امریکا: شبکه القاعده در افغانستان و پاکستان در حالت رکود تاریخی قرار دارد

شماری از جنگجویان شبکه القاعده - عکس از آرشیف

پس از ۲۲ سال از حملات مرگبار شبکۀ القاعده بر اهدافی در داخل امریکا، آخرین ارزیابی اطلاعاتی ایالات متحده نشان می‌دهد که در نتیجۀ جنگ امریکا با تروریسم، این گروه عملاً ناتوان شده و دیگر قادر به حمله بر امریکا نیست.

کریستی ابی زید، رئیس مرکز ملی مبارزه با تروریسم امریکا در اعلامیه‌ای به روز دوشنبه به مناسبت بیست و دومین سالروز حملات تروریستی ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ به دو ایالت امریکا، گفته است که القاعده در حالت رکود تاریخی خود در افغانستان و پاکستان قرار دارد و احیای آن بعید است.

او افزوده که القاعده توانایی دسترسی به هدف، مهارت رهبری، انسجام گروهی، تعهد میان رده‌های پائین رتبه و عالی رتبه و یک محیط محلی سازگار را از دست داده است.

او این موردها را مثالی از موفقیت‌های امریکا و شرکایش در سال‌های پس از حملات ۱۱ سپتامبر خوانده است.

در حملات ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ در امریکا، ۱۹ تروریست شبکۀ القاعده با ربودن چهار طیاره مسافربری، دو طیاره را به دو برج مرکز تجارت جهان در نیویارک کوبیدند، یک طیارۀ دیگر به وزارت دفاع امریکا در واشنگتن برخورد کرد و طیارۀ چهارمی در پنسلوانیا سقوط کرد.

حدود سه هزار تن در این حملات کشته شدند.

این رویدادها سبب شد که نیروهای ناتو به رهبری امریکا جنگ با تروریسم را اعلام و برای از بین بردن شبکۀ القاعده که رهبر آن اسامه بن‌لادن در آن زمان در افغانستان تحت حاکمیت اول طالبان بسر می‌برد، به این کشور حمله کند.

رهبران سابق شبکه القاعده اسامه بن لادن (وسط) و ایمن الظواهری (چپ) در یک مکان نامعلوم در افغانستان. این عکس در دوم آگست سال 1998 گرفته شده است

پیش از این نیز نیکلاس راسموسن، هماهنگ کنندۀ مبارزه با تروریسم وزارت امنیت داخلی امریکا در ماه مارچ گفته بود که حملۀ دیگر به شیوۀ ۱۱ سپتامبر به ایالات متحده "تقریبا غیرقابل تصور" خواهد بود.

اما همه به اندازه ایالات متحده در مورد نابودی القاعده در افغانستان خوشبین نیستند.

گزارش ماه جون سازمان ملل متحد، هشدار داد که افغانستان دوباره به بهشتی برای القاعده تبدیل شده و این شبکه تروریستی جنگجویانش را از چند عضو محدود به بیش از۶۰ مقام ارشد و به اضافه تر از ۴۰۰ جنگجو افزایش داده و کمپ‌های آموزشی را در حداقل پنج ولایت و پناهگاه‌های امن در چهار ولایت دیگر افغانستان ایجاد کرده است.

از سوی هم شماری از آگاهان مسایل امنیتی و نظامی در بارۀ چگونگی حضور شبکۀ القاعده در افغانستان با اظهارات مرکز ملی مبارزه با تروریسم امریکا، موافق نیستند.

اسحاق اتمر، آگاه مسایل امنیتی به رادیو آزادی گفت:
"در ۲۰ سال گذشته نه تنها القاعده از بین نرفته، بلکه گروپ‌های هراس افگن دیگر نیز در منطقه رشد کردند و اکثریت این گروپ‌ها رابطۀ نزدیک با القاعده دارند."

در عین حال اسدالله ندیم، آگاه امور نظامی می‌گوید، در حال حاضر شبکه‌های تروریستی که قبلاً عضویت القاعده را داشتند، در منطقه سر بلند کرده اند:
"شبکۀ القاعده از زمان که متهم به حملات ۱۱ سپتامبر شد در حقیقت فروپاشی آن آغاز شده بود و از دید مدیریتی کاملاً فلج شده بود، اما شبکه‌های بسیار قدرتمند دیگر که احتمالاً در سابق بعضی‌شان عضویت القاعده را داشتند عرض اندام کردند که فعال هستند و تشکیلات حزبی دارند، احتمالاً استخبارات منطقه و جهان درگیر با این گروه‌ها هستند."

Your browser doesn’t support HTML5

بیست و دومین سالروز حملات ۱۱ سپتامبر

اسامه بن لادن طراح اصلی حملات یازدهم سپتمبر در دوم می ۲۰۱۱ در شهرک ایبت آباد پاکستان در یک عملیات ویژۀ نظامی امریکا کشته شد، ایمن اظواهری جانشین اسامه بن لادن و دومین رهبر این شبکه در کابل تحت حاکمیت طالبان در ۳۱ جولای ۲۰۲۲ در نتیجۀ حمله طیارۀ بی‌پیلوت امریکایی کشته شد.

حکومت طالبان حضور و فعالیت شبکه القاعده و سایر گروه‌های تروریستی در افغانستان را رد کرده و همواره تاکید کرده که اجازه نمی‌دهد از خاک افغانستان بر ضد سایر کشورها استفاده شود.

با این وجود کشورهای همسایۀ افغانستان هم هر از گاهی از موجودیت گروه‌های تروریستی در داخل افغانستان نگرانی می‌کنند.