شماری از گردشگران افغان میگویند، افغانستان کشور خوبی برای گردشگری است، اما وضع برخی محدودیتها از سوی طالبان و مشکلات اقتصادی مانع گردشگریشان شدهاست.
شکیب باشندۀ ولایت بلخ یکی از گردشگران افغان است که میگوید در بیش از سه سال گذشته به دلیل مشکلات اقتصادی و وضع برخی محدودیتها نتوانسته به دیدن مکانهای تاریخی و تفریحی به ولایات مختلف افغانستان برود.
او به رادیو آزادی گفت که پس از حاکمیت دوبارۀ طالبان بر افغانستان بیکار شدهاست:
"در دوره جمهوریت که ما وظیفه داشتیم و معاش خوب داشتیم، در تمام ولایتها جاهای تاریخی میرفتیم و پول مصرف میکردیم و دل ما جمع بود، اما حالا در شش ماه هم یکبار که برویم، بسیار است بخاطریکه اقتصاد ضعیف است."
با آنکه حکومت طالبان ادعای امنیت سراسری در افغانستان دارند و شماری از مردم نیز میگویند، پس از حاکمیت دوبارۀ طالبان که قبلاً خود اخلال کنندۀ امنیت بودند، توانسته اند بدون کدام دغدغه امنیتی به مناطق مختلف افغانستان سفر کنند، اما برخیها هنوز هم احساس خطر میکنند و نمیخواهند به گردشگری بپردازند.
بیشتر در این باره: کشف ۸ محل تاریخی و باستانی جدید در ولایت بغلانرمضان محمودی یکی دیگر از گردشگران افغان که بهگفتۀ خودش در نظام جمهوریت از مکانهای مهم تفریحی و تاریخی در ولایتهای مختلف افغانستان بازدید کرده، میگوید که پس از حاکمیت طالبان در بیش از سه سال گذشته دیگر به گردشگری در افغانستان نپرداخته و از رفتن به این مکانها احساس خطر میکند:
"برای من این امکان فراهم نیست که بروم سیاحت کنم چرا که فضای حاکم در افغانستان فضای مناسبی نیست، فعلاً ترس و اضطراب در تمامی نقاط حاکم است، شهروندان افغانستان در امنیت روانی و فیزیکی قرار ندارند."
او میگوید برعلاوه مکانهای مختلف در ولایتهای بلخ، غزنی، هرات، پروان و کندهار به بیرون از افغانستان هم از مکانهای تاریخی و تفریحی در کشورهای ترکیه، ایران و پاکستان بازدید کردهاست.
در کنار نگرانی از نبود امنیت روانی و فیزیکی و مشکلات اقتصادی، وضع محدودیتها بر رفتن زنان و دختران به محلات تفریحی از مشکلات دیگریست که شمار گردشگران را به مکانهای تاریخی و تفریحی در افغانستان کاهش دادهاست.
برخی از کاروباریان در بند امیر بامیان، یکی از محلات تفریحی مشهور در افغانستان میگویند که امسال به دلیل وضع محدودیتها از سوی ادارۀ امر به معروف و نهی از منکر طالبان بر زنان و دختران، تعداد گردشگران کاهش داشته و این مسئله حتی بالای کاروبارشان تأثیر منفی گذاشته است.
حکیم مالک یکی از رستورانتها در این محل به رادیو آزادی گفت: "امسال از اول سال ممنوعیتها بود، مردم بسیار کم میآمد و مراجعین خارجی بسیار کم بود، فقط یگان کسیکه میآمد مردان افغان بودند و فامیلها را امر به معروف اجازه نمیداد و از همین خاطر کاروبار ما بسیار خراب بود."
مالکان برخی شرکتهای سیاحتی در افغانستان نیز از کارکرد حکومت در بخش گردشگری شکایت دارند و میگویند که برنامۀ منظم برای صنعت گردشگری در افغانستان ندارد.
