برخی تحلیلگران و متخصصین بخش امنیتی در افغانستان به این باور اند که اشتباه طرح آشتی ملی و مصالحۀ داکتر نجیب‌الله در زمان کنونی تکرار نخواهد شد.
در این روز ها که بحث‌های مرتبط با صلح افغانستان گرم‌تر شده و از سوی هم در برخی محافل سیاسی طرح مصالحۀ ملی داکتر نجیب‌الله مورد نقد قرار می‌گیرد، انستتیوت مطالعات استراتژیک افغانستان روز پنجشنبه «۱۸ دلو ۱۳۹۷» نشستی را در این باره میان برخی کارشناسان و تحلیلگران سیاسی و امنیتی در کابل برگزار کرد.
در این نشست بیشتر سخنرانان روی طرح آشتی ملی و سقوط حکومت داکتر نجیب‌الله بحث کرده گفتند که ناکامی طرح مصالحه و آشتی ملی در آن زمان یکی از عوامل سقوط حکومت بود.
به باور کارشناسان که در این نشست حضور پیدا کرده اند، تکرار اشتباهات دورۀ داکتر نجیب‌الله در زمان کنونی بعید به نظر می‌رسد.
هادی خالد تحلیلگر و متخصص امور امنیتی می‌گوید:
"ترس وجود دارد از تکرار تاریخ، اما من این ترس را ندارم، درست است که شباهت‌های وجود دارد، ولی آن وضعیت این بود که خود متحد استراتژیک سقوط را تحریک کرد و نیرو های خود را فعال کرد به نفع سقوط، من حالا بالای متحدان استراتژیک افغانستان این شک را ندارم که سقوط را تحریک کنند."
این در حالی است که اخیراً محمد اشرف غنی رئیس جمهور افغانستان پس از پایان نشست زلمی خلیل‌زاد با نماینده‌گان طالبان در قطر گفته است، از خطرات احتمالی صلح آگاهی دارد و نباید در گفتگوهای صلح، اشتباه حکومت داکتر نجیب‌الله تکرار شود.
محمد اشرف غنی رئیس جمهور افغانستان
آقای غنی گفته است:
"ما به‌خاطری به تدبیر تأکید می‌کنیم که از تجربه زمان داکتر نجیب‌الله آگاهی داریم، ما همه می‌دانیم که او چگونه فریب داده شد، سازمان ملل‌متحد به وی تضمین تأمین صلح داده بود، اما متأسفانه به فاجعه انجامید."
سخنان محمد اشرف غنی در حالی ابراز می‌شود که اخیراً زلمی خلیل‌زاد نمایندۀ خاص وزارت خارجه امریکا برای صلح افغانستان چندین بار با نماینده‌گان طالبان دیدار کرده است.
بیشتر در این باره: زلمی خلیل‌زاد جزئیات دیدار اش با نماینده‌گان طالبان را با مقامات افغان شریک ساختدر کنار امریکا، برخی مقام‌های روسیه و ایران نیز با طالبان دیدارهای را انجام داده اند و روز گذشته برخی چهره‌های سیاسی افغانستان نیز با نماینده‌گان طالبان در مسکو با هم دیدار کردند.
حکومت به شدت می‌کوشد تا در جریان بحث‌های صلح، اشتباه طرح مصالحۀ ملی داکتر نجیب‌الله در شرایط فعلی تکرار نشود.
داکتر نجیب‌الله پس از رسیدن به قدرت در سال ۱۹۸۶ با حمایت سازمان ملل‌متحد، طرح مصالحه ملی را ارائه کرد، طرحی که سر انجام ناکام شد.
داکتر نجیب‌الله پس از رسیدن به قدرت در سال ۱۹۸۶ با حمایت سازمان ملل‌متحد، طرح مصالحه ملی را ارائه کرد، طرحی که سر انجام ناکام شد.
اما چرا طرح مصالحۀ ملی داکتر نجیب‌الله ناکام شد؟
ظاهر عظیمی نظامی پیشین افغانستان در نشست انستتیوت مطالعات استراتژیک افغانستان گفت:
"با وجود که مصالحه ملی اعلان شده بود، سیاست دولت یک مقدار رفت به طرف عصبیت‌های قومی و بعضی مسایل دیگر که حرکت‌های سمت شمال شروع شد، شما اگر امروز به اسناد مراجعه کنید و گفتگو های که بین شخصیت‌ها صورت گرفته ببینیم که چه گفتگو های صورت گرفته و همه روی کاغذ آمده است."
اما هادی خالد متخصص امور امنیتی می‌گوید، برخی‌ها تبلیغ می‌کنند که مصالحه به سقوط می‌انجامد.
به‌گفته وی، چنین تبلیغات در میان مردم پریشانی خلق می‌کند و می‌تواند به نفع دشمن تمام شود.
گزارش: نصرت پارسا