چین و پاکستان خواستار کاهش خشونتها و برقراری آتشبس بشر دوستانه در افغانستان شدند.
معینان وزارتهای خارجۀ این دو کشور دیروز سهشنبه (۱۷ سرطان) روی "تحکیم همکاریهایشان" با حکومت افغانستان در حمایت از روند صلح به رهبری و مالکیت افغانها نیز تأکید کردند.
آنها با معین وزارت خارجۀ افغانستان از راه دور در سومین دور گفتوگوهای راهبردیشان به بحث پرداختند.
بحثهای آنها با صدور اعلامیۀ مشترک تمام شد.
در بخشی از این اعلامیه که وزارت خارجۀ افغانستان دیروز پخشش کرد، آمده است، چین و پاکستان بر کاهش خشونتها و برقراری آتشبس تأکید کردهاند و از همکاریهایشان در روند صلح سخن گفته اند.
بل روجیو، تحلیلگر ارشد بنیاد دفاع از دموکراسیها که مرکزش در واشنگتن دیسی است، به همکاری صادقانۀ پاکستان به این روند شک دارد.
او دیشب به رادیو آزادی گفت: "پاکستان به گونۀ مشخص تا امروز از طالبان حمایت میکند. طالبان گروه نیابتی دولت پاکستان هستند. پاکستان بهخاطری از معاملۀ طالبان و ایالات متحده پشتیبانی میکند که این معامله بسیار به نفع طالبان است. طالبان به گونۀ مستقیم با حکومت افغانستان گفتوگو نخواهند کرد. آنها با یک هیئتی که ممکن مقامهای مرتبط به حکومت در آن شامل باشند، گفتوگو خواهند کرد. طالبان یقیناً در حکومت فعلی سهم نخواهند گرفت و نه هم قانون اساسی را احترام میکنند."
بر اساس اعلامیۀ مشترک افغانستان، پاکستان و چین، اسلامآباد و بیجنگ بر آغاز فوری مذاکرات بین افغانها و حفظ دستآوردهای حدود ۱۹ ساله نیز اصرار کردند.
برگزاری انتخابات، آزادی بیان، آزادی رسانهها و حقوق زنان از دستآوردهای بزرگِ پنداشته میشوند که پس از برچیده شدن رژیم طالبان در سال ۲۰۰۱ توسط نیروهای به رهبری ایالات متحده در افغانستان به دست آمدند.
در اعلامیۀ مشترک افغانستان، پاکستان و چین گفته شده، برای جلوگیری از ظهور مجدد تروریسم، سه کشور تأکید کردند که خروج نیروهای بینالمللی از افغانستان با در نظرداشت شرایط به گونۀ منظم و مسئولانه انجام شود.
- چین و پاکستان دنبال چی در افغانستان اند؟
عمر صمد، همکار ارشد شورای اتلانتیک مستقر در امریکا دیشب به رادیو آزادی چنین پاسخ داد: "فکر میکنم که چین و پاکستان هر دو خواهان ختم جنگ در افغانستان و حضور طالبان در ادارۀ جدید آینده در این کشور اند و میخواهند برنامههای خود را مطابق منافع که در افغانستان دارند، پیش ببرند. منافع چین بیشتر اقتصادی و استوار بر موضوعات مرتبط به تروریسم است. پاکستان از چند دهه به اینسو خواستار آنست که تا حد امکان در افغانستان نفوذ داشته باشد."
در گزارش وزارت دفاع ایالات متحده که در ماه جون منتشر شد، آمده است، حکومت چین هر دو، حکومت افغانستان و طالبان را در تلاشِ دخیل میکند که هدفش برقراری ثبات در منطقه است.
بر اساس گزارش پنتاگون، این اقدام چین، پرسونل و سرمایهگذاریهای آن کشور در برون را حفظ میکند و مرز غربیاش را از جنگجویان اویغور در امان نگه میدارد.
پنتاگون گفته است، پاکستان به گونۀ علنی از موافقتنامۀ ایالات متحده و طالبان به عنوان راهِ پایان بخشیدن به جنگ در افغانستان، حمایت کردهاست.
طالبان پس از امضای موافقتنامۀ آوردن صلح به افغانستان با ایالات متحده در ۲۹ فبروری در قطر، حملههای خود بر نیروهای امریکایی را متوقف کردند، اما از حمله بر نیروهای افغان دست نکشیدند.
بر بنیاد توافق ایالات متحده و طالبان، واشنگتن بر کاهش سربازان امریکایی از حدود ۱۲ هزار به ۸،۶۰۰ تن در افغانستان تا میانۀ ماه جولای توافق کرد.
اگر تمامی بخشهای توافق عملی شود، همۀ نیروهای بینالمللی، افغانستان را تا میانۀ سال ۲۰۲۱ ترک خواهند کرد.
اما مبادلۀ تا ۵ هزار زندانی طالبان در بدل رهایی حدود یک هزار زندانیِ حکومت افغانستان، کاهش خشونتها و آغاز گفتوگوهای بین افغانان از دیگر شرطهای پیش از خروج این نیروها است که تا کنون به گونۀ کامل تطبیق نشدهاست.