پیشرفت‌ها در روند صلح افغانستان در سال ۲۰۲۰

مذاکرات میان هیئت‌های امریکا و گروه طالبان در دوحه پایتخت قطر. February 26, 2019

امضای موافقتنامۀ " آوردن صلح به افغانستان" میان امریکا و طالبان در ۲۹ ماه فبروری از رویداد‌های مهم در سال۲۰۲۰ در پیوند به روند صلح افغانستان بود.

این موافقتنامه را زلمی خلیلزاد نمایندۀ ویژۀ ایالات متحده برای صلح افغانستان و ملا عبدالغنی برادر رئیس دفتر سیاسی طالبان در دوحۀ قطر امضا کردند به امید آنکه جنگ طولانی در افغانستان را به پایان برسانند.

امضای توافق آوردن صلح به افغانستان میان امریکا و گروه طالبان در دوحه پایتخت قطر February 29, 2020

در مراسم امضای موافقتنامه، مایک پومپئو وزیر خارجۀ ایالات متحده نیز حضور داشت.

پمپئو آن روز را تاریخی خواند: "امروز برای ایالات متحده و مردمش یک روز تاریخی است. ما امروز به سَمت صلح و صلح واقعی در افغانستان گامی قاطع برمی داریم."

مایک پمپئو وزیر خارجه امریکا حین سخنرانی در مراسم امضای توافقنامه آوردن صلح به افغانستان میان امریکا و طالبان در دوحه 29feb2020

پمپئو افزود که اگر طالبان بر اساس موافقتنامه به تعهداتش عمل کنند، امریکا نیروهایش را ظرف چهارده ماه پس از امضای توافق از افغانستان بیرون خواهد کرد.

کاهش خشونت و مبارزه طالبان با تروریزم به طوری که از خاک افغانستان علیه امنیت امریکا و متحدانش استفاده نشود، از موارد عمده‌ای موافقتنامه است.

ملا عبدالغنی برادر

ملا برادر در سخنرانی مختصرش در مراسم، توافق صلح با امریکا را یک موفقیت خواند:
"مذاکرات و توافق کامیاب میان امارت اسلامی افغانستان و امریکا به نفع ملت مجاهد افغانستان و جهان و یک اقدام مثبت است. به همه مبارکباد می‌گویم."

گفت‌وگو‌ها میان امریکا و طالبان ۱۶ ماه طول کشید و در این مدت خلیل‌زاد چندین بار به کابل سفر کرد. او سفر‌های به پاکستان، هند، روسیه، ازبکستان، بلجیم و برخی کشور‌های دگر هم انجام داد.

این گفت‌وگوها فراز و نشیب‌های زیادی را تجربه کرد و یک بار نزدیک به ۵ ماه متوقف شد و این زمانی بود که حملۀ انتحاری مرگبار در ۵ ماه سپتمبر سال ۲۰۱۹ در منطقۀ شش درک کابل، دونالد ترمپ رئیس جمهور فعلی ایالات متحده را سخت خشمگین ساخت. در آن حمله ۱۲ تن به شمول یک سرباز امریکایی کشته شدند و مسئولیتش را طالبان پذیرفتند.

دونالد ترمپ رئیس جمهور ایالات متحده امریکا

ترمپ پس از آن حمله، گفت‌وگوها را لغو اعلام کرد: "گفت‌وگو‌ها از بین رفت، از بین رفت، بنابر برخی از نگرانی‌ها از بین رفت، آنها فکر می‌کردند که مردم را بکشند، موقف خوب در میز مذاکره به دست می‌آورند."

توقف گفتگو‌های صلح ، سبب نا امیدی مردم افغانستان نسبت به روند صلح شد.

اما ایالات متحده موقفش را در برابر طالبان دوباره نرم ساخت و گفت‌وگو‌ها را با این گروه در ۲۰ ماه جنوری سال ۲۰۲۰ از سر گرفت و دو طرف بالاخره به توافق نهایی دست یافتند.

