هزاران آواره در شرق افغانستان در درگیری‌های تازۀ جنگجویان داعش و طالبان

درگیری‌­های تازه میان جنگجویان وابسته به گروه تندرو دولت اسلامی و طالبان ده‌­ها هزار غیرنظامی را در ننگرهار و کنر، دو ولایت شرقی افغانستان، آواره کرده‌­است.

سیدا گل به تازگی در نتیجۀ درگیری میان دو گروهِ ستیزه‌­جو در دره‌­های دور افتادۀ سرسبز و پوشیده از درخت در ننگرهار بی‌­جا شده‌­است.

بر بنیاد برآورد تازۀ یک ادارۀ سازمان ملل متحد بیش از ۵۰ هزار غیرنظامی در نتیجۀ درگیری‌­های ماه گذشته از ولسوالی‌­های خوگیانی و شیرزاد ننگرهار بی‌­جا شده‌­اند.

سیدا گل از محلی در شهر جلال ­آباد در صحبت با رادیو آزادی حکایت کرد که جنگ مردم محلی را وحشت‌­زده و دست­پاچه کرده بود. او افزود: "از کسی کودکش گم شده بود و از کسی هم مادرش. مردم همه دار و ندارشان را در خانه گذاشتند و تنها خود را نجات دادند."

عطاالله خوگیانی سخنگوی والی ننگرهار به رادیو آزادی گفت که نزدیکِ ۱۵۰۰ خانواده از ولسوالی‌­های خوگیانی و شیرزاد آواره شده‌­اند. اما بر بنیاد گزارش دوم ماه می دفتر هماهنگی امور بشردوستانۀ سازمان ملل متحد، "اوچا" بیش از ۵۶ هزار غیرنظامی که، مشمول بیش از هشت­ هزار خانواده می‌­شوند، از این دو ولسوالی گریخته‌­اند.

در ولسوالی چپه ­درۀ کنر، ولایتِ هم­جوارِ ننگرهار، مردم محلی در ماه مارچ آواره شدند و بسیاری از آنان کمک اندک یا هیچ کمکی دریافت نکرده‌­اند.

احمدالله دلسوز یکی از هزاران آوارۀ است که در نتیجۀ درگیری سنگین میان جنگجویان وابسته به گروهِ دولت اسلامی و طالبان در وادی پوشیده از درخت و تماشایی چپه ­دره بی­‌جا شده‌­است.

دلسوز بیست ­ساله و شاگرد صنف یازدۀ مکتب است. خانوادۀ دوازده نفری‌­اش همه دار و ندارشان را در روستای زیبا و خوش آب ­و هوای سیری ترک کرده‌­اند: خانه، باغچۀ میوه و یک کشت­زار کوچک.

او به رادیو آزادی بیشتر گفت: "جنگجویان داعش دوست و دشمن نمی‌­شناختند. بالای هر کس شلیک می‌کردند. بر خانه طالبان هم حمله می‌­کردند و بر خانه مردم عادی هم. با مردم رفتار خراب می‌کردند. همه می‌ترسیدند و فرار می‌­کردند."

دلسوز حکایت کرد که، مردم محلی از دیدن جنگجویان نقاب­پوش گروه داعش دچار دلهره می‌­شدند؛ چونکه این گروهی فو‌‌ق‌العاده رادیکال می‌­خواهد قوانین سختگیرانه­ای را بر ساکنان منطقه اعمال کند.

دلسوز

پدر دلسوز دو سال پیش درگذشت. اکنون او تنها نان ­آور و سرپرست خانواده ­است. آن‌ها خانه محقری را در اسدآباد مرکز ولایت کنر به چهار هزار روپیۀ پاکستانی معادل بیش از ۲۳۰۰ افغانی ماهانه کرایه کرده‌­اند. روپیه به عنوان پول محلی در بخش‌­های افغانستان که با پاکستان سرحد مشترک دارند، مورد داد و ستد قرار می­‌گیرد.

دستمزدِ روزانۀ دلسوز چیزی معادل بیش از ۱۵۸ افغانی است. او گفت: "مردم مشکلات فراوانی دارند. آن‌ها به همه چیز نیاز دارند، مانند سرپناه و وسیلۀ سردکننده، زیرا هوا گرم شده می­­‌رود. فقط مقداری مواد غذایی دریافت کرده‌­ایم."

