میگوید که در یک سال گذشته که طالبان به قدرت باز گشته اند، فقر و بیکاری بیشتر دامنگیر مردم و جوانان شده، از این لحاظ جوانان به فکر پیدا کردن نان اند نه مطالعه: "جوانان ما متاسفانه از مطالعه و کتابخوانی دور ماندند و مجبور شدند که بخاطر زنده ماندن کار بکنند چون فقر و بیکاری و بدبختی دامنگیر مردم شد. حتیٰ جوانان ما دانشجویان دانشگاه و حتیٰ دانشآموزان مکاتب بخاطر فقر و تنگدستی وبیچارهگی مجبور میشوند که کار کنند."