این مادران که با چالش‌های بی‌شماری دست‌وپنجه نرم می‌کنند، با بهره‌گیری از منابع محدود و راهکارهای سنتی، تغذیه‌ی سالم‌تری برای فرزندان‌شان فراهم می‌کنند.
آنان به رادیو آزادی گفتند که برای تغذیه‌ی فرزندان خود از غذاهای کم‌هزینه و مقوی مانند لوبیا، برنج و سبزیجات فصلی استفاده کرده‌اند.
با استفاده از شوربای ترکاری که ترکیبی از نخود، استخوانی که از نزد قصاب می‌گرفتم همراه با نخود، لوبیا، زردک، کچالو و پالک می‌پختم، یک‌وقت شوربا برایش می‌دادم.
وحیده، باشنده‌ی شهر کابل، می‌گوید خودش معلم است و همسرش بیکار، اما با وجود امکانات اندک مالی توانسته دو فرزندش را از سوءتغذیه نجات دهد: «فقط با ۲۰ افغانی ترکاری می‌خریدم و پس از ۶ ماهگی کم‌کم از غذاهای نرم شروع کردم. معلم هستم و نمی‌توانستم که گوشت گوسفند بگیرم، ولی با استفاده از شوربای ترکاری که ترکیبی از نخود، استخوانی که از نزد قصاب می‌گرفتم همراه با نخود، لوبیا، زردک، کچالو و پالک می‌پختم، یک‌وقت شوربا برایش می‌دادم و باری دیگر مغز نان را در شوربا تر می‌کردم و پشت قاشق کرده و به کودکم می‌دادم. در فصل میوه‌ها هم ۱۰ یا ۵۰ افغانی میوه می‌خرم.»
برخی از مادران برای تقویت کودکان‌شان به کاشت سبزیجات در باغچه‌های خانه و استفاده از منابع غذایی موجود در محل زندگی‌شان روی آورده‌اند.
پس از ۶ ماهگی برای‌شان برنج، لوبیا، نخود، کچالو و ترکاری آماده می‌کردم تا از سوءتغذیه‌ی کودکانم جلوگیری کرده باشم
صدف، مادری از ولایت بامیان که از وضعیت مناسب اقتصادی برخوردار نیست، به رادیو آزادی گفت برای جلوگیری از سوءتغذیه‌ی کودکانش، نکاتی را در نظر گرفته است: «دو فرزند دارم، یکی ۶ ساله و دیگری ۴ ساله. پس از ۶ ماهگی برای‌شان برنج، لوبیا، نخود، کچالو و ترکاری آماده می‌کردم تا از سوءتغذیه‌ی کودکانم جلوگیری کرده باشم.»
سفارش متخصصان صحی چیست؟
داکتران با ستایش از اقدامات مادران برای حفظ سلامت فرزندان در شرایط دشوار اقتصادی، اما تأکید می‌کنند که مادران باردار نیز به تغذیه‌ی سالم نیازمندند.
داکتر آمنه هاشمی، متخصص امراض ولادی و نسایی، به رادیو آزادی گفت: «مادران باردار از دال نسک و پالک، دال و کدو و زردک و ماش، شوربای ترکاری همراه با برنج تهیه کنند و همراه با لیمو جهت جذب مواد غذایی استفاده کنند. غذاها را تازه تهیه کنند، نظافت را در نظر بگیرند و غذاها را به وقفه‌ها بخورند تا هضم غذا برای‌شان آسان شود.»
داکتر اسد الهام، متخصص بخش اطفال، به رادیو آزادی گفت که سوءتغذیه به حالتی گفته می‌شود که فرد نتواند نیازهای غذایی خود را برآورده کند: «عدم تنوع غذایی، عدم دسترسی به منابع غذایی، ضعف اقتصادی، امراض مختلف چون اسهال و بیماری‌های تنفسی، و توجه نکردن به تغذیه‌ی کودک در مراحل مختلف رشد از عوامل سوءتغذیه است.»
بر اساس گزارش سازمان جهانی غذا، دبلیواف‌پی، سوءتغذیه در افغانستان با سرعت هشداردهنده‌ای رو به افزایش است.
این سازمان «۱۲ دسمبر» گزارشی منتشر کرده بود که پیش‌بینی شده بود در سال ۲۰۲۵ حدود ۳.۵ میلیون کودک زیر پنج سال و ۱.۱۵ میلیون زن باردار و شیرده از سوءتغذیه‌ی حاد رنج خواهند برد.
اما تجارب برخی مادران نشان می‌دهد که آنها می‌توانند برای تغذیه‌ی فرزندان خود از غذاهای کم‌هزینه استفاده کنند و همچنان با بهره‌گیری از مواد غذایی ساده، سالم و قابل‌دسترس، کودکان‌شان را در مراحل مختلف زندگی از سوءتغذیه نجات دهند.