امروز ۴ اپریل برابر به روز جهانی آگاهی از ماین و کمک به ماین پاکی است. این درحالیست که افغانستان هنوز هم با خطر جدی ماین‌ها و مهمات جنگی به جا مانده از چندین دهه جنگ دست و پنجه نرم می‌کند.
مسئولان سازمان مبارزۀ افغانان علیه ماین میگویند، دو سوم ۴۰۱ ولسوالی افغانستان آلوده به ماین اند و قربانی گرفتن ماین‌ها از غیرنظامیان افزایش یافته است.
شهاب حکیمی، مسئول این سازمان می‌گوید، حدود ۷ میلیون نفر به گونۀ مستقیم و غیرمستقیم در ساحات آلوده با ماین‌ها با خطر مواجه هستند.
حکیمی می‌گوید، در بیش از ۳۰ سال در افغانستان ۳ هزار و ۶۶۳ کیلومتر مربع زمین که شامل ۳۵۰۰ قریۀ افغانستان می‌شود، از وجود ماین‌ها پاکسازی شده اند.
کودکان بیشترین قربانی ماین ها و مواد منفجر ناشده در افغانستان اند
او به رادیو آزادی گفت، اما در حال حاضر به دلیل نبود بودجۀ کافی فعالیت ماین پاکی در افغانستان به کُندی پیش می‌رود:
"پرسونل‌اش وقتیکه در اوج خود بود در سال‌های ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۴ به ۱۵ هزار نفر می‌رسید، ولی فعلاً بخاطر کمبود فند (بودجه) یا کمک‌های مالی کشورهای کمک کننده به افغانستان این تعداد به ۳ هزار نفر کاهش یافته، همین قدر که پرسونل کاهش یافته به همان اندازه فعالیت ماین پاک‌ها هم کم شده و از همان خاطر است که تلفات هم ماهانه زیاد شده".
ماین‌ها و مهمات جنگی باقی مانده از جنگ‌ها چند دهه است که در افغانستان از مردم قربانی می‌گیرند.
عاطفه، باشندۀ ولایت بلخ می‌گوید، کاکا، پسر خاله و پسر مامایش در دور نخست حکومت طالبان در افغانستان هنگامی طعمۀ ماین شدند که مکتب می‌رفتند.
عاطفه به رادیو آزادی گفت، کاکایش در نتیجۀ انفجار مواد انفجاری که در داخل دیگ بخار جاسازی شده بود کشته شده و پسر خاله و پسر مامایش هم تاکنون با کمک پای مصنوعی به راه گشتن ادامه می‌دهند:
"همینجا در ولابت بلخ، ولسوالی بلخ قریه‌ای سید آباد زندگی می‌کردند، آنان فکر کنم نیم ساعت مکتب شان دور بوده، می‌رفتند مکتب، زمانیکه بچه‌ها دیگ بخار را دیدند گفتند بیایید این چیست، یکی‌شان گرفته این را کش کردند انفجار کرد، کاکایم شهید شد و دو نفر دیگر زخمی شدند".
یک تن از باشند‌گان ولایت جوزجان هم که نخواست از او در گزارش نام ببریم گفت، در زمان نظام جمهوری پیشین گواه قربانی شدن برادر همکارش بوده که او قصد داشته در هنگام اجرای وظیفه، ماینی را خنثی کند.
او به رادیو آزادی گفت، از این فرد زن و سه کودک‌اش بجا ماندند و اکنون کام‌شان با تلخی‌های روزگار بی‌کسی تلخ است:
"همکار من برادرش می‌شد که در ولایت جوزجان بود، متاسفانه در حال ماین پاکی در ولایت جوزجان از سرک آقچه بالا بود بنظرم، در آنجا وقتی می‌خواستند ماین را پاک کنند، ماین انفجار کرد، دیگه جان عزیزشان را از دست دادند".
طالبان یکی از طرف‌های درگیر جنگ اند که در دو دهۀ پیش از آغاز حاکمیت دوباره‌شان متهم به ماین‌گذاری از جمله ماین‌های دست‌ساز هستند.
در این مورد از ذبیح الله مجاهد، سخنگوی حکومت طالبان پرسیدیم، اما او تا زمان نشر این گزارش به پرسش‌های رادیو آزادی پاسخ نداد.
اما صادق شینواری آگاه امور نظامی به رادیو آزادی گفت:
"ماین گذاری از طرف جناح‌های درگیر از مردم ملکی و بی گناه قربانی گرفته است، جناح‌های درگیر در افغانستان باید تمام قوانین جنگی را در نظر بگیرند و از ماین‌گذاری در ساحات ممنوع و غیرنظامی اجتناب کنند تا مردم ملکی و بیگناه آسیب نبینند".
گفته می‌شود که بیشتر ماین‌ها و مهمات جنگی بجا مانده مربوط به زمان حضور نیروهای شوروی سابق در افغانستان است.
موسسات ماین پاکی در افغانستان میگویند که امکانات و بودیجه شان کاهش یافته است
براساس گزارش‌ها، بین ده میلیون تا پانزده میلیون ماین از سوی نیروهای شوروی سابق و اردوی آن وقت افغانستان کار گرفته شد که تا امروز خطر بزرگ برای افغان‌ها به شمار می‌رود و هر از گاهی قربانی می‌گیرد.
در تازه ترین مورد ۹ کودک دختر و پسر روز یکشنبه در ولایت غزنی قربانی ماین شدند.
همزمان ۶ کودک در ولایت هرات ۶کودک قربانی مواد منفجر ناشده باقی مانده از جنگ شدند که در نتیجه یک تن شان کشته و ۵ تن دیگر زخمی شدند.
آماره تازه‌ای از تلفات ماین‌ها در افغانستان به نشر نرسیده است، اما مسئول سازمان حمایت از کودکان (سیف د چلدرین) به روز سه‌شنبۀ هفتۀ جاری در اعلامیه‌ای گفت که ماهانه ۶۰ تن از جمله کودکان در نتیجۀ انفجار ماین‌ها کشته و یا معلول می‌شوند.
مجمع عمومی سازمان ملل متحد در ۸ دسامبر ۲۰۰۵ چهارم اپریل را به عنوان روز جهانی آگاهی از ماین و کمک در ماین پاکی نام‌گذاری کرد.
این سازمان خواستار ادامۀ تلاش‌های دولت‌ها با کمک سازمان ملل متحد و سازمان‌های مربوطه برای تقویت و توسعۀ ظرفیت‌های مقابله با ماین پاکی در کشورهایی شد که ماین‌ها و بقایای مواد منفجرۀ جنگ تهدیدی جدی برای سلامت و زندگی جمعیت غیرنظامی یا مانعی برای توسعۀ اجتماعی و اقتصادی در سطوح ملی و محلی است.