مقامهای ارشد ایالات متحده و ناتو جنگجویان وابسته به گروهِ تروریستی دولت اسلامی در افغانستان را تهدیدِ جدی برای منطقه و غرب میدانند.
جنرال آستن اسکات میلر فرماندۀ امریکایی مأموریت ۴۱ کشوری زیر رهبری سازمان پیمان اتلانتیک شمالی، ناتو در افغانستان است.
او در جریان یک مباحثه با خبرنگاران افغان در پایان نشست دو روزۀ وزیران دفاع ناتو در بروکسل پایتخت بلجیم در ۲۷ جون داعش را یک سازمان خطرناک توصیف کرد و گفت که حضور جنگجویان وابسته به این گروه در افغانستان "مشکلی برای همه" است.
جنرال میلر در پاسخ به پرسشی رادیو آزادی که آیا جنگجویان گروه دولت اسلامی در افغانستان میتوانند به گونۀ بالقوه حملههای را در اروپا و ایالات متحده طرحریزی و اجرأ کنند، اینگونه پاسخ داد: "فکر میکنم که، یک گروه بسیار خطرناک هستند هم برای افغانستان و منطقه و هم برای اروپا و ایالات متحدۀ امریکا."
ینس استولتنبرگ منشی عمومی ناتو هم در جریان نشستِ دو روزه در بروکسل گفت که، خطر داعش در افغانستان باید جدی گرفته شود.
او در یک نشست خبری در بروکسل افزود: "داعش خلافتش را در عراق و سوریه از دست داد و آنها اکنون تلاش میکنند که خلافتشان را در افغانستان دوباره تأسیس کنند و ما باید از آن جلوگیری کنیم."
دیپلومات بریتانیایی نیکلاس کی در حال حاضر نمایندۀ ارشد ملکی ناتو در افغانستان است.
در مصاحبۀ با رادیو آزادی در بروکسل، او نیز بر اهمیت مبارزه جدی با داعش تأکید کرد و افزود:
"حضور شاخۀ خراسان داعش در افغانستان نه فقط در داخل افغانستان، بلکه به طور بالقوه در سطح بینالمللی یک تهدید و خطر است."
پولیس آسترالیا به روز سه شنبه، دوم ماه جولای از دستگیری سه مرد خبر داد و گفت که، آنان با الهام گرفتن از گروۀ دولت اسلامی قصد داشتند حملههای را بر چندین مکان در شهر سیدنی به شمول ساختمانهای وزارت دفاع و داخله، محکمهها، کلیساها و سفارتخانهها طرحریزی کنند.
- خطر برای غرب
به گزارش خبرگزاری اسوشیتد پرس، ایان مککارتنی، معاون کمیشنر پولیس فدرال آسترالیا، گفت که، یکی از این سه مرد، یک فرد مظنون ۲۰ ساله از زمان بازگشتش از لبنان به سیدنی از یک سال به اینسو زیر نظارت پولیس بودهاست.
در گزارش از قول مککارتنی آمدهاست که، انتظار میرود فرد مظنون به خاطر آمادهگی برای انجام اعمال تروریستی و رفتن به افغانستان به مقصد اجرای "فعالیتهای خصمانه به نمایندهگی از گروه دولت اسلامی" متهم شود.
این مقام پولیس آسترالیا گفتهاست که، اگر این مرد گنهکار شناخته شود به حبس ابد محکوم میشود.
در ماه جون، اسوشیتد پرس گزارش داد که، "دستکم هشت نفر در ایالات متحده بهخاطر وابستهگی با جنگجویان داعش در افغانستان دستگیر شدهاند."
در گزارش آمدهاست که، مارتین عزیزی یاراند یک مرد هجده سالۀ اهل تکزاس گفته بود که از جنگجویان داعش در افغانستان الهام گرفتهاست.
اسوشیتد پرس گفتهاست که، این مردِ متهم به حمله بر یک فروشگاه محلی در سال ۲۰۱۸ در ماه اپریل به ۲۰ سال زندان محکوم شد.
