خان ولی ۵۵ساله سرپرست خانواده‌ی یازده‌نفره است. او می‌گوید که اخیراً به‌گونه‌ی اجباری از پاکستان اخراج شده و بدون امکانات اولیه در وضعیت نامناسب در ولایت پروان زندگی می‌کند.
او در صحبت با رادیو آزادی گفت که حدود دو هفته قبل همراه با سیزده خانواده که از پاکستان برگشته‌اند، اکنون در خانه‌های کرایی در ولسوالی بگرام ولایت پروان شب و روزهای دشواری را سپری می‌کنند.
ما با مشکلات بسیار جدی مواجه استیم، این‌جا هیچ‌کدام امکانات وجود ندارد و شب و روز خود را به بسیار مشکل سپری می‌کنیم، نه خانه داریم نه جایداد است.
او به روز شنبه ۳ جوزا در مورد مشکلاتش به رادیو آزادی چنین گفت:
«ما با مشکلات بسیار جدی مواجه استیم، این‌جا هیچ‌کدام امکانات وجود ندارد و شب و روز خود را به بسیار مشکل سپری می‌کنیم، نه خانه داریم نه جایداد است و تا هنوز با من کمک اقتصادی هم نشده است. برای من زمین داده شود که من خانه ساخته و زندگی خود را سپری کنم، دوم برای ما زمینه‌ی کار مساعد شود و در کنار آن کمک‌های اقتصادی با ما شود تا زمانی که کاروبار ما خوب شود.»
یک مهاجر دیگر افغان که خود را ربانی معرفی می‌کند و حدود یک‌ونیم سال قبل از پاکستان به افغانستان بازگشته است، اکنون در قریه‌ی بایان ولایت پروان به‌سر می‌برد. او می‌گوید که تا هنوز زندگی‌اش رونق نگرفته است.
«از پاکستان دیپورت شدیم، پس آمدیم. سرنوشت خودم، از خانواده‌ام و حتی اولادهایم خراب است که از مکتب مانده‌اند. ما که به کار ضرورت داریم، کار پیدا نمی‌شود. اقتصاد ما هم خوب نیست. پول ندارم که یک موتر بخرم یا دکان بسازم، به بسیار مشکلات شب و روز خود را سپری می‌کنم.»
این نگرانی‌ها در حالی مطرح می‌شود که اعضای پلتفرم راه‌حل‌های بی‌جاشدگی آسیا (ADSP) هشدار می‌دهند که بدون فراهم شدن راه‌حل‌های پایدار برای بازگشت‌کنندگان افغان، ثبات بلندمدت در افغانستان به خطر افتاده و بحران بشری در این کشور تشدید خواهد شد.
شورای پناهندگان دنمارک (DRC)، کمیته‌ی بین‌المللی نجات (IRC) و شورای پناهندگان ناروی (NRC) – که اعضای این پلتفرم‌اند – روز جمعه ۲۳ می با نشر اعلامیه‌یی با تأکید بر نیاز حمایت از بازگشت‌کنندگان افغان گفته‌اند که بدون سرمایه‌گذاری اختصاصی در زمینه‌های زمین، معیشت، آموزش، اسناد قانونی و خدمات محلی فراگیر، بازگشت‌کنندگان با خطر بی‌جاشدگی طولانی‌مدت یا ثانویه مواجه خواهند بود که بار فشار بر ساختارهای امدادرسانی را افزایش میدهد.
آنان از تمویل‌کنندگان، مقام‌های مسئول و شرکای انکشافی خواسته‌اند تا بازگشت میلیون‌ها افغان را یک بحران گذرا نپندارند، بلکه آن را به‌عنوان یک تحول بنیادی در سیاست‌های بازگشت تلقی کرده و بر همین اساس به آن رسیدگی کنند.
آنان تأکید کرده‌اند که این وضعیت فقط آزمونی برای ظرفیت پاسخ اضطراری نیست، بلکه آزمایشی برای عزم سیاسی در ارائه‌ی نتایج پایدار، حفظ کرامت انسانی و سرمایه‌گذاری برای آینده‌ی افغان‌ها است.
اعلامیه‌ی اعضای پلتفرم راه‌حل‌های بی‌جاشدگی آسیا (ADSP) افزوده که از زمانی‌که پاکستان در سپتمبر ۲۰۲۳ «طرح بازگشت اتباع غیرقانونی» خود را اعلام کرد، بیش از یک میلیون افغان – که بیشتر آنان مجبور به بازگشت اجباری شده‌اند – به کشوری برگشته‌اند که از قبل از فروپاشی اقتصادی، فقر گسترده و بحران‌های حفاظتی رنج می‌برد.
در ادامه آمده که پیش‌بینی می‌شود در سال جاری میلادی حدود ۶۰۰ هزار نفر دیگر نیز به افغانستان بازگردند.
اعلامیه افزوده که همچنان یک میلیون افغان در سال ۲۰۲۴ مجبور به بازگشت از ایران به افغانستان شده‌اند.
این در حالی‌ست که گروه بین‌المللی بحران (آی‌سی‌جی) به‌تازگی از اتحادیه‌ی اروپا خواسته تا از پاکستان بخواهد که به تعهدات بین‌المللی خود پایبند باشد و اخراج اجباری مهاجران افغان را متوقف کند.
کمیشنری عالی سازمان ملل متحد در امور پناهندگان (یو‌ان‌اچ‌سی‌آر) اخیراً گفته که از اول اپریل تا ۱۳ ماه می بیش از ۱۸۶ هزار افغان از پاکستان به افغانستان برگشته‌اند.