رئیس یکی از شرکتهای سیاحتی که به دلیل حساسیت موضوع نخواست ناماش را در گزارش ذکر کنیم، در مورد به رادیو آزادی گفت: "عدم توجه دولت به بخش گردشگری است، حالا یک برنامۀ منظم برای بخش گردشگری داخلی نداریم، چه رسد به گردشگری خارجی، هموطن ما از غرب به شمال و از شمال به غرب با فرهنگها آشنا نیستند، با تاریخ، آثار باستانی و فرهنگی محلات همدیگر آشنا نیستند."
این مشکلات و نگرانیها درحالی مطرح میشود که حکومت طالبان همواره از تأمین امنیت سراسری در افغانستان و رفتن گردشگران خارجی و داخلی به مکانهای تاریخی و تفریحی خبر داده و ادعا کرده که هیچ مشکلی در بخش امنیتی در افغانستان وجود ندارد.
اما به تاریخ «۱۷ می» سال جاری میلادی در اثر تیراندازی افراد مسلح که مسئولیت آنرا شاخه ولایت خراسان گروه دولت اسلامی داعش به عهده گرفت سه گردشگر تبعه اسپانیا همراه با سه همراه افغان آنها در بامیان کشته شدند.
در این تیراندازی همچنان چهار سیاح از اسپانیا، ناروی، استرالیا و لاتویا با سه افغان دیگر زخم برداشتند که این حمله با واکنشهای ملی و بینالمللی به همراه شد.
از سوی دیگر اما وزارت اطلاعات و فرهنگ حکومت طالبان به تاریخ «۲۷ سنبله» سال روان حین ارائه گزارش یک ساله این وزارت در برنامۀ «حسابدهی حکومت به ملت» در کابل گفت، تعداد گردشگران داخلی و خارجی در افغانستان بیشتر بوده و عواید خوبی هم از این درک بدست آمده است.
قدرتالله جمال معین مالی و اداری و گردشگری این وزارت در این مورد گفت:
"در یک سال گذشته تقریباً ۹ هزار سیاحین خارجی به افغانستان آمدهاند و از جاهای تفریحی و تاریخی افغانستان بازدید کردهاند، همچنان در یک سال گذشته به تعداد بیش از ۹ میلیون سیاحین داخلی نزد ما ثبت شدهاست و همچنان در بخش گردشگری تقریباً سه هزار شرکت با ما ثبت شدهاست."
او افزود که وزارت اطلاعات و فرهنگ برای سهولت سیاحین برنامۀ زیادی در مناطق تفریحی و تاریخی برخی ولایتها روی دست دارد.
در دو دهه گذشته صنعت توریسم (گردشگری) در افغانستان در حال رشد بوده، اما شماری از گردشگران داخلی اکنون میگویند، پس از اینکه حکومت طالبان گردشگری زنان و دختران را منع کرده، بر روی این صنعت و چرخۀ اقتصادی مردمان برخی ولایات تأثیر منفی گذاشته است.
این درحالیست که روز جمعه ۲۷ سپتمبر برابر با روز جهانی توریسم (گردشگری) است.
بیشتر در این باره:
گردشگری در افغانستان؛ تناقض در رویکرد پیشین و امروز طالبان با خارجیها طالبان برای تامین امنیت گردشگران در بامیان تدابیر تازه به اجرا میگذارندروز جهانی گردشگری؛ وضعیت صنعت گردشگری در افغانستان چگونه است؟سازمان جهانی گردشگری سازمان ملل متحد، از سال ۱۹۸۰ به اینسو ۲۷ سپتمبر را به عنوان روز جهانی گردشگری جشن میگیرد.
این تاریخ به عنوان این روز در سال ۱۹۷۰ انتخاب شد، روزیکه اساسنامۀ سازمان جهانی گردشگری سازمان ملل متحد به تصویب رسید.
تصویب این اساسنامه نقطۀ عطفی در گردشگری جهانی محسوب میشود.