سازمان جهانی اقدام علیه گرسنگی در گزارشی به بحران سلامت روان در افغانستان پرداخته است.
در این گزارش که روز سهشنبه نشر شده، گفته که بحران سلامت روحی و روانی افغانان نادیده گرفته شده است.
این سازمان هر چند آمار تازهای ارائه نکرده، اما گفته که مشکلات روانی در بین افغان به دلیل مشکلات اخیر از جمله عواقب چندین دهه جنگ، فقر و بیکاری افزایش یافته است.
بر اساس معلومات این سازمان، بیشتر افغانانی که پس از حاکمیت دوبارۀ طالبان به مشکلات روحی و روانی مواجه شدند، با چالشهای سیاسی و اقتصادی دست و گریبان اند.
این سازمان همچنان نوشته، از میان کسانی که به برنامۀ خدمات تلفونی روان درمانی ایجاد شده در سال ۲۰۱۸ تماس میگیرند، ۶۰ درصد شان را زنان و دختران تشکیل میدهند. دلیل افزایش مشکلات روانی در بین زنان و دختران ممنوعیتهای تحصیلی و کار از سوی حکومت طالبان عنوان شده است.
در گزارش سازمان اقدام علیه گرسنگی، نبود متخصصان صحت روانی و مرکزهای درمانی صحت روانی در نقاط دور دست و سنتهای حاکم بر جامعه از جمله مشکلات عمده بر سر راه درمان مشکلات روانی در افغانستان عنوان شده است.
متخصصان صحت روانی نیز تأیید میکنند که پس از حاکمیت دوبارۀ طالبان در افغانستان مراجعهکنندگان به مراکز درمانی افزایش یافته است.
داکتر سید وحیدالله سادات، رئیس عمومی سازمان صحی افغانستان و مربی روانشناسی میگوید:
"تعداد مراجعین نسبت به زمان جمهوریت بیشتر شده و اکثر مراجعین هم که نزد ما مراجعه میکنند میتوانیم بگوییم هم از طبقه ذکور است هم طبقه خواهران و مادران ما و مراجعینی که پیش ما میآیند اکثر شان دچار اختلالات روانی یا روحی هستند که دلیل بیشتر ایشان از طبقه برادران یا طبقه ذکور ما نبود کار، نبود زمینۀ کاری و کم کاریهای دولت در زمینۀ ایجاد کار و همچنان مهیا نساختن نفقه برای فرزندانشان است و از طبقۀ خواهران ما زمانی که مراجعه میکنند مشکلاتشان اکثراً خانوادگی است که اکثراً بر میگردد به نبود کار."
یک دختر که باشندۀ ولایت تخار است و نمیخواهد نامش در گزارش گرفته شود، میگوید، مشکلات روحیاش به حدی رسیده که با دوا هم درمان نمیشود.
به گفتۀ او، مشکلات روحی او زمانی آغاز شد که مادرش توسط حکومت طالبان همانند دیگر زنان و دختران از کار بیکار شد و فصل مشکلات اقتصادی و خانوادگیشان رقم خورد:
"مشکلی که خودم پیدا کردم بابت مشکلات روحی اضافه حرفی و خوش نداشتن خانم، اولاد یعنی خسته بودن از زندگی و همچنان یاد فراموشی که بسیار حاد است و من یک چیز را میخواهم یادداشت بکنم و چند دقیقه بعد یادم میرود که بالاخره چه چیزی بنویسم."
او همچنان از نبود هزینۀ کافی برای روند تداوی خود ابراز نگرانی کرد.
صدیقی، دیگر باشندۀ تخار میگوید، پیش از حاکمیت دوبارۀ طالبان در افغانستان تجارت سمنت و مواد تعمیراتی را میکرد، اما بعد از حاکمیت دوبارۀ طالبان، افزایش قیمت دالر در برابر افغانی او را در معاملاتش قرضدار کرد تا جایی که بیکار شد.
او گفت که خودش و همسرش که از کار در یکی از پوهنتونهای این ولایت منع شده، با مشکلات روانی دست و گریبان هستند:
"من در هر ۱۵ روز باید یک دفعه پیش داکتر بروم، بسیار وقت میشود تداوی کرده میروم، دیگه دوایش را میخورم ولی با گذشت هر روز بدتر شده میروم، بسیار زیاد یاد فراموشی پیدا کردم دیگه هر دقیقه اعصابم خیلی خراب میشود بخاطر اندک موضوع و نفسم هم قید میشود دیگر بیرههای دندانم را درد میگیرد."
بر اساس آخرین آمار رسمی سازمان جهانی صحت که در سال ۲۰۱۸ نشر شد، دو میلیون افغان با مشکلات روانی دست و پنجه نرم میکنند.
اما ظاهراً با حاکمیت طالبان که در پی آن بیکاری، مشکلات اقتصادی و ممنوعیتهای طالبان به ویژه بر زنان افزایش یافته، به شمار مبتلایان به مشکلات روانی افزوده است.