امروز نهم حوت، روز ملی نیروهای امنیتی و دفاعی نظام جمهوری پیشین افغانستان است. این روز در سال ۲۰۱۷ از سوی محمد اشرف غنی، رئیس جمهور پیشین افغانستان نام‌گذاری شده بود.
این روز درحالی فرار رسیده که خبری از تجلیل آن در افغانستان نیست و شماری از سربازان پیشین از شرایط بد زندگی‌شان شکایت دارند.
یک سرباز پیشین زن که نمی‌خواهد نظر به مشکلات امنیتی نامش در گزارش گرفته شود، در مورد مشکلات خود به رادیو آزادی گفت:
"مه خودم یک سرباز بودم و در دولت کار می‌کردم، از وقتی که طالبان آمده اصلاً من جرأت نکردم که از خانه بیرون شوم، خودم نان‌آور خانه بودم متاسفانه هیچ کاری از دستم نمی‌آید و همین قسم بی‌روزگار در خانه هستیم، خیر ببینند همسایه‌ها یک مقدار کم نان و یک خرجی می‌آورند به ما کمک می‌کنند، قرضدار و افگار شدیم."
تعدادی از سربازان اردوی پیشین افغانستان
یک سرباز پیشین دیگر هم که نخواست نامش در گزارش گرفته شود گفت، بعد از حاکمیت دوبارۀ طالبان در شرایط بسیار دشوار زندگی می‌کند:
"ما به وطن و مردم خود خدمت کردیم، از حقوق مردم خود دفاع کردیم و حال هم هر کاری باشد، چه مزدورکاری و چه کار دیگری می‌کنیم."
به گفتۀ این سربازان پیشین، در زمان نظام جمهوری پیشین از این روز به سطح ملی بزرگداشت می‌شد و تمام سربازان از سوی مردم مورد تشویق و تقدیر قرار می‌گرفتند.
هرچند اکنون از این روز در داخل افغانستان گرامی داشت نمی‌شود، اما شماری از نظامیان بیرون از کشور و دور از وطن به یاد سربازان پیشین از این روز به گونۀ آنلاین تجلیل کردند.
این درحالیست که هنوز هم از شکنجه و بازداشت سربازان پیشین گزارش می‌شود.
جبهۀ آزادی افغانستان، یک گروه مسلح مخالف حکومت طالبان با نشر اعلامیه‌ای در مورد نهم حوت روز ملی نیروهای امنیتی و دفاعی نظام پیشین افغانستان گفته است، در دو و نیم سال گذشته، نیروهای دفاعی و امنیتی در گوشه و کنار کشور با شکنجه، قتل، زندانی شدن، تبعید و حتی مهاجرت اجباری و بی‌احترامی از سوی نیروهای حکومت طالبان روبه‌برو بوده اند.
ادعاهایی که همواره از سوی حکومت طالبان رد شده است، اما رادیو آزادی بارها برخی موارد آن را به نقل از خانواده‌ها و بستگان نظامیان پیشین گزارش کرده است.
اجمل عمر شینواری، سخنگوی نیروهای امنیتی و دفاعی نظام جمهوری پیشین
در همین حال اجمل عمر شینواری، سخنگوی نیروهای امنیتی و دفاعی نظام جمهوری پیشین به رادیو آزادی گفت:
"اکنون بیشتر از همه نظامیان با بزرگترین تهدید مواجه اند، بدبختانه در بیشتر از دو و نیم سال اخیر ما شاهد قربانی شدن، ترور، توهین، شکنجه، و زندانی کردن شماری از نظامیان بودیم."
این درحالیست که دفتر معاونت سازمان ملل متحد در افغانستان (یوناما) در ماه اسد سال جاری در گزارشی ادعا کرد که بعد از حاکمیت دوبارۀ طالبان بیش از ۸۰۰ قضیه نقض حقوق بشری نظامیان و کارمندان نظام پیشین را ثبت کرده که شامل قتل فراقانونی، بازداشت خودسرانه، لت و کوب، بدرفتاری، ناپدید شدن اجباری و تهدید می‌شود.
اما ذبیح‌الله مجاهد، سخنگوی حکومت طالبان در آن زمان این گزارش یوناما را رد کرده بود.
بر اساس آمار ارائه شده از سوی سیگار شمار نظامیان و نیروهای امنیتی و دفاعی پیشین افغانستان ۳۵۰هزار تن بود که با حاکمیت دوبارۀ طالبان در آگست ۲۰۲۱ منحل شد.