در میان تردید و امید، کابل و اسلام آباد به دنبال ایجاد فضای اعتماد

شاه محمود قریشی وزیر خارجۀ پاکستان گفته است که، نیاز است تا میان کابل و اسلام آباد دوباره فضای اعتماد به میان آید.

قریشی در نشست یکروزۀ پیرامون صلح افغانستان در منطقۀ بوربان لاهور در ایالت پنجاب پاکستان روز شنبه، بیست و دوم جون، سخنرانی کرد که، از راه تلویزیون پاکستان (پی تی وی) پخش شد.

قریشی در بخشِ از سخنانش گفت: "بازی ملامتی به نفع هیچ کدام ما نبوده است. لازم است تا از این رفتار منفی دوری گزینیم."

او افزود: "اسلام آباد از افغانستانِ پشتیبانی می‌کند که با خود و همسایه گانش در صلح باشد."

بیش از ۳۰ تن از چهره‌های پُر نفوذ افغانستان در این نشست اشتراک کرده‌اند. محمد کریم خلیلی رئیس شورای عالی صلح، محمد محقق رهبر حزب وحدت مردم افغانستان و معاون دوم رئیس اجرایی، گلبدین حکمتیار رهبر حزب اسلامی و نامزد ریاست جمهوری، محمد حنیف اتمر نامزد ریاست جمهوری و مشاور پیشین امنیت ملی رئیس جمهور غنی و عطا محمد نور رئیس اجرایی حزب جمعیت اسلامی از اشتراک کنندگان اند.

اما، جای نمایندگان طالبان در این نشست، که پروسۀ لاهور هم یاد می‌شود، خالی است.

اسلام آباد با راه اندازی این نشست دنبال چیست؟ سمیع یوسفزی تحلیلگر مسایل سیاسی مستقر در لندن در گفتگو با رادیو آزادی پاسخ می‌دهد: "پاکستان می‌کوشد تا از این طریق بگوید که، با سیاسیون، دولت و نیز با طالبان روابط قوی دارد و اگر در افغانستان صلح می آید {اسلام آباد} باید یک مقام ممتاز داشته باشد. چرا که، آنان می‌گویند که، از چهل سال به این طرف در افغانستان دخیل بوده اند و اگر در افغانستان صلح می‌آید، در منطقه صلح می‌آید."

شاه محمود قریشی وزیر خارجه پاکستان

قریشی گفت، اسلام آباد مصمم است تا روابط دو جانبه با افغانستان بر اصول عدم مداخله، احترام متقابل و منافع مشترک استوار باشد. پاکستان می‌گوید، در سال های اخیر از میزان نفوذش بر شورشیان طالبان کاسته شده‌است.

اما افراسیاب ختک سیاستمدار و تحلیلگر پاکستانی به این سخنان مقام‌های پاکستانی به دیدۀ شک می‌نگرد. او در گفتگوی تیلیفونی به رادیو آزادی گفت که، اسلام آباد از طالبان به عنوان ابراز کلیدی در سیاست خارجی خود کار می‌گیرد: "پاکستان طالبان را متحد اساسی خود در افغانستان تلقی می‌کند. از همین خاطر می‌خواهد که، طالبان در سیاست آیندۀ افغانستان یک نقش اساسی و تعیین کننده داشته باشند."

روابط میان کابل و اسلام آباد همواره با فضای بی‌اعتمادی و اتهام دو جانبه به همراه بوده‌است.

کابل و متحدش واشنگتن، پاکستان را به فراهم کردن لانه‌های امن برای طالبان در قلمرو این کشور متهم کرده‌اند. اما، اسلام آباد این اتهام‌ها را رد کرده و گفته است که، خودش قربانی هراس افگنی بوده‌است.

این بار اما لحن و لفظ اسلام آباد و کابل ظاهراً در حال تغییر است. محمد اشرف غنی رئیس جمهور افغانستان قرار است به روز پنج‌شنبه، بیست و هفتم جون، از اسلام آباد دیدن کند. پیشاپیش او ابراز امیدواری کرده‌است که، همکاری در راستای صلح بتواند جایگزین سال‌ها بی‌اعتمادی میان افغانستان و پاکستان شود.

واشنگتن تلاش‌ها برای پایان بخشیدن به جنگ تقریباً ۱۸ ساله در افغانستان را بیش از پیش افزایش داده‌است.

زلمی خلیل‌زاد نمایندۀ ویژۀ امریکا برای صلح افغانستان ناوقت روز شنبه، بیست و دوم جون، در تویتر نوشت که هفتمین دور گفتگو با طالبان را در قطر در بیست و نهم جون آغاز خواهد کرد.

او افزوده است: "با توجه به سفرهای تازه‌ام به افغانستان و قطر، فکر می‌کنم که، همه طرف‌ها خواهان پیشرفت سریع هستند."

سفیر خلیل‌زاد برای ترغیب طالبان به برقراری صلح، تاکنون چند بار با نمایندگان ارشد شورشیان در قطر دیدار کرده است.

دو طرف گفته اند که از جمع چهار موضوع مورد بحث، بر مسودۀ دو مسئلۀ کلیدی توافق کرده اند: خروج نیرو از افغانستان و ضمانت‌های امنیتی در کار مبارزه با تروریزم. اما، خلیل‌زاد گفته است، تا بر همه موارد توافق نشده باشد، بر هیچ چیزی توافق نشده است.

با وصف تلاش‌های جدی برای برقراری صلح در افغانستان، جنگ هم‌چنان ادامه دارد. ملا هبت الله آخندزاده رهبر طالبان در پیام عیدی خود بر امیدواری‌ها برای برقراری آتش‌بس آب سرد ریخت و بار دیگر هر گونه گفتگوی مستقیم با حکومت به رهبری رئیس جمهور محمد اشرف غنی را رد کرد.