اسوشیتد پرس به نقل از یک مقام استخباراتی که نامش ذکر نشدهاست همچنین گفتهاست که، رحمت عقیلوف ۳۹ ساله از ازبکستان هم با جنگجویان داعش در افغانستان ارتباط داشت.
بر بنیاد گزارش، عقیلوف در سال ۲۰۱۷ موترش را به گروهی از رهگذران در شهر استکهلم پایتخت سویدن کوبانده بود.
- "نباید غلو کرد"
مایکل کوگلمن کارشناس امور جنوب آسیا در مرکز پژوهشی ویلسون در واشنگتن است.
او میگوید که ارزیابیهای ایالات متحده و ناتو در مورد داعش در افغانستان "در ماههای اخیر به طور قابل توجهی هشدار آمیزتر شدهاست."
کوگلمن افزود: "آنچه که در مورد گروه دولت اسلامی بسیار نگران کنندهاست، این است که، این گروه با وصف آنکه چندین سال از سوی نیروهای افغان و حملههای هوایی نیروهای ایالات متحده سخت ضربه خورده، اما هنوز هم مقاوم و نیرومند باقی ماندهاست."
با این حال، کوگلمن به رادیو آزادی گفت که، شورشیان طالبان هنوز هم یک تهدید جدیتر از داعش اند.
او افزود: "فکر نمیکنم که ما باید در بارۀ خطر گروه دولت اسلامی در افغانستان بر اساس دسترسی، منابع و قوت کلی غلو کنیم. طالبان همچنان یک تهدید جدیتر هستند."
سمیع یوسفزی یک روزنامهنگار آزادِ ساکن لندن است.
او در صحبت با رادیو آزادی گفت که، جنگجویان وابسته به گروه دولت اسلامی در افغانستان عمدتاً به سه دلیل با مشکل روبهرو هستند.
او افزود: "دولت افغانستان مخالف داعش است. طالبان با داعش مخالفت دارند. مشکل سوم داعش در افغانستان این است که این گروه در تقابل با فرهنگ و عقیدۀ مردم افغانستان قرار دارد."
داعش، افغانستان را ولایت خراسان میخواند.
این شاخۀ محلی گروه تندرو داعش در اوائل سال ۲۰۱۵ در منطقۀ مرزی در امتداد سرحد میان افغانستان و پاکستان اعلام موجودیت کرد.
دیری نگذشته بود که، جنگجویان این گروه به چندین منطقه در ولایت ننگرهار در شرق افغانستان در نزدیکی پاکستان رخنه کردند.
در اپریل ۲۰۱۷، اردوی ایالات متحده بزرگترین بمب غیر هستهای خود را که، مادر همه بمبها هم یاد میشود، بر شبکۀ از جنگجویان وابسته به داعش در ولسوالی دور افتادۀ اچین ننگرهار پرتاب کرد.
فعالیت این گروه برای مدتی سست شد اما، به طور کامل متوقف نشد.
در حال حاضر، مقامهای افغان در ولایت کنر، که در همسایهگی ننگرهار موقعیت دارد، میگویند که، بیش از ۴۰۰ نفر از جنگجویان مرتبط با داعش در مناطق کوهستانی ولسوالیهای چپه دره، مانوگی و سوکی حضور دارند.
در ماه می، عبدالستار ميرزکوال به راديو آزادی گفت که، این جنگجويان تلاش کردهاند تا يک دهلیز زمینی میان کنر و ولایت شمالشرقی بدخشان بسازند.
اما بهگفتۀ او، جنگجویان در این کارشان ناکام ماندهاند.
درست چند روز پس از این سخنان، الکساندر بورتنیکوف، رئیس سرویس امنیتی فدرال روسیه، در دیدارش از تاجکستان ادعا کرد که، نزدیک ۵،۰۰۰ جنگجوی وابسته به گروه داعش در مناطق مرزی در شمال افغانستان تجمع کردهاند.
