مسئولان فرهنگی هرات میگویند که گدامهای تاریخی هرات به هزینه حدود ۷۰ میلیون افغانی از بودجه حکومت افغانستان بازسازی میشوند.
آریا رئوفیان رئیس اداره اطلاعات و فرهنگ هرات میگوید که پس از بازسازی، این گدامها به بازار سر پوشیده سنتی مبدل خواهند شد.
آقای رئوفیان گفت، واحد عملیاتی ارگ ریاست جمهوری پول بازسازی این بنای تاریخی را پرداخت میکند.
او پیشبینی میکند که بازسازی این بنای تاریخی یک سال زمان میبرد:
"کلاً ساحه گدامهای هرات تبدیل به بازار سرپوشیده و یکی از بازارهای سنتی افغانستان بشود که هم برای احیای بافت قدیم شهر هرات کمک میکند و هم برای تقویت بنیههای مالی و اقتصادی دولت. من فکر میکنم یک گام مثبت است و از بُعد فرهنگی هم یک جذابه توریستی مهم مرمت و بازسازی میشود. ما اکنون پیشبین میشویم که حدوداً ۶۰ تا ۷۰ میلیون افغانی مصرف میشود."
بازسازی گدامهای تاریخی هرات در بخش حفظ بافت شهر قدیم هرات نیز مؤثر تمام میشود.
در گذشتهها مواد غذایی در این گدامها انبار میشد و متعاقباً به شکل کوپون به مردم توزیع میشد، اما حالا از این گدامها، به عنوان ساحه حفاظت شده تاریخی استفاده میشود.
کارشناسان فرهنگی در هرات میگویند باید زیر زمینیهای گدامهای تاریخی این ولایت به گونه معیاری بازسازی شود، تا از فروپاشی این بنای با عظمت تاریخی جلوگیری شود.
محمد صدیق میر در مورد میگوید:
"گدامها ساخته میشود، تهکوی از آن ساخته بشود، چون اگر تهکوی از آن سست باشد، بلند سر از این بسازند و تهکوی آن ساخته نشود، شما می فهمید که اساس ندارد و به زودی از بین میرود. فرهنگیهای هرات امیدوار هستند که اول تهکوی ساخته بشود و بعد از تهکوی بیایند به منزل سر و منزل سر آن که ساخته شد، این [گدامها] داده شود به مجموعه صنایع سنتی هرات."
در دوره امیر عبدالرحمان خان، انگلیسها یک قسمتی از منارهای مصلی هرات را تخریب کردند و حدوداً ۱۳۶ سال پیش امیر وقت افغانستان دستور ساخت این گدامها از خشتهای منارها را داده بود.
این گدامها به شکل معماری تیموری و بدون تزئینات و گچ بری ساخته شدهاست.
در کنار بازسازی گدامهای تاریخی هرات، تیمچه یا بازارهای کوچک سرپوشیده تاریخی نیز باید مرمت و بازسازی شود.
حدود هشتصد آبده تاریخی در شهر و ولسوالیهای ولایت هرات وجود دارند که برخی از این آبدهها در جنگهای چندین ساله در این کشور صدمه دیده و شماری از آنها نیز در حال نابودی است.
گزارش: شاهپور صابر