وزارت مهاجرین و عودت کنندهگان حکومت طالبان میگوید که ایران همچنان بر برگشتاندن مهاجران افغان از ایران ادامه میدهد و روزانه تا دو هزار تن از ایران به افغانستان برگشتانده میشوند.
مطلب حقانی سخنگوی این وزارت به رادیو آزادی میگوید مهاجران افغان از سوی نیروهای نظامی ایران به افغانستان برگشتانده میشوند.
آقای حقانی میافزاید: "آنعده از افغانانیکه از ایران به افغانستان رد مرز میشوند روزانه بین یک هزار و ۵۰۰ تا دو هزار تن به کشور رد مرز میشوند، همراه آنان به همکاری بعضی از مؤسسات مانند «CAP، WFB، IOM» و همینطور چند مؤسسه دیگر کمک میشود. بعضی مؤسسات در بخش مواد غذایی با آنان همکاری میکند، بعضی در بخش ترانسپورت و بعضی در بخش صحت و بعضی کمکهای نقدی هم میکنند، اما این کمکها به اندازه کافی نیست و به همه هموطنان هم نمیرسد."
با این حال شماری از افغانانیکه اخیراً از ایران برگشتانده شدهاند از برخورد نامناسب نظامیان ایرانی با مهاجران افغان شکایت دارند.
عبدالبشیر نو جوان غوری است که اخیراً از ایران برگشتانده یا رد مرز شدهاست.
پدر عبدالبشیر ۶ سال پیش درگذشت. با درگذشت پدر عبدالبشیر بار مسئولیت اقتصادی خانواده به دوش او گذاشته شدهاست.
خانواده عبدالبشیر ۱۲ عضو دارد که تنها نانآور آنان این نوجوان ۱۳ ساله است.
او میگوید ۵ ماه پیش برای کاریابی با کاکایش به ایران رفت، اما اخیراً از سوی پولیس ایران هنگام کار کردن بازداشت و به افغانستان فرستاده شد.
عبدالبشیر میگوید، از فرط بیکاری و ناداری در ایران کارهای شاقه ساختمانسازی را انجام میداد، اما دولت ایران همان فرصت را هم از او گرفته است.
او میگوید هنگامی بازداشت شد که با کاکایش در یکی از ساختمانها مصروف کار بودند.
این نوجوان از لتوکوب و بد رفتاری پولیس ایران با مهاجران افغان در بازداشتگاههای آن کشور نیز حکایت میکند.
او به رادیو آزادی گفت: "بعضیها از گرسنهگی ضعف میکردند، بیرون نمیگذاشتند که بروند زیاد اذیت میکردند، مردم را داخل اردوگاه کمپل هم نبود داخل دشت یک نفر ما همانجا بودیم که فوت کرد وضعیت خیلی خراب بود مقصد لتوکوب میکنند آدم را میزنند."
در همینحال مادریکه فرزند اش در دو هفته اخیر از سوی نیروهای نظامی ایران لتوکوب و به افغانستان فرستاده شده از برخورد شدید پولیس ایران با مهاجران افغان ابراز نگرانی میکند.
بانو راضیه در کابل زندهگی میکند. راضیه که به علت نگرانیهای امنیتی نخواست نام پسرش در گزارش ذکر شود میگوید، پسرش تا کنون با گذشت دو هفته از برگشتاش از ایران به دلیل لتوکوب زیاد حتی درست نشسته نمیتواند.
او به رادیو آزادی گفت: "من گفتم چرا درست نمینشینی، گفت پولیس ما را لت کرده و اینجاهایم درد میکند نشسته نمیتوانم، نگرانی من همین است که چرا ما مردم بیغرض و بیگناه را زدند، ما مردم افغانستان کجا بریم از یک طرف کار نیست از یک طرف آنان نمیگذارند از یک طرف طالبان."
با این حال شماری از آگاهان باور دارند که حضور مهاجران افغان در ایران همواره بهعنوان آلۀ فشار بر حاکمان افغانستان بهکار برده شدهاست، موضوعیکه اکنون به باور یکی از آگاهان امور باز هم با بالا گرفتن بحثها روی موضوع حقآبۀ ایران یکبار دیگر مورد توجه خواهد بود، اما تا کنون هیچ یک، ایران و طالبان، به این موضوع اشاره نکردهاند.
طارق فرهادی آگاه امور سیاسی میگوید، این دو موضوع از هم جدا است و باید به موضوع حقآبۀ ایران از راه گفتوگو حل شود.
طارق فرهادی آگاه امور سیاسی به رادیو آزادی گفت: "ما مشکلات اجتماعی و مشکلات آب ایران را درک میکنیم، اما عجالتاً مشکلات مهاجرین مسئله حقوق بشری است و عموماً اینها از ایران عبور میکنند، زیاد شان به ایران هم نمیمانند به هر صورت مسئله آب چیزی است که به صورت کلی بین ایران و افغانستان مذاکره شود و به اساس معیارهای بینالمللی حل شود."
پیش از این گزارشهایی از رهایی آب بند کمال خان به ایران از زبان مقامهای ایران نشر شدند، اما طالبان آن گزارشها را نادرست خواندند.
چند روز پیش هم در آنسوی مرز افغانستان شهروندان ایران بهخاطر آنچه رها نشدن آب به ایران از افغانسان گفته میشود تجمع اعتراضی برگزار کردند.
ایران همسایه غربی افغانستان است که با ولایت هرات و نیمروز مرز مشترک دارد. در پی تغییرات سیاسی اخیر بار دیگر موجی از افغانان به دلایل ناداری و امنیتی از راههای قانونی و غیر قانونی راه مهاجرت به آن کشور را پیش گرفتند.