کمیسیون ایالات متحده امریکا در امور آزادی مذهبی در جهان٬ می‌گوید که بیش از نیمی از ۸۰ فرمان صادر شده در دو سال گذشته از سوی طالبان به طور مستقیم محدودیت‌های شدید را بر زنان افغان اعمال کرده است.
این کمیسیون با نشر گزارش سال ۲۰۲۳ خود٬ زیر نام «آزادی مذهبی و حقوق زنان در افغانستان» به روز چهارشنبه گفته با آن‌که حکومت طالبان مدعی است که زنان افغان مطابق شریعت اسلام از حقوق‌شان برخوردار هستند، اما محدودیت‌ها بر آموزش، اشتغال و آزادی‌های آن‌ها سبب شده که زنان نتوانند بر اساس تفسیر خود شان از دین زندگی کنند.
در این گزارش آمده که این فرمان‌ها مستقیماً توسط هبت‌الله اخندزاده رهبر طالبان صادر شده است.
تصویر منسوب به ملا هبت الله رهبر گروه طالبان
در بیش از دو سال حاکمیت طالبان دختران بالاتر از صنف ششم حق رفتن به مکتب و پوهنتون را ندارند، فعالیت‌شان در بسیاری اداره‌های دولتی و همه اداره‌های غیر دولتی و آرایشگاه‌ها ممنوع بوده و حق رفتن به حمام‌های زنانه، تفریح، ورزش و سفر به تنهایی را ندارند.
یک دانش آموزش صنف یازدهم که بخاطر حساسیت موضوع نخواست نام‌اش در گزارش گرفته شود به رادیو آزادی گفت ادامه محرومیت‌ها بر حقوق زنان و دختران او را نسبت به آینده‌اش نگران ساخته است:
"قانون این را حکم نمی‌کند که ما از همه چیز محروم باشیم، از درس خواندن و از کار کردن، ما این رقم ادامه داده نمی‌توانیم، نیاز داریم که درس بخوانیم، نباید این رقم بی‌سرنوشت باشیم و آینده ما نامعلوم باشد، باید یک کاری شود."
کمیسیون ایالات متحده امریکا در امور آزادی های مذهبی بین المللی در ادامه به وخامت شرایط آزادی مذهب در افغانستان در دو سال پس از تسلط طالبان نیز پرداخته است.
بر اساس این گزارش، طالبان پس از به قدرت رسیدن در اگست ۲۰۲۱ از طریق یک سلسله فرمان‌ها، دساتیر و مکتوب‌ها به طور سیستماتیک آزادی مذهبی همه افغان‌ها به شمول آنانی‌که تفسیر متفاوتی از اسلام دارند را محدود کرده و تفسیر شدیدی از مذهب سنی را تطبیق می‌کنند.
در این حال یکی از عالمان اهل تشیع به شرط افشا نشدن نام‌اش با اشاره به وضع محدودیت‌ها بر مراسم ماه محرم امسال در افغانستان به رادیو آزادی گفت آینده مذهبی شیعه‌یان در افغانستان با چالش و مخاطره مواجه است. او به رادیو آزادی می‌افزاید:
"این مسئله می‌تواند آینده را برای شیعیان در افغانستان تاریک و نامعلوم جلوه دهد و آینده مذهبی را به چالش و مخاطره مواجه کند، حرف از آزادی برنامه‌ها [محرم] و عدم محدودیت [مذهبی] بلند می‌شود، ولی در عمل دیده می‌شود که خبری از آن آزادی‌ها نیست."
حکومت طالبان بر گشت‌وگذار گروهی، برپایی اجتماعات بزرگ و برگزاری مراسم در برخی مساجد و تکیه‌خانه‌ها از سوی عزاداران اهل تشیع ماه محرم امسال بخاطر به‌گفته آن‌ها تأمین امنیت محدودیت وضع کرده بود.
شورای علمای شیعۀ افغانستان نیز از عزاداران ماه محرم خواسته بود که در روزهای محرم از برنامه‌های عزاداری در جاده‌ها و و گشت‌وگذار گروهی خودداری کنند.
سیک ها و هندو های افغانستان نیز همواره از بد رفتاری ها و ترس از حملات تروریستی شکایت داشته و بسیاری از آنان افغانستان را ترک کرده اند
خواستیم در مورد ادعاهای کمیسیون ایالات متحده امریکا در امور آزادی مذهبی بین‌المللی از بلال کریمی معاون سخنگوی حکومت طالبان بپرسیم، او به پرسش‌های رادیو آزادی در این مورد پاسخ نداد. اما پیش از این مقام‌های حکومت طالبان همواره تأکید کرده اند که آزادی‌های مذهبی در افغانستان پابرجاست.
از سوی هم مینه رفیق٬ فعال حقوق بشر می‌گوید آزادی مذهبی جز حقوق بشری است که باید در افغانستان تأمین و به زنان هم اجازه زنده‌گی کردن داده شود:
"اصلاً نمی‌توانیم مسئله دین و مذهب را از حقوق بشری جدا بسازیم، در افغانستان همیشه شیعه و سنی مذهب داشته ایم آزادی مذهبی حق بشری‌شان است که باید برای‌شان داده شود، وضعیت همه در افغانستان خراب است، بخصوص از خانم‌ها، حقوق زنان کاملاً پامال است و اجازه زنده‌گی کردن از شان گرفته شده است."
کمیسیون ایالات متحده امریکا در امور آزادی مذهبی بین‌المللی به وزارت خارجه امریکا توصیه کرده که افغانستان را به‌عنوان کشور مورد نگرانی خاص در آزادی‌های مذهبی به دلیل شرکت در نقض سیستماتیک، مداوم و فاحش آزادی مذهبی معرفی کند.
این درحالی‌ست که پیش از این گزارش‌های از تأکید بر آموزش فقه حنفی بجای فقه جعفری و عدم استفاده از آن در محاکم و همچنان وضع محدودیت‌ها بر مراسم ماه محرم شیعه‌یان واکنش‌های را مبنی بر وضع محدودیت‌های مذهبی در پی داشته است، اما طالبان این ادعا ها را نپذیرفته اند.