تعداد زیادی از باشندگان ولایتهای مختلف افغانستان میگویند، نسخههای شفری برخی داکتران برای بیمارانشان، سبب ایجاد مشکلات و سرگردانی در یافتن ادویه میشود.
آنان به رادیو آزادی گفتند، اگر بخواهند دواهای تجویز شده را از دیگر دواخانهها بگیرند، فارمسستها به محتوای نسخهشان پی نمیبرند.
علی محمد، باشندۀ ولسوالی میوند ولایت کندهار است که از نوشتن نسخههای شفری داکتران شکایت دارد.
او میگوید که چندین بار با این گونه نسخهها روبهرو شده است، اما به گفتۀ او، دوباره مجبورشده دوا را از همان دواخانۀ داکتری خریداری کند که نسخهاش را نوشته است:
"من دو یا سه بار شاهد این مشکل بوده ام، در ولسوالی میوند نزد داکتر مراجعه کردم، وقتی نسخه را به جای دیگر بردم آنجا برایم گفتن که این را ما خوانده نمیتوانیم یا مثلاً در دوا یک چیزی کم بود، باز میگفت که فردا برایم میآورند، من وقتی به دوا خانه دیگر رفتم درآنجا هم گفت که ما این نسخه را خوانده نمیتوانیم، این نسخه شفری است برای یک فارمسیست و دواخانه مخصوص نوشته شده است."
مردم از موجودیت ادویه غیر معیاری که به نسخه تجویز می شود نیز شکایت دارند
یعقوب، باشندۀ ولایت کندز میگوید، خانهاش در یک روستای دوردست است، اما چند روز پیش زمانی که بیماراش را برای درمان به شهر آورده بود، با نسخهای که داکتر برایش نوشته بود سرگردان شده و نتوانست دوای آن را پیدا کند:
"من دو یا سه روز قبل بیمار داشتم، او را به شهر نزد داکتر آوردم، زمانی که تداوی کردم و نسخه را گرفتم، دوا را گرفته و دوباره به منطقه خود رفتم، وقتی که من با کمبود دوا روبهرو شدم، یک نه بلکه به شش دوا خانه رفتم و گفتم این دوا را کار دارم، هر فارمسست که نسخه را دید در جواب برایم گفتن برادر این نسخه شفری است و از هر دوا خانهای که این دوا را گرفتی همان جا برو و دوا خود را بگیر."
این درحالیست که وزارت صحت عامۀ حکومت طالبان به تاریخ دهم ماه میزان سال گذشته به تمام داکتران در کشور سفارش کرد که نوشتن نسخههای شفری غیرقانونی است، اما با گذشت هشت ماه این وزارت چرا در این مورد اقدام عملی نکرده است؟
این موضوع را با شرافت زمان، سخنگوی وزارت صحت عامۀ حکومت طالبان مطرح کردیم، اما وی تا زمان نشر این گزارش به پرسشهای رادیو آزادی پاسخ نداد.
در هفتۀ گذشته مسئولان وزارت صحت عامۀ حکومت طالبان در برنامهای زیر نام "حسابدهی دولت به ملت" در کابل گفتند که نوشتن نسخههای شفری کار غیراصولی است و این وزارت برای جلوگیری از آن به گونۀ جدی تلاش میکند.
بازار فروش ادویه غیر معیاری در هلمند که مردم حتی برخی از نسخه های خود را از آنجا نیز خریداری می کنند
پرسش اینجاست که چرا نسخههای شفری نوشته میشوند؟
داکتر امین الله صافی که در ولایت هلمند معاینه خانه دارد در این باره به رادیوآزادی گفت:
"به نظر من نوشتن نسخه شفری از سوی داکتران دو بخش دارد، یکی این که اگر داکتر نسخۀ شفری نوشته کند و شخص بیمار جای دیگر رفته و نسخه را در دیگر دوا خانه ببرد، آنها نمیتوانند این نسخه را اجرا کنند، بیمار دوباره مجبور میشود بیاید و دوا را از دواخانۀ خودشان خریداری کند، دوم این که مفاد به اختیار خود آنهاست، هر قدر مفاد را که بدست میآورد، میتوانند بگیرند، بخاطری که نسخۀ آنها را کسی دیگر خوانده نمیتواند."
وزارت صحت عامۀ حکومت طالبان در کنار سفارش در مورد نوشته نکردن نسخههای شفری این را هم گفته بود که در نسخه باید بیمار و جزئیات بیماری او معرفی شود و معاینات توصیهشده، نتیجه و تشخیص بیماری او به گونۀ کامل نوشته شود.