خبر شدیم که یک تعداد افغانها بهاثر سردی هوا در بین راه جان باختند.
او که بهدلیل حساسیت موضوع نخواست نامش در گزارش گرفته شود، به رادیو آزادی گفت که خواهرزادهٔ حدود بیستسالهاش بهخاطر بیکاری و پیدا کردن نفقه برای خانوادهاش راهی ایران شده بود.
«خواهرزادهٔ من بهخاطر مشکلات اقتصادی و بیکاری به ایران رفت. حالا خبر شدیم که یک تعداد افغانها بهاثر سردی هوا در بین راه جان باختند. به شوهر خواهر من هم دیروز کسی احوال داده بود که پسرش جان باخته. همه نگران هستند. حالا هرقدر به تیلفوناش زنگ میزنند، فعال نیست.»
خیرالله باشندهٔ ولسوالی غوریان ولایت هرات است. او میگوید پنج تن از جوانان این ولسوالی که بهخاطر مشکلات اقتصادی روانهٔ ایران شده بودند، بهتازگی بهاثر سردی هوا در راه رسیدن به این کشور جان باختهاند.
مجبور بودند از راه قاچاقی به ایران بروند.
«متأسفانه که ما در ولسوالی غوریان پنج تن از عزیزان خود را در راه رفتن به ایران از دست دادیم. اینها بهخاطر معیشت خانواده و مشکلات اقتصادی که داشتند، مجبور بودند از راه قاچاقی به ایران بروند که متاسفانه در نزدیکی مرز بین تایباد و اسلامقلعه بهاثر سرمای زمستان و شدت برف و باران جانهای خود را از دست دادند.»
نجات بیش از ۲ هزار افغان
در پی نشر گزارشها در پیوند به جانباختن دهها شهروند افغان، از جمله زنان و کودکان، بهاثر سردی شدید در مرز ایران و افغانستان، برخی مقامهای ایرانی اعلام کردهاند که بیش از دو هزار افغان را که در مناطق شمالشرقی مرز بین افغانستان و ایران و بهاثر برفباریهای سنگین گیر مانده بودند، از خطر مرگ نجات دادهاند.
خبرگزاری دولتی ایران (ایرنا) روز یکشنبه ۳۰ قوس به نقل از حجت صدیقی، سارنوال عمومی شهر تایباد در ولایت خراسان رضوی گزارش داده که ۲ هزار و ۱۰۶ شهروند افغان که هنگام تلاش برای «ورود غیرقانونی» در جریان برفباری شدید در مناطق مرزی گیر مانده بودند، نجات داده شدهاند.
بهگفتهٔ صدیقی، این افراد در مناطق صعبالعبور و برفگیر در امتداد مرز مشترک ایران و افغانستان، پیش از ورود به خاک ایران و در نقاط دشوار عبور مرزی شناسایی شدند و نیروهای مسلح ایران بلافاصله عملیات امداد و نجات را آغاز کردند و در جریان این عملیات، کمکهای اضطراری، خدمات اولیه و مراقبتهای صحی به نجاتیافتگان ارائه شد که برخی از آنان دچار سرمازدگی بودند.
او افزوده که برای اسکان موقت و درمان این افراد مکانهایی در نظر گرفته شد و پس از بهبود وضعیت صحی و طی مراحل قانونی، آنان به افغانستان بازگردانده شدند.
این مقام قضایی همچنین هشدار داده که عبور غیرقانونی از مسیرهای مرزی ناامن است و طبق قوانین ایران با آن برخورد خواهد شد.
این در حالی است که روز جمعه ۱۹ دسمبر برخی از منابع محلی در ولایت هرات به رادیو آزادی گفته بودند که دهها تن از شهروندان افغان در مرز ایران و افغانستان، بهدلیل سردی هوا جان باختهاند.
این منابع گفته بودند که این افغانها قصد داشتند بهگونهٔ قاچاقی از مرز اسلامقلعه وارد ایران شوند.
مقامهای محلی حکومت طالبان در هرات نیز مرگ سه مهاجر افغان و یک چوپان را بر اثر سرمای شدید در منطقهٔ مرزی بین ایران و افغانستان تأیید کردند.
محمد یوسف سعیدی، سخنگوی والی طالبان در هرات، شنبه ۲۰ دسمبر به خبرگزاری باختر تحت ادارهٔ طالبان گفته بود که بررسیها در این زمینه همچنان ادامه دارد و احتمال میرود شماری از افراد آنسوی مرز جان باخته باشند.
تلاش کردیم نظر محمد یوسف سعیدی، سخنگوی والی طالبان در هرات را در مورد رقم تازهٔ جانباختگان و نجاتیافتگان بگیریم، اما تا نشر گزارش به پرسشهای رادیو آزادی پاسخ نداد.
پس از بازگشت طالبان به قدرت در افغانستان، در چند سال اخیر شماری زیاد از خانوادهها، بهویژه جوانان، بهدلیل افزایش فقر، بیکاری و مشکلات اقتصادی به ایران مهاجر شدهاند.
با وجود تشدید روند اخراج مهاجران افغان از ایران و محدود شدن ویزهها، باز هم شماری از افغانها ناچار شدهاند از مسیرهای قاچاقی و خطرناک به آن کشور سفر کنند.
اما بهاساس شکایت برخی افغانها در ایران، پولیس ایران با رفتار نامناسب، روزانه افغانهای فاقد اسناد را در داخل ایران بازداشت و به افغانستان اخراج میکند.
کمیشنری عالی سازمان ملل متحد در امور پناهندگان (UNHCR) در گزارشی در ۱۹ دسمبر گفت که مجموع بازگشتکنندگان از ایران به افغانستان از آغاز سال جاری میلادی تاکنون از ۱.۸ میلیون نفر فراتر رفته است.