همزمان با مراسم امضای موافقتنامه در قطر، اعلامیۀ مشترک میان ایالات متحده و جمهوری اسلامی افغانستان در کابل صادر شد.

در مراسمی به این مناسبت مارک اسپر وزیر دفاع وقت ایالات متحده و ینس استولتنبرگ منشی عمومی ناتو اشتراک کرده بودند.

مقام‌های افغان امریکا و سرمنشی ناتو در جریان کنفرانس در رابطه به صدور اعلامیه مشترک در کابل

رئیس جمهور محمد اشرف غنی در آن مراسم گفت که مذاکرات حکومت افغانستان با طالبان گسترده تر و همه جانبه خواهد بود: "اجندای بحث‌های ما با طالبان نسبت به بحث‌های آنها با ایالات متحده وسیعتر خواهد بود. آن‌ها برای بحث در بارۀ روابط خود با حامیان دولتی و غیردولتی‌شان آماده باشند."

رهایی تا به پنج‌هزار زندانی طالبان و آغاز مذاکرات بین افغانان در دهم ماه مارچ سال ۲۰۲۰ نیز بخشی از توافق امریکا و طالبان بود.

تأخیر در رهایی زندانیان طالبان سبب شد که آغاز مذاکرات شش ماه عقب افتد.

حکومت افغانستان در اوائل تأکید کرد که زندانیان این گروه را بدون قید و شرط آزاد نمی‌کند. این موقف حکومت اندکی باعث نارضایتی مقام‌های امریکایی شد.

پس از مدتی جر و بحث و سفر وزیر خارجۀ ایالات متحده به کابل، حکومت افغانستان روند رهایی زندانیان طالبان را آغاز کرد.

رهایی شماری از زندانیان گروه طالبان از زندان پلچرخی

۴۶۰۰ زندانی در چند مرحله از بند حکومت آزاد شدند اما برای تصمیم در بارۀ رهایی ۴۰۰ زندانی به گفتۀ حکومت "زندانیان خطرناک" لویه جرگه مشورتی صلح فرا خوانده شد.

جرگه در قطعنامۀ ۲۵ ماده‌ای که توسط عاطفه طیب منشی جرگه خوانده شد با رهایی صد‌ها زندانی باقی ماندۀ طالبان توافق کرد: "جرگه به مقصد رفع موانع جهت آغاز مذاکرات صلح، قطع خونریزی و رعایت مصلحت و خیر عام، رهایی تعداد چهارصد تن از زندانیان مورد نظر طالبان را تأیید می‌کند."

برگزاری لویه جرگه مشورتی صلح در کابل 7 8 2020

لویه جرگه مشورتی صلح با اشتراک ۳۴۰۰ مرد و زن در ماه آگست در کابل برگزار شد.

رئیس جمهور غنی سپس فرمان رهایی صد‌ها زندانی دگر طالبان را امضا کرد. او پیشتر گفته بود که ۴۰۰ زندانی طالبان را به دلیل ارتکاب جرایم سنگین رها نمی‌کند و در این باره لویه جرگه باید تصمیم بگیرد.

طالبان هم در چند مرحله حدود یک هزار زندانی حکومت را از بند رها کردند.

سرانجام مذاکرات بین افغانان پس از تکمیل شدن روند مبادلۀ زندانیان، طی مراسمی در ۱۲ ماه سپتمبر در دوحۀ قطر افتتاح شد.

افتتاحیه مذاکرات میان افغان‌ها در دوحه 12.9.2020

عبدالله عبدالله رئیس شورای عالی مصالحۀ ملی افغانستان و برخی مقام‌های دگر حکومت کشور در کنار هیئت مذاکره کننده دولت در مراسم اشتراک کرده بودند.

مراسم افتتاحیه مذاکرات بین‌الافغانی در قطر 12.9.2020

عبدالله در سخنرانی‌اش ابراز امیدواری کرد که مذکرات با موفقیت به پیش رود و افغان‌ها به صلح دایمی دست یابند: "خداوند بزرگ مذاکرات صلح میان جمهوری اسلامی افغانستان و تحریک طالبان را به کامیابی برساند زیرا این امید مردم ملت ما است."

