نگرانی‌ها از افزایش حمله‌های داعش در افغانستان، آیا جنگ جدیدی در راه است؟

به دنبال خروج نیروهای امریکایی از افغانستان، طالبان گفتند که جنگ طولانی در این کشور به پایان رسیده.

اما با افزایش حملات شاخۀ ولایت خراسان وابسته به گروه تندرو دولت اسلامی در نقاط مختلف افغانستان، آیا جنگ جدیدی آغاز شده؟

پس از سقوط حکومت افغانستان به دست طالبان در پانزدهم ماه اگست، شاخۀ ولایت خراسان وابسته به گروه داعش مسئولیت چندین حملۀ خونین، در آخرین مورد هم حمله بر یک مسجد شیعیان در قندهار، را پذیرفته.

در حملۀ پانزدهم اکتبر نزدیک به پنجاه نفر کشته و حدود ۷۰ نفر دیگر زخمی شدند.

شوکت علی از باشندهای قندهار است. او به رادیو آزادی گفت که فرزندش در این رویداد زخمی شده: "پسرم چند دقیقه پیش یکبار به هوش آمد گفت وقت ادای نماز بودیم که یکبار فیر شد. من رفتم دروازه را بسته کنم دیدم که در صحن مسجد بمب‌های دستی انداخته می‌شد و فیر می‌شد. بعد گفت در داخل مسجد که رسیدیم انفجار شد."

اکنون شوکت علی از حکومت طالبان می‌خواهد که امنیت را برقرار کنند و نگذارند که مردم عادی قربانی شوند.

تصاویر پس از انفجار در مسجد شیعه ها در قندهار

این دومین حملۀ مرگبار از زمان خروج نیروهای بین‌المللی از افغانستان بود.

در هشتم اکتبر در ولایت کندز هم در حملۀ مشابه بر یک مسجد شیعیان در جریان ادای نماز جمعه ده‌ها نفر کشته و زخمی شدند که مسئولیتش را داعش پذیرفت.

حکومت طالبان قبلاً سعی کرده که تهدید داعش را کم اهمیت جلوه دهد و گفته که برای سرکوب این گروه اقداماتی اتخاذ شده.

اما افزایش حملات گروه وابسته به داعش بسیاری از افغان‌ها را نسبت به آینده این کشور نگران کرده است.

بریالی بهادر باشندۀ شهر چاریکار ولایت پروان به رادیو آزادی گفت: "داعش یک خطر جدی به تمام افغانستان است، حتی برای کشورهای همسایه. بخاطریکه داعش در حال سربازگیری در افغانستان است و نفوذ بیشتری نسبت به گذشته دارد، چون حالا امنیت در کشور خوب نیست. ما حالا از این وضعیت بسیار نگران هستیم."

شمیلا مشعل بیگی باشنده ولسوالی حصه اول ولایت کاپیسا است.

شمیلا می‌گوید که حضور داعش و ادامه جنگ در افغانستان، در کنار افزایش خشونت‌ها مشکلات شغلی و اقتصادی را هم به بار می‌آورد: "ما حتی نگران زنده ماندن خود هستیم. فعلاً نه کار نه شغل هیچ چیز نیست. وضعیت بدتر از چیزی است که تصور می‌شود. زنان افغانستان نگران هر گروه تروریستی در منطقه هستند به خصوص داعش."

مسجد سید آباد در شهر کندز پس از حمله انتحاری

حملات داعش علیه طالبان و غیرنظامیان افغان در دو ماه گذشته بیشترین قربانی را از مردم عادی گرفته.

اخیراً یک فعال مدنی در ننگرهار در شرق افغانستان کشته شد که شاخه ولایت خراسان داعش مسئولیتش را گرفت.

ننگرهار که در امتداد مرز طولانی با پاکستان واقع شده، اخیراً مرکز درگیری میان طالبان و جنگجویان وابسته به داعش بوده است.

یکی از باشنده‌های ننگرهار که به دلیل تهدیدات امنیتی نخواست نام و حتی صدایش در گزارش پخش شود به رادیو آزادی گفته است که حملات داعش در آن ولایت پس از به قدرت رسیدن طالبان افزایش یافته.

