شماری دانش آموزان دختر بالاتر از صنف ششم و برخی استادان مکاتب میگویند، بعد از ممنوعیت مکتب رفتن برای دختران بالاتر از صنف ششم از سوی حکومت طالبان، موفق نشدند تابلت فولیک اسید دریافت کنند.
آنان میگویند استفاده کردن این تابلتها تغییرات مثبت در بدن شان آورده بود.
تابلت فولیک اسید افزون بر دیگر کاربردهایش در دنیای طبابت، برای پیشگیری از کمخونی ناشی از عادت ماهوار زنان و دختران هم کمک میکند.
یک دانش آموز دختر که نخواست از او در گزارش نام ببریم گفت:
" از وقتیکه مکتبهای ما نیست از آن تابلتها استفاده نمی کنیم بعضی عراض و علایم است که به خود می بینیم، در دوران عادت ماهوار مثلا سرگیجی میداشته باشیم، یا مثلا یک پرده سیاه پیش چشم ما میاید یا لبان ما زیاد خشک می شود، زیاد ضعیفی میکنیم".
تابلتهای فولیک اسید پیش از اینکه دختران بالاتر از ثنف شسم از رفتن به مکتب محروم شوند از سوی وزارت صحتعامه به همکاری وزارت معارف به دانش آموزان دختر و استادان شان بگونه رایگان داده میشد.
یک تن از استادان زن در یکی از مکاتب ولایت هرات نیز که نخواست نامش در گزارش ذکر شود از تلاش برای دریافت این تابلت از طریق کلنیکهای دولتی بعد از بسته شدن مکاتب دخترانه بالاتر از صنف ششم از سوی حکومت طالبان به رادیو آزادی گفت:
" خودم شخصا از یک کلنیک دولتی گرفتم و طرف یک ماه آن تابلیت را استفاده کردم تابلت فولیک اسید و خیلی نتایج مثبت داد و خیلی تغییرات آمد به وجود من چون خودم از اشخاصی بودم که نیازمند فولیک اسید بودم، بعد از آنکه آن تابلت تمام شد دوباره که مراجعه کروم نتوانستم همان گُولی را باز من به دست بیاورم".
شماری از داکتران متخصص به این باور اند بیشتر زنان و دختران به دلیل عادت ماهوار با کمخونی مواجه می شوند که استفاده تابلت فولیک اسید برای آنان ضروری است.
داکتر عاطفه بارکزی متخصص بخش نسایی ولادی میگوید در صورت کم خونی ناشی از عادت ماهوار در زنان و دختران سبب ایجاد اختلالات عصبی، بدخلقی، بیخوابی، گیز گیز کردن یا سوزنک سوزنک شدن پاها، سندروم بی قراری پاها و قاشقی شدن ناخنها و برخی مشکلات دیگر می شود.
او در موردچگونه اتفاق افتادن این مشکلات در بدن زنان به رادیو آزادی گفت:
" کمخونی به کمبود هموگلوبین خون یا پایین بودن سطح هیموگلوبین خون یا حجرات سرخ خون گفته می شود، کمبود اینها باعث میشود تا تبادلهای آکسیجن بین خون و انساج به مشکل بربخورد و کاربندای اکساید ممکن است ذخیره بماند و آکسیجن کاملی به شخص منتقل نشود".
داکتر عاطفه بارکزی تاکید دارد به دلیل سلامت زنان و دختران در درازمدت بهتر است تابلتهای فولیک اسید را خود بامشوره داکتر متخصص از بازار تهیه کرده و مصرف کنند.
خواستیم از شرافت زمان سخنگوی وزارت صحت عامه حکومت طالبان در مورد برنامه و چگونگی توزیع این تابلتها به زنان و دختران بعد از ممنوعیت مکاتب دختران بالاتر از صنف ششم به پرسیم اما او تا زمان نشر این گزارش به پرسشهای رادیو آزادی پاسخ نداد.
فیروزالدین فیروز وزیر صحت عامه نظام جمهوری پیشین در سال ۱۳۹۷ تعداددختران و زنان افغان که به کمخونی مواجه اند را ۴۰ فیصد گفته بود.
آگاهان امور صحی یکی دیگر از دلایل شایع کمخونی نزد زنان و دختران افغان را فقر اقتصادی و نداشتن تغذیهای مناسب عنوان میکنند.
این درحالیست که بر بنیاد گزارشهای سازمانهای حقوق بشری بین المللی اکنون افغانستان با بحران شدید اقتصادی مواجه است.
پس از وضع ممنوعیت و محدودیت بر کار زنان در بسیاری از ادارات دولتی و همه ادارات خصوصی بشمول موسیات بین المللی و دفاتر سازمان ملل از سوی حکومت طالبان بسیاری از این موسسات فعالیتهای خود در افغانستان یا کاهش دادند و یا متوقف کردند.
پس از آن دسترسی مردم بخصوص زنان، دختران و اطفال به خدمات صحی کاهش یافته است.