«بیشتر فعالیت ما در مناطق روستایی است، به همین دلیل به آن کتابخانه عامه" کلی"میگوییم.»
مجیبالرحمن محمودی مسؤل کتابخانههای عامه به نام "کلی" است.
او میگوید که نخستین گام را ۱۲ سال پیش از قریه خود در ولسوالی جلگه ولایت میدان وردک برداشت و اکنون حاصل آن تلاشها ایجاد ۲۹ کتابخانه عامه در روستا های سه ولایت کشور است.
«ما این کتابخانهها را در ولسوالیهای مختلف ولایت وردک ایجاد کردهایم، در ولسوالی پغمان ولایت کابل سه کتابخانه ساختهایم، و در ولایت خوست هم یک کتابخانه در مرکز، یکی در ولسوالی تڼی و دیگری در ولسوالی ګربز ساختهایم.»
آقای محمودی میگوید که این کتابخانهها بیشتر در مکاتب، برخی مراکز علمی، حتی در مساجد، مدارس دینی و یک مورد هم در زندان میدانشهر ساخته شدهاند.
در هر یک از این کتابخانهها میان ۵۰۰ تا ۴۰۰۰ جلد کتاب نگهداری میشود که موضوعاتی چون علوم طبیعی، ادبیات، روانشناسی، ریاضیات، تاریخ، علوم دینی و بسیاری حوزههای دیگر را در بر میگیرد.
اما او اضافه میکند که در این کتابخانهها کتابهای سیاسی حزبی وجود ندارد، کتابهایی که به گفته او، در حمایت از یکی و علیه دیگری نوشته شده باشند و مشکل ایجاد کنند.
آقای محمودی هدف از ایجاد این کتابخانهها را گسترش فرهنگ مطالعه و بلند بردن سطح آگاهی عامه میداند، بهویژه برای ساکنان مناطق روستایی که به گفته او از هرگونه امکانات محروم هستند.
مجیبالرحمن محمودی، مسؤل کتابخانههای عمومی "کلی"میگوید تاکنون هیچگونه همکاری از سوی نهادهای رسمی دریافت نکرده و تمام این راه را با تکیه بر حمایت مردم پیش بردهاند.
او میگوید که از طریق صفحه فیسبوک و سایر صفحات اجتماعی این بنیاد، برای این پروژه کمپاین کردهاند:
خواهرانی بوده که هم کمکهای نقدی کردهاند و هم برای ما کتاب دادهاند
«در مجموع تا حالا هیچ اداره رسمی، چه مؤسسات باشند یا ادارات دولتی، با ما همکاری نکردهاند. تمام این همکاریها از سوی جوانان، مردم با احساس، خواهرانی بوده که هم کمکهای نقدی کردهاند و هم برای ما کتاب دادهاند.»
مجیبالرحمن محمودی، مردی ۴۳ ساله با تحصیلات لیسانس در رشته اقتصاد،میگوید از انجام این کار خرسند است، زیرا به باور او، ثمرهاش به مردم رسیده است.
او خاطرهای از مردی تعریف میکند که دخترش به کمک یکی از همین کتابخانهها به سطح خوبی از آگاهی دست یافته است.
خدا پاداش دهد کسی در لیسه ما کتابخانه ساخته
«روزی به شهر میرفتم، یک مرد مُسن از ولسوالی چک در موتر کنارم نشسته بود،مرا نمیشناخت. در جریان صحبت از آموزش دختران صحبت شد، او گفت در منطقه ما مکتب دخترانه نیست، اما دخترانم از پسرانم بهتر اند. پسرم در صنف دهم است اما دخترم بهتر از اوست، چون مطالعه میکند و کتابهای زیادی میخواند. از او پرسیدم: کاکا، وقتی مکتب نیست، دخترت چطور پیشرفت کرده؟ گفت خدا پاداش دهد کسی در لیسه ما کتابخانه ساخته، گفت پسرانم از همان کتابخانه برای خواهرشان کتاب میآورند. گفت که دخترم از همان طریق اینقدر رشد کرده.»
پس از تسلط حکومت طالبان بر افغانستان، دختران بالاتر از صنف ششم از آموزش بازماندهاند.
طالبان صدها عنوان کتاب را نیز از کتابفروشیها جمعآوری کرده گفتهاند که با ارزشهای اسلامی در تضاد اند، ادعایی که شماری از نویسندگان آن کتابها پیشتر رد کردهاند.
همچنین طالبان دستور جمعآوری کتابهایی را از مراکز آموزشی دادهاند که به گفته آنان با فقه حنفی مطابقت ندارد.
قابل یادآوریست که هرچند در کنار کتابهای شخصی، کتابخانههای عمومی دولتی در شهرهای افغانستان فعالاند و نهادهای علمی مانند اکادمی علوم، پوهنتونها، انستیتوتها و مکاتب نیز کتابخانههایی در اختیار دارند، اما شماری از فرهنگیان افغان پیشتر در گفتوگو با رادیو آزادی تأکید کردهاند که فرهنگ مطالعه در کشور هنوز هم بسیار ضعیف است.
این درحالی است که به گفته آنان، در بسیاری از کشورها مردم حتی در ایستگاهها، وسایط نقلیه، ، هنگام انتظار در میدانهای هوایی، سفر در طیارهها و نشستن در پارکها از فرصتهای کوتاه برای مطالعه بهره میبرند و مراجعه به کتابخانه و کتابخوانی بخشی از برنامه روزمره زندگیشان به شمار میرود.