وزارت مبارزه علیه مواد مخدر دوام ترانزیت مواد کیمیاوی از طریق کشورهای همسایه به افغانستان و قاچاق مواد مخدر از طریق همین کشورها را دلیل اصلی افزایش کشت کوکنار در افغانستان میداند.
این وزارت میگوید، ادامه ترانزیت مواد کیمیاوی (فری کرسرها) از طریق کشورهای همسایه به افغانستان و قاچاق مواد مخدر تولیده شده در این کشور از طریق کشورهای همسایه، زمینه دوام کشت کوکنار و تولید مواد مخدر را را در افغانستان فراهم کردهاست.
جاوید احمد قایم معین پالیسی وزارت مبارزه علیه مواد مخدر به روز پنج شنبه به رادیو آزادی گفت، بیشترین مواد مخدر تولیده شده در افغانستان از راه زمین و آب از طریق ایران به اروپا قاچاق میگردند.
مواد مخدر
قایم گفت، ترانزیت مواد کیمیاوی به هدف تولید هیروئین به پیمانه وسیع از طریق کشورهای همسایه به افغانستان ادامه دارد.
او میگوید، ایران بزرگترین راه قاچاق مواد مخدر افغانستان به اروپا است:
"مشگل بزرگ ما ترانزیت است و ترانزیت از هر دو طرف صورت میگیرد. از آنطرف مواد کیمیاوی به افغانستان قاچاق میگردد و از این طرف هیرون تولید شده در افغانستان از طریق کشوهای همسایه قاچاق میگردد. اکثریت این مواد از طریق زمین و آب های ایران، در قدم دوم پاکستان قرار دارد، در سوم تاجکستان و ازبکستان و در این اواخر مقداری هم از طریق ترکمنستان قاچاق میگردد."
این در حالی است که در گزارش سالانه وزارت مبارزه علیه مواد مخدر و اداره مبارزه علیه مواد مخدر و جرایم ملل متحد، وجود راهها و فرصتهای ترانزیت مواد مخدر از طریق کشورهای همسایه، از جمله مشوقهای اصلی افزایش کشت کوکنار و تولید هیروئین در افغانستان گفتهشدهاست.
از سوی دیگر، علی لاری جانی رئیس پارلمان ایران به روز سه شنبه در کنفرانس نمایندهگان (۴۴) کشور تحت نام "نمایندهگان پارلمانها و مبارزه علیه مواد مخدر" در روسیه گفت، که بیشتر مواد مخدر تولید شده در افغانستان از طریق کشورهای همسایه به ویژه ایران و تاجکستان به اروپا قاچاق میگردد.
حریق مواد مخدر در افغانستان
آقای لاری جانی افزود:
"مقصد مواد مخدر افغانستان در مرحله اول اروپا است. ترانزیت مواد مخدر تولید شده در افغانستان بیشتر از طریق ایران، تاجکستان و برخی کشورهای دیگر منطقه صورت میگیرد. دولت افغانستان میگوید که برای جلوگیری از آن توانایی کافی ندارد، اما تلاش میکند. کشورهای که در افغانستان اند، باید مسئولیت شان را در این بخش انجام دهند."
خواست ایران از تلاشهای مشترک در بخش مبارزه علیه مواد مخدر در حالی است که به گفته جاوید احمد قایم، کشورهای همسایه به شمول ایران تا حال اقدامات و همکاری عملی و چشم گیر را در بخش مبارزه علیه قاچاق مواد مخدر و مواد کیمیاوی انجام نه دادهاند.
از سوی دیگر، آصف ننگ والی پیشین فراه و تحلیلگر سیاسی نقش ایران و پاکستان را در ترانزیت مواد مخدر برجسته میداند، زیرا به گفته آقای ننگ، ولایاتی که بیشترین کوکنار افغانستان در آن کشت میشود، نزدیک به خط دیورند و در سرحد با ایران قرار دارند.
آقای ننگ قاچاق مواد مخدر از طریق کشورهای آسیایی مرکزی را نیز رد نمیکند، اما میگوید که به دلیل رفت و آمد آزاد مخالفان مسلح دولت به ایران و پاکستان، ترانزیت مواد مخدر نیز از این طریق آسانتر است.
گزارش: مرسلین ارسلا