در گزارش ۶۵ صفحه یی تازه این نهاد زیرنام «شکنجه و بدرفتاری: وضعیت زندان ها در افغانستان تحت تسلط طالبان» که روز سه شنبه ۲۴ جون نشر شده آمده که بر بنیاد یافته‌های این تحقیق، طالبان افراد را به‌صورت خودسرانه بازداشت کرده و این افراد در زمان حبس، به وکیل مدافع دسترسی نداشته‌اند.
گزارش رواداری که برمبنای مصاحبه با ۳۴ نفر( از جمله ۷ زن )از ۱۶ ولایت که در فاصله زمان ۱۵ اگست۲۰۲۱ تا ۴ جنوری ۲۰۲۵ از ۴ ساعت تا ۳ سال در زندان های طالبان بوده اند ،آمده است که روند بازداشت، بازجویی و حتی رهایی، کاملاً بیرون از چهارچوب‌های حقوقی و قضایی صورت گرفته و در مواردی، مقامات حاکم، افراد را حتی پس از رهایی، مورد آزار و اذیت قرار داده‌اند.
رواداری گفته است که بیشتر قربانیان، کارمندان حکومت پیشین، فعالان مدنی، خبرنگاران ومنتقدان و کاربران شبکه های اجتماعی اند که پس از شکنجه، از آنها تعهد گرفته شده که دیگر "فعالیت مدنی نکنند".
رواداری این موارد را نقض صریح اصول حقوق بشر خوانده افزوده که شمار زیادی از قربانیان هنوز از ترس بازداشت مجدد و انتقام‌جویی طالبان، حاضر به افشای تجربه‌های خود نیستند، زیرا طالبان هنگام رهایی زندانیان، از آنها تعهدنامه‌های سکوت می‌گیرند.
در ادامه، این نهاد که روایت‌های افراد را به‌طور مستقیم نیز در گزارش درج کرده، افزوده که شکنجه در زندان های طالبان در نبود نهادهای نظارتی مستقل و فقدان میکانیزم های قانونی بازدارنده ، با روش‌های مختلف از جمله جسمی و روانی، آزار جنسی، نگهداشتن در سلول انفرادی، محروم‌سازی از غذا، دارو و تماس با خانواده و وکیل مدافع در همه مراحل بازداشت تا رهایی اعمال شده که در نتیجه پیامد های جدی فزیکی و روانی بر قربانیان گذاشته است.
دراین حال شماری از افراد که از سوی طالبان بازداشت و مدتی در زندان های آنان بسر برده اند در صحبت با رادیو آزادی مدعی شدند که شکنجه شده اند.
لباسم پاره شد خودشان بر من می‌‌خندیدند. من در آن لحظه فقط آرزوی مرگم را داشتم
یک دختر باشنده شهر کابل که به دلیل حساسیت موضوع نخواست نام اش در گزارش گرفته شود در این مورد گفت «وقتی من جیغ زدم که به من دست نزنید از لباسم کش کردند. لباسم پاره شد خودشان بر من می‌‌خندیدند. من در آن لحظه فقط آرزوی مرگم را داشتم. حتی پیش یکی از افراد شان (طالبان) عذر وزاری می کردم که لطفا مرا بکشید. اذیت نکنید. آنها خنده می کردند می‌گفتند شما را می کشیم اما این طور نه. به این آسانی می خواهید شما را بکشیم؟ به من بسیار زیاد بی احترامی کردند.»
همچنان یک مرد باشنده شهر کابل که او هم نخواست نامش در گزارش ذکر شود به رادیو آزادی گفت «یک نفر دیگر از آنان پایپ آب را به گلوی ما می گرفت. وقتی فشار آب زیاد می‌شد و بدن ما از آب پُر می شد ضعف می کردیم و بعد یک مشت یا لگد به کمر ما می زد که دوباره آب از دهان ما بیرون می‌شد و از بیهوشی بیرون می شدیم. بعد یک، دو یا سه بار این شکنجه را تکرار می‌کردند و حرف شان این بود که آیا در جبهه مقاومت بودی یا نبودی. درحالی که مرا از شهر کابل گرفتند و هیچ نوع اسناد و ثبوتی وجود نداشت.»
نهاد حقوق بشری رواداری در گزارش تازه خود از جامعه جهانی خواسته که برای وادار کردن طالبان به رعایت مقررات بین المللی حقوق بشر از جمله کنوانسیون بین المللی منع شکنجه، فشارهای دیپلماتیک بر طالبان را افزایش بدهد.
همچنین از مقامات طالبان خواسته شده که از شکنجه، بدرفتاری و نقض حقوق زندانیان دست بردارند.
با این حال خلیل همراز سخنگوی ریاست عمومی استخبارات طالبان پیشین از این ادعای شکنجه زندانیان را رد کرده و در پیامی به رادیوآزادی نوشته که با زندانیان برخورد "مسؤلانه، شرعی و قانونی صورت می‌گیرد".
طالبان همچنان مدعی اند که به عفو عمومی اعلان شده از سوی رهبر خود پابند اند.
اما روزااوتونبایوا نماینده ویژه سرمنشی سازمان ملل متحد برای افغانستان و رئیس دفتر هیئت معاونت سازمان ملل متحد روز دوشنبه ۲۳ جون در سخنرانی خود در نشست شورای امنیت سازمان ملل متحد گفت که گزارش‌های مکرر از قتل های فراقضایی، بازداشت‌های خودسرانه، شکنجه و بدرفتاری با مقامات و اعضای نیروهای دفاعی و امنیتی حکومت پیشین افغانستان عمیقا نگران‌کننده است.
اوتونبایوا افزود که بر اساس آمار اداره زندانهای حکومت طالبان در پایان ماه اپریل، بیش از ۲۷ هزار نفر در زندان های طالبان زندانی بوده اند.
اوتأکید کرد که حکومت طالبان، پس از صدور عفو عمومی، باید امنیت این گروه‌ها را تضمین کرده و با انجام تحقیقات کامل و شفاف، عاملان نقض حقوق بشر را پاسخ‌گو سازد و "به تعهدات خود نسبت به حفاظت از حق زندگی عمل کنند".