برخی از اعضای مذاکره کننده گروه طالبان در جریان مراسم افتتاحیه مذاکرات بین‌الافغانی در دوحه قطر 12.9.2020

ملا عبدالغنی برادر معاون گروه طالبان و رئیس دفتر سیاسی این گروه در دوحۀ قطر در مراسم گفت که به هدف دریافت راه حل سیاسی برای بیش از چهل سال جنگ در افغانستان گردهم آمده اند: " خرسندم که به هدف پایان معضلۀ چهل سالۀ افغانستان و ایجاد یک نظام اسلامی اشتراک کنندۀ مراسم افتتاحیه مذاکرات بین افغانان هستیم."

با وصف افتتاح مذاکرات در دوحه قطر، هزاران کیلومتر دورتر در افغانستان اما خشونت‌ها کاهش نیافت.

طالبان طبق توافق ۲۹ فبروری، از حمله به نیروهای امریکایی دست کشیدند اما به حمله‌های خود به نیروهای افغان ادامه دادند.

انفجار در کابل Dec. 20, 2020

گروه‌های تماس هیئت‌های مذاکره کنندۀ دولت افغانستان و طالبان پس از حدود سه ماه بحث، در بارۀ طرزالعمل کاری مذاکرات در دوم ماه دسمبر به توافق رسیدند.

نادر نادری عضو هیئت مذاکره کنندۀ دولت افغانستان می‌گوید: "طرزالعمل مذاکرات صلح افغانستان نهایی شده است و یک کمیتۀ کاری دو طرف به کارش آغاز می‌کند."

هیئت‌های مذاکره کنندۀ دولت افغانستان و طالبان سپس به بحث در بارۀ اجندای مذاکرات پرداختند ، اما دیری نگذشته بود که آن‌ها در ۱۲ دسمبر در گفت‌وگو‌های‌شان وقفۀ سه هفته‌ای اعلام کردند.

به دنبال این اعلام، هیئت دولت افغانستان به کابل بازگشت و یک هیئت طالبان به رهبری ملا عبدالغنی برادر به پاکستان رفت.

حمدالله محب مشاور امنیت ملی افغانستان در تویتی در ۱۲ ماه دسمبر گفت که مراحل بعدی گفت‌وگو‌های صلح در داخل کشور دنبال شود. سپس رئیس جمهور محمد اشرف نیز خواست که مذاکرات صلح در افغانستان به پیش برده شود.

بیشتر در این باره: اشرف غنی ولایت کندهار را برای دور بعدی مذاکرات صلح به طالبان پیشنهاد کرد


اما ذبیح الله مجاهد سخنگوی طالبان گفت که تصمیم در بارۀ محل برگزاری مذاکرات به هیئت‌های مذاکره کننده ارتباط می‌گیرد.

انتظار می‌رود این مذاکرات در ۵ ماه جنوری سال ۲۰۲۱ از سر گرفته شود.

مردم در افغانستان امیدوار اند که در سال نو میلادی شاهد آتش‌بس و توافق صلح در کشور باشند.

مقام‌های ایالات متحده در ماه نومبر گفتند که شمار نیروهای امریکایی در افغانستان تا اواسط ماه جنوری از ۴۵۰۰ تن به ۲۵۰۰ تن کاهش خواهد یافت.

جو بایدن رئیس جمهور منتخب امریکا

قرار است جو بایدن رئیس جمهور منتخب ایالات متحده در ۲۰ ماه جنوری مراسم تحلیف را به جا آورد.

دونالد ترمپ گفته بود که جنگ‌های بی‌پایان را به پایان خواهد رساند. حال بسیاری‌ها منتظر اند ببینند که جو بایدن به عنوان چهل و ششمین رئیس جمهور امریکا طولانی‌ترین جنگ تاریخ آنکشور در افغانستان را چگونه به پایان خواهد برد.