آنان می گویند که واردات دوا از پاکستان و از مسیر این کشور از هند، از هفته ها به اینسو کاملاً متوقف شده و زمینهٔ مناسب برای تولید داخلی نیز فراهم نیست.
مسئول یک شرکت تولید دوا در کابل که بهدلیل حساسیت موضوع نخواست نامش ذکر شود به رادیو آزادی گفت :
با آنکه برخی شرکتها تا ۷۰۰ نوع دارو تولید میکنند، اما فعلاً روشن نیست که آیا این تولیدات میتواند نیاز سراسر کشور را برآورده کند یا نه
همهٔ مواد خام این شرکتها قبلاً از پاکستان وارد میشد و مشخص نیست از این پس این مواد از کجا فراهم خواهد شد. در حال حاضر شرایط اقتصادی برای این کار مهیا نیست و ما نگران هستیم."
شماری از مسئولان دواخانه ها در بازار بزرگ ادویه فروشان هوتل پروان در کابل نیز میگویند ظرفیت شرکت های داخلی تولید دوا برای رفع همه نیازمندی های مردم افغانستان کافی نیست.
شفیق وطنیار، مسئول یک دواخانه و یک شرکت تولید دوا، به رادیو آزادی گفت که پس از توقف واردات دوا از پاکستان، با کمبود دوا و افزایش قیمتها روبهرو شدهاند:
"از زمانی که واردات دوا از پاکستان قطع شد، قیمت بسیاری از دوا ها تا ۵۰ درصد بالا رفته است. بسیاری خانوادهها برای ذخیرهکردن دارو خرید کردند. اکنون دوا در بازار بسیار کم شده است و نیاز مردم برآورده نمیشود. ساخت کارخانهها در درازمدت ممکن است، اما با توجه به وضعیت اقتصادی فعلی عملی نیست، چون ما حتی اکنون دوا ها را در اتاقهای نیمهسرد نگهداری میکنیم و امکانات معیاری دیگر در اختیار نداریم."
قسیم حیدری، مسئول یک شرکت واردکنندهٔ دوا در بازار ادویه فروشان هوتل پروان در کابل نیز میگوید تا زمانی که در داخل کشور به اندازهٔ کافی دوا و تجهیزات طبی مورد نیاز مردم تولید نشده و افغانستان در این بخش به خودکفایی نرسیده، نباید جلوی واردات دوا از خارج کشور گرفته شود.
او به رادیو آزادی گفت:
بسیاری از شرکتهای داخلی مواد خام خود را از خارج میآورند، اما نمیتوانند دوا با همان کیفیت تولید کنند که از بیرون وارد میشد
ما قبلاً از هند و پاکستان دوا وارد میکردیم و این کار آسان بود، اما حالا که همهٔ این راهها بسته شده، قیمت داروها بالا رفته است. طالبان باید برای حل این وضعیت راهی پیدا کنند و دستکم فعلاً نباید این مسیرهای واردات را ببندند."
این فروشندگان دوا و واردکنندگان تجهیزات طبی در حالی چنین نگرانیهایی را مطرح میکنند که وزارت صحت عامهٔ حکومت طالبان بهتازگی اعلام کرده که برای بهبود کیفیت دوا، افزایش شرکت های تولیدی و بالا بردن شمار اقلام تولیدشده کار میکند.
شرافت زمان سخنگوی این وزارت روز یکشنبه (۲۳ نوامبر) در یک پیام ویدیویی به رسانهها گفته که در حال حاضر ۱۳۰ شرکت تولید دوا و تجهیزات طبی در سراسر افغانستان فعالیت میکند و حدود ۶۰۰ نوع دوا تولید می کنند.
این وزارت از سرمایهگذاران داخلی و خارجی نیز خواسته در بخش تولید دوا سرمایهگذاری کنند.
وزارت صنعت و تجارت طالبان روز شنبه (۲۲ نوامبر) در صفحهٔ ایکس خود نوشته که در سفر نورالدین عزیزی، وزیر این وزارت، به هند، با مقام های هندی دربارهٔ ایجاد کارخانههای تولید دوا در داخل افغانستان گفتوگو شده و قرار است یک هیئت هندی به همین هدف به زودی به کابل سفر کند.
این در حالیست که وزارت مالیه حکومت طالبان اعلام کرده که بر اساس هدایت معاونیت اقتصادی ریاستالوزرای این حکومت، از تاریخ ۲۱ عقرب به مدت سه ماه از دواهای وارداتی از پاکستان محصول گرفته میشود و پس از آن، واردات و محصولگیری از این دواها متوقف خواهد شد.
در اعلامیهای که در ۱۳ نوامبر، در شبکه ایکس وزارت مالیه طالبان منتشر شده، آمده است که به تمام تاجران دوا که از پاکستان واردات دارند، اطلاع داده میشود تا در مدت سه ماه آینده معاملات تجارتیشان را تصفیه کرده و بهگونه جدی از مسیرهای بدیل برای واردات استفاده کنند.
بر بنیاد این اعلامیه، تصمیم یادشده به هدف جلوگیری از واردات دواهای باکیفیت پایین اتخاذ شده و تأکید شده است که در زمینه واردات دواهای باکیفیت بهتر از مسیرهای بدیل، سهولتهای بیشتر فراهم خواهد شد.
این تصمیم پس از آن اعلام شد که ملا عبدالغنی برادر، معاون اقتصادی ریاستالوزرای طالبان، بتاریخ ۱۲ نوامبر، پس از بسته شدن گذرگاه های تجارتی از سوی پاکستان، در نشستی با صنعتکاران و تاجران افغان، به آنان سه ماه مهلت داد تا قراردادهای تجارتیشان را با طرف پاکستانی پایان دهند.
نگرانیها از کمبود دارو در حالی رو به افزایش است که افغانستان از قبل با بحران شدید اقتصادی روبهرو بوده، کمکهای خارجی متوقف شده و پس از بازگشت طالبان در چهار سال گذشته، سرمایهگذاری داخلی و خارجی در مقایسه با دورهٔ جمهوری بهشدت کاهش یافته یا کاملاً متوقف شده است.