خان‌جان الکوزی، عضو هیئت مدیره اتاق تجارت و سرمایه‌گذاری افغانستان، در صحبت با رادیو آزادی گفت که در سال روان، تبادلات تجاری از طریق شماری از گذرگاه‌ها میان افغانستان و پاکستان، که سال گذشته در فصل میوه‌های تازه برای مدت طولانی مسدود بودند، به گونهٔ منظم انجام شده و همین موضوع باعث افزایش حجم تجارت میان دو کشور شده است.
او اما افزود که هنوز هم مشکلاتی در این زمینه وجود دارد:
"دلایل این بهبودی این است که سال گذشته وضعیت خیلی آشفته بود، مشکلات زیاد بود و تمام بنادر مسدود بودند، افغان ها نیز نمی خواستند که اموال پاکستان را خریداری کنند چون انتقال پول هم خیلی مشکل بود ولی در این دو سه ماه اخیر وزیر امور خارجه پاکستان آمد و پس از آن سهولت های ایجاد شد، اگر چه اکنون نیز مشکلاتی است، بندر غلام خان بسته است، تعرفه ها بر میوه های تازه که باید پایین میشد هنوز هم خیلی بالا است، مشکلات ترانزیتی هم وجود دارد ولی باز هم تجارت نسبت به سال گذشته افزایش یافته است."
این در حالی‌ست که وزارت صنعت و تجارت حکومت طالبان نیز گفته است که تجارت میان افغانستان و پاکستان در شش ماه اول سال جاری میلادی نسبت به زمان مشابه آن در سال گذشته، بهبود یافته است.
آخندزاده عبدالسلام جواد، سخنگوی این وزارت در گفتگو با رسانه خصوصی طلوع‌نیوز گفته که در شش ماه نخست سال ۲۰۲۵ میلادی، تجارت میان این دو کشور به ۹۸۹ میلیون دالر رسیده است که شامل حدود ۲۷۷ میلیون دالر صادرات و ۷۱۲ میلیون دالر واردات می‌شود.
اتاق تجارت و سرمایه گذاری افغانستان در ماه سپتمبر سال ۲۰۲۴ گفته بود که تجارت میان افغانستان و پاکستان در حدود ۶۰ تا ۷۰ درصد کاهش یافته است.
در عین حال، شماری از تاجران افغان که با پاکستان دادوستد دارند نیز می‌گویند کاروبارشان نسبت به سال گذشته افزایش یافته است، اما هنوز با برخی مشکلات روبه‌رو هستند.
رفیع‌الله، صادرکننده میوه تازه به پاکستان می‌گوید که هنوز هم طی مراحل اموال تجارتی‌شان در گذرگاه تورخم زمان‌گیر است.
صادرات ما نسبت به سال گذشته افزایش یافته، سال پیش مشکلات خیلی زیاد بود ولی امسال مشکلات کم شده است.
"صادرات ما نسبت به سال گذشته افزایش یافته، سال پیش مشکلات خیلی زیاد بود ولی امسال مشکلات کم شده است. یک مشکلی که حل آن خیلی مهم این است که وقتی موتر های ما از تورخم عبور می کنند باید طی مراحل آن زود شود و در آن تاخیر نشود چون با توقف آن میوه خراب می شود."
احمد فیصل، یکی از تاجران افغان که از پاکستان سمنت وارد می‌کند نیز در مورد بهبود تجارت‌اش می‌گوید:
"کار و بار ما از شش هفت ماه بدین سو الحمدالله خیلی خوب شده است، که دلیل عمدهء آن اینست که بعضی پروژه ها به افغانستان آمده است و همراه با این مشکلاتی که در تورخم بود همواره شده از جمله روند ترانسپورتیشن سرعت یافته است."
در پی نگرانی‌ها از کاهش تجارت میان افغانستان و پاکستان به دلیل پایان‌یافتن اعتبار سند موقتی TAD، این سند پس از گفتگو میان مقام‌های دو کشور تا پایان ماه جولای تمدید شده است.
اتاق تجارت و سرمایه‌گذاری افغانستان می‌گوید رانندگان موترهای باربری می‌توانند تا ۳۰ جولای با همین سند میان دو کشور رفت‌وآمد کنند، پس از آن، داشتن پاسپورت، ویزه برای رانندگان و دستیاران شان و سند جدید TAD برای موتر های باربری آنان الزامی خواهد بود.
قابل یادآوریست که روابط تجاری میان افغانستان و پاکستان همواره با مشکلات متعددی همراه بوده است.
هم اکنون نیز بندر غلام‌خان، که سومین بندر مهم تجارتی میان این دو کشور است، بتاریخ ۸ ماه سرطان به روی تردد اموال تجارتی و رفت و آمد مسدود شده است.
پیش از این نیز، گذرگاه‌ها میان دو کشور بارها به دلایل امنیتی یا سیاسی مسدود شده‌اند که زیان زیادی به تاجران هر دو کشور وارد کرده است.
اسحاق دار معاون صدراعظم و وزیر خارجه پاکستان که به تاریخ ۱۹ اپریل، در رأس یک هیأت به کابل سفر کرده بود، گفته بود که حکومت پاکستان مصمم است تا تجارت و ترانزیت دوجانبه با افغانستان را بیشتر گسترش دهد و تعهد کرده که سهولت های لازم را در این زمینه ایجاد کند.
اما پیش از این سفر گذرگاه تورخم از سوی پاکستان به صورت یک‌جانبه در ۲۱ فبروری ۲۰۲۵ مسدود شد و پس از ۲۹ روز با تلاش های بزرگان قومی و تاجران دو طرف بازگشایی شد.
مسئولان پاکستانی دلیل اصلی این اقدام را واکنش به ساخت تاسیسات توسط نیروهای طالبان در نزدیکی خط دیورند اعلام کردند.
گزارش: ثنا کاکر