بیشتر در این باره: نگرانی روسیه در مورد تحرکات داعش در مرز شمالی افغانستانبا این حال، برخی از ناظران معتقدند که، مسکو در مورد حضور داعش در افغانستان بزرگنمایی میکند عمدتاً به دو دلیل: توجیه تماسهایش با شورشیان طالبان، و یاددهانی به کشورهای آسیای مرکزی که، برای دفاع از خود به کمک روسیه نیاز دارند.
- حملههای سرخطساز
جنگجویان داعش مسئولیت چندین حملۀ مرگبار سرخطساز را در مناطق گوناگون افغانستان از جمله پایتخت کابل پذیرفتهاند.
در ماه اپریل، چند جنگجوی وابسته به داعش بر ساختمان هجده طبقهای وزارت مخابرات و تکنالوژی معلوماتی در کابل یورش بردند که در نتیجۀ آن هفت تن به شمول چهار غیر نظامی کشته شدند.
شورشیان طالبان در مناطق مختلف افغانستان از جمله در کنر و ننگرهار در شرق و همچنین زمانی در جوزجان در شمال این کشور درگیر نبردهای سخت شدهاند.
کوگلمن به این باور است که طالبان توانسته اند در برابر جنگجویان وابسته به داعش در افغانستان به گفتۀ او مؤثرانه بجنگند.
- تضمینهای مبارزه با تروریزم در هالۀ ابهام
در هفتمین دور گفتگوهای صلح در قطر، یکی از مسائل عمده ضمانتهای مبارزه با تروریزم از جانب طالبان است.
طالبان بر تعیین جدول زمانی برای خروج نیروهای بینالمللی از افغانستان تأکید کردهاند.
پرسش اصلی این است که وعدۀ طالبان که، گروههای تروریستی نخواهند توانست از خاک افغانستان علیۀ ایالات متحده و متحدانش استفاده کنند، چقدر میتواند قابل اعتماد و نظارت باشد.
با توجه به این نکته که شورشیان در زمان حاکمیتشان در سالهای دهۀ نود میلادی اسامه بن لادن بنیانگذار شبکۀ تروریستی القاعده را در افغانستان جای داده بودند.
نمایندۀ ارشد ملکی ناتو در افغانستان میگوید که، هر گونه تضمین در کار مبارزه با تروریزم از جانب طالبان باید قابل نظارت و اثبات باشد.
جزئیات در مورد این مسئله هنوز روشن نیست.
به تازهگی، مایک پامپیو وزیر خارجۀ ایالات متحده در سفر ناگهانیاش به افغانستان در کابل به خبرنگاران گفت، امیدوار است که تا پیش از اول ماه سپتمبر به یک توافق صلح با طالبان دست یافته شود.
بیشتر در این باره: امیدواری به سخنان اخیر وزیر خارجه امریکا در مورد صلح افغانستانجاوید کوهستانی تحلیلگر ارشد مسائل امنیتی در کابل به این باور است که، در میان طالبان در بارۀ بحث صلح اختلاف نظر دیده میشود.
او در صحبت با رادیو آزادی بیشتر گفت: "طالبان یکدست نیستند. اکنون از کنترول مخصوصاً پاکستان بیرون هستند و با کشورها، قدرتها و سازمانهای مختلف بینالمللی در تماس اند. بنابر این، در رسیدن به صلح یکمقدار پیچیدهگی وجود دارد."
نگرانی کوگلمن اما این است که، در هر گونۀ معاملۀ صلح با طالبان برخی از جنگجویان ناراضی این گروه شاید با جنگجویان وابسته به گروه داعش در افغانستان بیعت کنند.
او افزود: "در واقع، معاملۀ صلح با طالبان احتمال دارد داعش را قویتر و تلاش طالبان برای مبارزه با این گروه در افغانستان را دشوارتر سازد."