او اضافه کرده که بر اثر این حملات روزانه دو تا سه نفر در این ولایت کشته می‌شوند.

شاخۀ ولایت خراسان داعش در اوایل سال ۲۰۱۵ در ننگرهار ظهور کرد و فعالیت‌هایش به سرعت در ولایت‌های کنر و جوزجان هم گسترش یافت.

این گروه در سال ۲۰۱۶ در عملیات نظامیان امریکا و افغان تضعیف شد.

اما حالا دوباره فعال شده و به تهدید جدی برای امنیت افغانستان مبدل شده.

کارشناسان می‌گویند که با نبود حضور نیروهای خارجی در افغانستان و آزادی صدها زندانی داعش از زندان‌ها در این کشور، این گروه تندرو اسلامگرا دوباره تقویت شده است.

اندرو ماینز محقق گروهای تندرو در پوهنتون جورج واشنگتن به گندهارا صفحۀ زبان انگلیسی رادیو آزادی گفته است که اگر از حملات گروه وابسته به داعش در افغانستان جلوگیری نشود در ماه‌های آینده، مرگ، ویرانی و آوارگی ده‌ها هزار افغان را در پی خواهد داشت.

افراد طالبان در یک بلاک زندان پلچرخی در کابل

به باور ماینز اعضای وابسته به گروه داعش که در تابستان امسال به صورت ناخواسته هنگام ورود طالبان در کابل از زندان‌ها آزاد شده اند، ممکن است که مسئول حملات اخیر در افغانستان باشند.

به گفته کارشناسان، شاخۀ ولایت خراسان گروه داعش در تلاش ایجاد اختلافات فرقه‌‌ای در افغانستان است تا حکومت طالبان را به چالش مواجه کند.

جیکوب زین یکی از اعضای ارشد بنیاد جیمز تاون در واشنگتن می‌گوید که در صورت بی‌ثباتی افغانستان مشروعیت طالبان زیر سؤال می‌رود که از دید او با تضعیف حکومت طالبان زمینه برای فعالیت داعش فراهم می‌شود.

کارشناسان معتقد اند که طالبان در افغانستان برای تبدیل شدن از یک گروه شورشی به یک حکومت با آزمون دشوار رو‌به‌رو هستند.

تاکنون هیچ کشوری جهان طالبان را به رسمیت نشناخته است.

از سوی دیگر، طالبان با خطر سقوط اقتصاد و نیز بحران ویرانگر بشری رو‌به‌رو هستند.

در بعد امنیتی، جنگجویان داعش برای حکومت طالبان به گفته خودشان یک دردسر است.

امیرخان متقی سرپرست وزارت خارجه طالبان در افغانستان در گفت‌وگویی با خبرگزاری اناتولی ترکیه به حملات اخیر داعش در افغانستان اشاره کرد و گفته این گروه فاقد قدرت نظامی است، اما تلاش می‌شود که دولت فعلی برایش ضعیف نشان داده شود.

او افزود: "داعش در افغانستان کدام مرکز ندارد، اما برایش تبلیغات صورت می‌گیرد که حکومت کنونی افغانستان برایش ضعیف نشان داده شود. فشارها بر حکومت از بیرون زیاد می‌شود و داعش از این فشارها مورال می‌گیرد."

به نظر می‌رسد که همین اکنون هم داعش در برخی از ولایت‌های افغانستان می‌خواهد که حضورش را تحکیم بخشد.

در شانزدهم اکتبر یک منبع در ولایت جوزجان، که به دلیل حساسیت موضوع نخواست نامش در گزارش ذکر شود، به رادیو آزادی گفته بود که افراد وابسته به داعش بیرق سیاه‌شان را بر بالا حصار شهر آقچه و قرارگاه منسوب به "آق محمد قوماندان "برافراشته بودند، اما طالبان بیرق داعش را پایین کردند.

در مجموع، داعش تهدیدی برای مردم عادی است که در حال حاضر هم به مشکلات امنیتی، گرسنگی و آوارگی سر دچار اند.

طالبان پیش از این گفته اند که داعش را در افغانستان نابود می‌کنند.

اما حالا مشخص نیست که طالبان تا چه حد توانایی سرکوب این گروه تندرو اسلامگرا و برقراری امنیت سرتاسری در افغانستان را دارند.