دفتر هیئت معاونت سازمان ملل متحد در افغانستان(یوناما) و ادارۀ حقوق بشر این سازمان در گزارشی مشترک که روز سه شنبه (۲۶ نوامبر) منتشر شد، فضای فعالیت رسانه ای در افغانستان را مملو از آزمون های فروان دانسته است.
در این گزارش گفته شده است که خبرنگاران و رسانه ها از جمله با سانسور و محدودیت شدید دسترسی به اطلاعات روبه رو اند که تشدید محدودیت ها، تهدید و فشارها از سوی طالبان، باعث خودسانسوری خبرنگاران و رسانه ها شده، روی آزادی بیان در افغانستان تأثیر منفی برجا گذاشته است.
دفتر هیئت معاونت سازمان ملل متحد در افغانستان(یوناما) در این گزارش، از ۱۵ اگست سال ۲۰۲۱ میلادی تا ۳۰ سپتمبر سالجاری میلادی، ۳۳۶ مورد نقض حقوق بشر علیه خبرنگاران به شمول ۲۵۶ مورد دستگیری های خودسرانه، ۱۳۰ مورد شکنجه و بدرفتاری و ۷۵ مورد فشار و تهدید را مستند ساخته است.
ذبیح الله مجاهد سخنگوی حکومت طالبان
اما ذبیح الله مجاهد سخنگوی حکومت طالبان، به روز سه شنبه در صحبت با تلویون خصوصی طلوع نیوز در عکس العمل به این گزارش گفت که مورد قضیۀ افغانستان، نباید به مثابۀ یک کشور غربی قضاوت شود.
نوید عزیزی خبرنگار مهاجر افغان در ایران یکی از صدها خبرنگار افغان است که بعد از تسلط دوبارۀ طالبان بر افغانستان در اگست۲۰۲۱ میلادی مهاجر شده و از وضعیت خود و هم مسلکانش حکایت میکند:
"از زمان حاکمیت طالبان در افغانستان هزاران خبرنگار و فعال جامعۀ مدنی از افغانستان بیرون شده، در کشورهای همسایه پناهنده شدند، در کشورهای همسایه نیز هم از نگاه اقتصادی و هم از لحاظ روحی و روانی وضعیت خوبی ندارند."
صدها خبرنگار افغان هم که پاکستان رفته اند، وضعیت چندان بهتر از آقای عزیزی ندارند.
رحمان یک خبرنگار مهاجر افغان در پاکستان نیز چنین میگوید:
"متاسفانه که وضعیت خبرنگارن افغان در پاکستان بسیار وخیم است، خبرنگاران افغان با چالش های روانی، اقتصادی و سایر آزمون ها رو برو هستند و با بی سرنوشتی کامل دست و پنجه نرم می کنند."
طالبان در جریان سه سال گذشته محدودیت های فراوانی بر رسانه ها وضع کرده اند که در آخرین مورد نشر تصاویر زنده جان ها را در تعدادی از ولایات منع کرده اند.
حامد عبیدی، مسئول سازمان حمایت از خبرنگاران أفغان در اروپا، افغانستان را یکی از پر آزمون ترین کشورهای جهان برای خبرنگاران خوانده، شام گذشته به رادیو آزادی گفت:
"متاسفانه پس از حاکمیت دوبارۀ طالبان بر أفغانستان، محدویت های زیادی بر فعالیت رسانه ای در افغانستان وضع شده، از حق دسترسی به اطلاعات و تهدید خبرنگاران گرفته تا مشکلات اقتصادی رسانه ها، به همین ترتیب مداخلۀ نهاد استخباراتی و ادارۀ امر به معروف و نهی از منکر طالبان در أمور رسانه ای، بازداشت خبرنگاران بدون کدام دلیل و محدودیت ها تازه ای که پس از توشیح به اصطلاح قانون امر به معروف و نهی از منکر بالای رسانه ها وضع شده، ساحۀ فعالیت رسانه ای را بیشتر در أفغانستان محدود ساخته و این مسئلۀ شدیداً نگران کننده است."