مادر دلسوز، شبنم می‌گوید که، ادارۀ محلی باید به­ آن‌ها کمک کند: "هوا گرم شده می‌­رود و رمضان هم است. کمکی دریافت نکرده‌­ایم."

مقام‌­های محلی می‌­گویند بیش از ۳۰۰۰ خانواده مجبور به ترک ولسوالی چپه ­دره شده‌­اند. عبدالستار میرزکوال، والی کنر، به رادیو آزادی گفت که، به غیرنظامیان آواره کمک‌­های ضروری مانند سرپناه، مواد خوراکی و پول نقد فراهم کرده‌­اند.

وی می­‌گوید: اطلاعات آن‌ها نشان می‌­دهد که، ۴۰۰ جنگجوی داعش در بخش‌­های از ولسوالی‌های چپه ­دره، مانوگی و سوکی در کنر فعال هستند. به گفتۀ میرزکوال، با وجودِ تلاش­‌های تبلیغی قوی، جنگجویان داعش نتوانسته‌­اند توجۀ مردم محلی را به خود جلب کنند.

او به رادیو آزادی گفت: "آن‌ها زیارتگاه‌­ها و مساجد را خراب می‌­کنند و به بزرگان احترام نمی‌­گذارند. آن‌ها مکتب‌­­ها را تعطیل می‌­کنند. مردم کنر چنین اقداماتی را نمی پسندند."

میرزکوال می­‌گوید جنگجویان وابسته به گروه دولت اسلامی تلاش کردند با ایجاد یک دهلیز زمینی از کنر به ولایت شمالشرقی بدخشان راه پیدا کنند، اما به کردنِ این کار قادر نشدند.

شاخۀ ولایت خراسان گروه تندرو دولت اسلامی در منطقۀ سرحدی میان افغانستان و پاکستان اوائل سال ۲۰۱۵ اعلام موجودیت کرد. دیری نگذشته بود که جنگجویان این گروه در چند منطقۀ ولایت ننگرهار در نزدیکی پاکستان جای گرفتند.

به نظر می­‌رسد که، نیروهای افغان و همکاران بین‌المللی‌شان هنوز نتوانسته ­اند جنگجویان داعش را از لانه ­های ­­شان در مناطق کوهستانی ننگرهار بیرون کنند. اکنون این گروه به یک تهدید جدی امنیتی مبدل شده­ است.

نیکولاس کی نمایندۀ ارشد ملکی ناتو در افغانستان در گفتگوی اختصاصی با رادیو آزادی در ماه اپریل گفت که، تهدیدِ جنگجویان وابسته به گروه دولت اسلامی در افغانستان باید جدی گرفته شود.

نیکولاس کی نماینده ارشد ملکی ناتو در افغانستان

او افزود: "در حال حاضر، حضور جنگجویان به بخش­‌های از [مناطق کوچک] محدود است. اما آن‌ها پایدار هستند و مسئول حملات تروریستی وحشیانه سرخط ­ساز علیۀ اهداف غیرنظامی در کابل و جاهای دیگر بوده ­اند."

مقام‌­ها مدعی اند که، در برابر جنگجویان داعش در افغانستان پیشرفت چشمگیر کرده­‌ اند. به گفتۀ میرزکوال برخی از خانواده‌­های آواره به چپه ­دره بازگشته اند و اینکه طالبان به سمت ولایت لغمان عقب نشینی کرده و نیروهای امنیتی افغانستان مناطق تحت کنترول آنان را اکنون در دست دارند.

اما زندگی دلسوز و خانواده­‌اش در اسدآباد چندان تغییر نکرده ­است. در کنار نگرانی در مورد مصونیت و معیشت خانواده‌­اش، او از بی ­بهره ماندن خود و خواهران و برادرانش از آموزش ناراحت است. او به رادیو آزادی گفت: "در آنجا پس از صنف ششم دختران اجازه ندارند درس بخوانند. دو، سه برادرم شاگرد مکتب بودند. اکنون نگرانم که آنان از مکتب دور می­مانند. آنان بی­ سرنوشت هستند."

دلسوز ۲

برای شنیدن گزارش لینک زیر را کلیک کنید.

هزاران آواره در شرق افغانستان در درگیری‌های تازۀ جنگجویان داعش و طالبان